ANKARA (ANKA)- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Türkiye'de düşük risk profiline sahip yatırımcılar için cazip olan "Garantili Yatırım Fonları"nın ve "Koruma Amaçlı Yatırım Fonları"nın kurulması için düzenlediği tebliği sektörden gelen talepler doğrultusunda revize etti.
Taslak tebliğ kapsamında söz konusu fonların, borsa dışında ters repo ve türev araç sözleşmelerine taraf olabilmesi öngörülüyor. Böylece hem hisse senedi piyasasında hem de yakın zamanda faaliyete geçmiş türev araçlar piyasasında işlem hacminin artması hedefleniyor.
SPK, yurtdışı uygulamalarda "Guaranteed Fund" ve "Protected Fund" olarak adlandırılan, "Garantili Yatırım Fonları"nın ve "Koruma Amaçlı Yatırım Fonları"nın kurulması için hazırlanan "Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği Değişiklik Taslağı"nı revize etti.
Taslakta, “garantili yatırım fonları”, yatırımcının başlangıç yatırımının belirli bir bölümünün, tamamının ya da başlangıç yatırımının üzerinde belirli bir getirinin, belirli vadelerde yatırımcıya geri ödenmesi, uygun bir yatırım stratejisiyle kurucuyla garantör arasında imzalanan bir garanti sözleşmesine dayanılarak taahhüt edilen fonlar olarak kullanılacak. “Koruma amaçlı yatırım fonları” ise, aynı kapsamda en iyi gayret esası çerçevesinde amaçlanan fonlar olarak işlev görecek.
Garantili yatırım fonlarında, lehtarı fon yatırımcıları olmak kaydıyla fon kurucusuyla bir garantör kuruluş arasında imzalanmış, hukuki olarak bağlayıcı ve ilk talepte ödeme garantisi içeren garanti sözleşmesine dayanan bir taahhüt bulunacak. Koruma amaçlı yatırım fonlarında, en iyi gayret esası çerçevesinde fon yatırımcılarına bir vaatte bulunulacak. Garantili yatırım fonlarında garantör tarafından garanti edilen tutarın ödenmesi hiçbir koşula bağlı olmayacak ve garantiden de vazgeçilemeyecek.
FON UNVANLARI
Söz konusu fonlarda garantinin anaparaya oranı ya da garantörün sağladığı garanti kapsamındaki getiri oranı açık bir şekilde belirlenecek. Ancak taslak tebliğ kapsamında koruma amaçlı yatırım fonunun unvanında anaparanın üzerinde hedeflenen getiriye ilişkin ifadelere yer verilmeyecek.
YATIRIM AMAÇ VE STRATEJİSİ
Taslak tebliğ kapsamında söz konusu fonlar yatırım sınırlamaları açısından “Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği" hükümlerine tabi olacak. Ayrıca, bu tür fonların diğer fonlardan farklı özellikleri olduğu göz önünde bulundurularak, vade ve diğer sözleşme koşulları açısından borsada işlem gören eşdeğerlerinin bulunmaması durumunda, belirli koşulların sağlanması koşuluyla, borsa dışında ters repo ve türev araç sözleşmelerine taraf olabilecek.
Söz konusu fonların yatırım stratejilerinin amaçlarına uygun olarak oluşturulması ve Kurul'un uygun görmesi gerekecek.
FON KURUCULARI
Bu tebliğ kapsamında söz konusu fonların kurucuları için farklı bir kriter belirlenmedi. Yürürlükteki “Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği" çerçevesinde fon kurucusu olma niteliklerini taşıyan kuruluşlar garantili yatırım fonu ve koruma amaçlı yatırım fonu kurucusu da olabilecek.
GARANTÖR
Türkiye’de yerleşik bir kuruluşun garantör olması halinde garantörün yeterli mali güce sahip olması gerekecek. Garantörün yurt dışında yerleşik olması halinde ise, Türkiye'de derecelendirme faaliyetinde bulunması, Kurul'ca kabul edilen uluslararası derecelendirme kuruluşları tarafından garantöre yatırım yapılabilir seviyeye denk gelen derecelendirme notu verilmiş olmasına zorunluluk getirildi.
RİSKLER
Söz konusu fonlar düşük risk profiline sahip tasarruf sahiplerine hitap ediyor. Bu tür fonların klasik yatırım fonlarına kıyasla daha az risk içerdiği yönünde bir düşünce ise gerçekçi bulunmuyor. Bu tür fonlarda da “piyasa riski”, “operasyonel risk” gibi riskler bulunuyor ve garantili yatırım fonlarında ilave olarak “garantörün kredi riski” bulunuyor.
Tebliğle, fonların portföy yönetimini üstlenecek yönetici şirketlerin yöneticilerinden ve fon kurulu üyelerinden en az birer kişinin, ayrıca portföy yöneticilerinin tümünün sermaye piyasası faaliyetleri ileri düzey ve türev araçlar lisans belgelerine sahip olması koşulu getiriliyor. Bu kişilerin fonlar konusunda gerekli bilgi ve tecrübeye sahip olmaları, ayrıca kurucuyla yönetici şirketin bu fonların yönetimiyle ilgili risk yönetim süreçlerini de içeren iç kontrol sistemini oluşturmaları gerekiyor.
DAĞITIM KANALLARI
Garantili yatırım fonlarının ve koruma amaçlı yatırım fonlarının katılma paylarının satışına aracılık edilebilecek kurumların bu konuda yeterli bilgi ve deneyime sahip satış personeli istihdam etmeleri ve satışların personelin gerçekleştirilmesi öngörülüyor.
Garantili yatırım fonlarının ve koruma amaçlı yatırım fonlarının izahname standartları Kurul tarafından belirlenerek ilan edilecek. Öte yandan fonlarla ilgili ilan ve reklamlarla diğer pazarlama faaliyetlerinde korumaya ve getiriye ilişkin olarak izahnamede belirlenenlerin ötesinde bir taahhütte veya vaatte bulunulamayacak.
Birer kollektif yatırım kuruluşu olan söz konusu fonlarla dünya hisse senedi piyasalarında volatilitenin yüksek olmasına karşın faiz oranlarının düşük olduğu dönemlerde, yatırımcılar yatırımlarını koruyup aynı zamanda potansiyel getiri fırsatlarından yararlanıyor
Bu tür yatırım fonlarının, son yıllarda önemli büyüklüklere ulaşan “yapılandırılmış finansal araçlar”ın bir türü olarak da sınıflandırılıyor. Fonların portföyünü önceden belirlenmiş bir bölümünün korunması, fon performansının mümkün olan en üst seviyeye çıkarılması şeklinde özetlenebilecek temel yatırım stratejisi çerçevesinde çeşitli şekillerde farklılaştırılabiliyor. Zamanla tasarruf sahiplerinin ihtiyaçları doğrultusunda söz konusu yatırım fonlarının yapılarında yenilikler yaratarak daha sofistike hale geliyor.
Standard and Poor’s'un bu fonlara ilişkin hazırladığı “Guaranteed Funds Gain Ground in Europe” isimli raporda, Avrupa’da 1980’lerin ortalarında faaliyet göstermeye başlayan bu fonların yıllar itibariyle yatırımcıların artan düzeyde tercih ettiğini belirtiyor. Bu fonlar özellikle de İspanya, Lüksemburg, Fransa ve Belçika yatırım fonu piyasalarında önemli pazar paylarına ulaşıyor. Rapora göre, 2004 yılı sonu itibariyle Avrupa’da faaliyet gösteren yaklaşık 1442 adet garantili fonun toplam büyüklüğünün 79 trilyon euroya ulaştı ve söz konusu fonlar, Mayıs 2005 itibariyle Avrupa’daki sözleşmeye dayalı toplam yatırım fonu sayısının yüzde 52’ini temsil ediyor.
DÜŞÜK RİSK PROFİLİNDEKİ YATIRIMCI İÇİN CAZİP
Garantili yatırım fonlarının ve koruma amaçlı yatırım fonlarının Türkiye sermaye piyasasına çeşitli katkılarda bulunabileceği düşünülüyor. Fonların, düşük risk profiline sahip tasarruf sahipleri için cazip bir yatırım alternatifi olabilecek. Böylelikle finansal araçlar çeşitlenecek, bu tür fonlar aracılığıyla sermaye piyasasına daha çok kaynak aktarılabilecek, kurumsal yatırımcı tabanı genişleyecek, hem hisse senedi piyasasında hem de yakın zamanda faaliyete geçmiş türev araçlar piyasasında işlem hacminin artması sağlanabilecek.