GRAFİKLİ - Türkiye'nin uzaydaki gözleri

DİLARA ZENGİN - Uzay teknolojileri alanındaki çalışmalarını yoğunlaştıran Türkiye, Rasat, Göktürk-1 ve Göktürk-2 gözlem uydularıyla dünyanın nabzını uzaydan tutuyor.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Türkiye'nin 3'ü haberleşme, 3'ü gözlem olmak üzere toplam 6 aktif uydusu bulunuyor. Türksat 3A, Türksat 4A ve Türksat 4B uyduları haberleşme ihtiyacını karşılarken, Rasat, Göktürk-1 ve Göktürk-2 uyduları gözlem amacıyla kullanılıyor.

Türkiye'de tasarlanarak üretilen ilk yer gözlem uydusu Rasat, 17 Ağustos 2011'de Rusya'dan fırlatıldı. Hiçbir sınırlama olmadan dünyanın her yerinden görüntü alabilen Rasat, bu görüntüleri TÜBİTAK Uzay'da bulunan yer istasyonuna iletiyor. Rasat'tan elde edilen görüntüler haritacılık, afet izleme, akıllı tarım, çevre, şehircilik ve planlama çalışmalarında kullanılıyor.

Uzayda görev yaptığı süre boyunca dünya üzerinde toplam 14 milyon 956 bin 200 kilometrekare alanın görüntüsünü çeken Rasat, 2 bin 716 görevi başarıyla yerine getirdi.

Tasarım ömrü 3 yıl olmasında rağmen 8 yıldır başarıyla çalışan Rasat, dünya yörüngesinde 40 bin 855 tur attı.

Rasat uydusu, güneşe eş zamanlı dairesel yörüngede, 700 kilometre irtifada bulunuyor ve 7,5 metre siyah-beyaz, 15 metre çok bantlı uzamsal çözünürlükte süpürçek (pushbroom) kamerayla görev yapıyor.

- Görev yörüngesinde 33 binin üzerinde tur attı

Türkiye'nin yüksek çözünürlüklü yerli keşif uydusu Göktürk-2 de 2012'de gerçekleştirilen fırlatma operasyonuyla görev yörüngesine yerleştirildi.

TÜBİTAK Uzay ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) iş ortaklığında üretilen Göktürk-2, Çin'deki Jiuquan Fırlatma Merkezi'nden uzaya gönderildi.

Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından işletilen ve 2,5 metre çözünürlüğe sahip Göktürk-2, Türkiye'nin savunma, çevre, şehircilik, tarım ve ormancılık alanlarındaki ihtiyaçlarına yanıt veriyor.

Görev yörüngesinde attığı 33 binin üzerinde turla 7 yaşını dolduran Göktürk-2, Rasat uydusuna göre 3 kat daha yüksek görüntü çözünürlüğüne ve 4 kat daha yüksek kütleye sahip bulunuyor.

Söz konusu uyduda TÜBİTAK Uzay tarafından geliştirilen milli uçuş bilgisayarı ve yazılımı kullanılıyor.

Yaklaşık 400 kilogram ağırlığındaki Göktürk-2 uydusunun, istenildiğinde yeryüzünün 3 boyutlu haritalarının hazırlanmasında kullanılabilecek stereo görüntüleme imkanları da sunacak yüksek manevra kabiliyeti bulunuyor.

- TSK'nın hedef istihbaratını karşılıyor

Göktürk-1 uydusu da hem sivil hem de askeri uygulamalar için çok yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri sağlayan ve bu özellikleriyle en gelişmiş sistemlere sahip keşif, gözlem uyduları arasında yer alıyor.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) hedef istihbaratına yönelik ihtiyacını, coğrafi kısıtlama olmaksızın dünyanın her yerinden yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsüyle karşılayan Göktürk-1, 2016'da Fransız Guyanası'nda bulunan Koruou Fırlatma Merkezi'nden gönderildi.

Göktürk-1, Hava Kuvvetleri Komutanlığının projesi olarak, TUSAŞ, ASELSAN, TÜBİTAK, Ulusal Elektroni̇k ve Kri̇ptoloji̇ Araştırma Ensti̇tüsü, ROKETSAN, TR TECNOLOGY gibi Türk ortaklarının katılımı ve Thales Alenia Space sorumluluğunda geliştirildi.

Yakıtsız olarak yaklaşık bin 70 kilogram kütleye sahip Göktürk-1, yörüngede yüksek çözünürlüklü optik kamerasıyla güneş eş zamanlı görev yapıyor.

Dünyadaki herhangi bir yerde keşif yapmak için tasarlanan 0,50 metre çözünürlüklü uydunun ömrü 7 yıl olarak öngörülüyor.

- İMECE için 2021 hedefi

Türkiye'nin uydu teknolojileri alanındaki yatırımları sürerken, yüksek çözünürlüklü İMECE adlı gözlem uydusunun geliştirilmesine yönelik çalışmalar da ilerliyor.

İMECE ve Türkiye'nin ilk haberleşme uydusu Türksat 6A uydularının 2021 yılında uzaydaki yerlerini alması planlanıyor.

Haberleşme uydularından Türksat 5A ve Türksat 5B'nin tasarım ve üretim faaliyetleri de Airbus D&S firmasının Fransa ve İngiltere'deki tesislerinde takvime uygun şekilde devam ediyor. Türksat 5A uydusunun 2020'de, Türksat 5B'nin de 2021'de uzaya gönderilmesi hedefleniyor.

Daha önce uzaya yollanan 3 haberleşme uydusu Türksat 1B, Türksat 1C, Türksat 2A ile BİLSAT isimli bir gözlem uydusu ise ömrünü tamamladı.