Fındık alım fiyatı erken açıklanacak, yeni destekleme sistemine geçilecek

Nedim KOVAN/ORDU, (DHA) - ORDU'da düzenlenen 'Ulusal Fındık Çalıştayı'nın sonuç bildirgesi yayımlandı. Fındıkta alan bazlı verilen desteklere dikkat çekilen bildirgede, gerçek üreticilere tatminkar bir yeni destekleme sistemine geçilmesi önerildi, mayıs sonu veya haziran başında müdahale fındık alım fiyatının da kamuoyuna duyurulması kararı alındı. Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde oluşturulacak Fındık Çalışma Grubu, sonuç bildirgesindeki maddeleri hayata geçirecek.
Ordu'da, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin de katılımıyla 2 gün süren Ulusal Fındık Çalıştayı'nda; 'fındıkta verim ve kalite, depolama ve muhafaza, sanayi ticaret ve tüketim masası, mevzuat ve destekleme' başlıkları altında oluşan sonuç bildirgesi yayımlandı. Her yıl fındıkta serbest piyasa fiyatlarının oluşmasının ardından, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) müdahale alımı fiyatını geç açıklaması eleştirilere neden olmuştu. TMO fındık müdahale alım fiyatının mayıs sonu ve haziran başında kamuoyuna duyurulması, alan bazlı verilen desteklerle gerçek üreticilere tatminkar yeni bir destekleme sistemine geçilmesi, mevzuat değişikliği ile halen fındık dikili alanların tamamında fındık üretimine izin verilmesi gerektiği belirtildi.
'ALTERNATİF DESTEKLEME SİSTEMLERİ UYGULANABİLİR'
Özellikle Doğu Karadeniz'de yer alan bahçelerde yaşlılığın olduğuna dikkat çekilen bildirgede şu ifadelere yer verildi: "Yenileme ve gençleştirme faaliyetlerine önem verilmeli, ekonomik ömrünü yitirmiş bahçeler belirli bir plan dâhilinde yeniden dikilmelidir. Mevcut fındık bahçelerinde üreticilerin önemli bir kısmının üretim bölgesi dışında yaşamasından dolayı bahçe bakım hizmetleri yeterince yerine getirilmemektedir. Fındıkta verim ve kaliteyi artırmak için budama, gübreleme, yabancı ot, hastalık ve zararlılarla mücadele, hasat ve hasat sonrası işlemlerle ilgili tarım ve orman il ve ilçe müdürlükleri, ziraat odaları ve üniversiteler gerekli eğitimleri vermelidir. Tarım ve Orman Bakanlığı ve üniversiteler koordinasyonunda izlenebilirlik ve sürekli eğitim merkezleri oluşturulmalıdır. Alan bazlı destekleme sistemi fındıkta verimliliği arttırmamıştır. Alternatif destekleme sistemleri uygulanabilir."
'FINDIK DİKİLİ ALANLARDA ÜRETİME İZİN VERİLMELİ'
TMO koordinesinde en kısa sürede fındıkta mevcut depo kapasitesi ile il bazında depolama tesis ihtiyacının tespitinin yapılması gerektiğine vurgu yapılan bildirgede, "Ürün kayıplarını en aza indirmek için depo standartları belirlenmeli ve bu asgari standartlar fiili alım yapan herkes için zorunlu hale getirilmelidir. Fındıkta mevcut depoların yanında stratejik depolama tesislerinin kurulması, böylelikle ülke içerisinde ve uluslararası piyasalarda bir arz talep istikrarının sağlanması gerekmektedir. Lisanslı depoculuk destekleri sanayici ve tüccar lehine de genişletilmelidir. Fındıkta adi depolama yapılan depolarda ortaya çıkan ürün kayıplarının önlenmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda TMO, üniversiteler ve sivil toplum örgütleriyle birlikte bir proje yürütülmelidir. Türkiye’nin izin verilen ve izin verilmeyen alanlardaki toplam fındık üretimiyle ancak iç tüketim ve ihracat karşılanabildiğinden, fındık üretimine izin verilmeyen mevzuatın (2001/3267 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı) değiştirilerek halen fındık dikili alanların tamamında fındık üretimine izin verilmelidir" denildi.
'FINDIK BAHÇELERİ GENÇLEŞTİRİLMELİ'
Devletin fındık politikasını uzun dönemli olarak belirlemesi ve mayıs sonu, haziran başında müdahale alım fiyatını kamuoyuna duyurması istenen bildirgede, "Fındık üretim maliyeti bölgeye göre, müdahale fiyatı ise kaliteye göre belirlenmelidir. Devletin fındık piyasasına müdahale etmemesi (fındık fiyatlarının piyasada oluşması), eğer müdahale edecekse de müdahale alım fiyatları piyasa koşullarını akamete uğratmayacak şekilde belirlenmelidir. Alan bazlı verilen desteklerin yerine fındık bahçelerinin gençleştirilmesi, standart bahçelerin tesisi, verim ve kalitenin artırılması, toprak ve çevrenin korunması, çiftçinin örgütlenmesi, fındığın örgütler vasıtasıyla pazarlanması şartları yerine getirecek gerçek üreticilere tatminkar bir yeni destekleme sistemine geçilmelidir. Fındığın rekabet koşullarında alınıp-satılacağı fındık ihtisas borsasının uygun bölge veya bölgelerde kurulması ve ürünlerin uygun koşullarda depolanıp piyasa istikrarına katkı sağlanmalıdır. İhracatta yaşanan en önemli sorunlardan biri olan aflatoksinin önlenebilmesi için erken hasadın önüne geçilmesi, kurutma tesislerinin yaygınlaştırılması ve fındığın bu tesislerde kurutulması sağlanmalıdır. Üretim toplulaştırması için gerekli adımların atılması, ekonomik işletme büyüklüğünün oluşturulması gerekmektedir. Fındık AR-GE projelerinin yaygınlaştırılması ve etkinleştirilmesi için finansal ve mevzuat açısından kamu desteğinin ve kamu-özel işbirliğinin artırılması gerekmektedir. Lisanslı depoculuk kapasitesinin artırılması, yaygınlaştırılması ve ürün ihtisas borsasının aktif hale getirilmesi zorunludur" ifadelerine yer verildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde oluşturulacak Fındık Çalışma Grubu, sonuç bildirgesindeki maddeleri hayata geçirecek.
FOTOĞRAFLI