İhracatın büyümeye katkısı önemli miktarda azaldı
Merkez Bankası, net ihracatın büyümeye katkısının yılın üçüncü çeyreğinde önemli oranda azaldığını bildirdi.
Merkez Bankası, 3.çeyrek dönem için 'Ödemeler Dengesi' raporunu yayınladı.
Rapora göre, 2007 yılı Ocak-Eylül döneminde ihracattaki yüksek oranlı artış devam ederken, ithalatta yılın özellikle üçüncü çeyreğinden itibaren hızlanma görüldü. Verimlilik artışlarının reel birim iş gücü maliyetlerinin azalmasına katkıda bulunarak dış ticarette sağladığı rekabet avantajı, Yeni Türk lirasının güçlü konumunun yarattığı olumsuz etkiyi telafi ederek, ihracatın üretimdeki ağırlığının artmasını sağladı.
Raporda, "En büyük ticaret ortağımız AB’ye olan coğrafi yakınlık, söz konusu ülkelerdeki canlı talep ve euronun ABD doları karşısında değer kazanması ihracat artışlarını destekleyen önemli unsurlar olmuştur. Diğer taraftan, iç talepteki yavaşlamanın ortadan kalkmaya başlamasıyla 2007 yılı ikinci çeyreğinden itibaren sermaye malı, üçüncü çeyreğinden itibaren ise tüketim malı ithalatında canlanma görülmüştür. Ara malı ithalatında ise yüksek performans gösteren ihracatın da etkisiyle istikrarlı bir büyüme eğilimi görülmektedir" denildi.
Raporda şöyle devam edildi: "Bu gelişmelere bağlı olarak, 2006 yılında uluslararası finansal piyasalardaki dalgalanma nedeniyle cari işlemler açığında gözlenen gerileme eğilimi yılın üçüncü çeyreğinde sona ermiştir. İhracatın yüksek oranlı büyümeye devam etmesi ve turizm gelirlerinde görülen toparlanma, cari işlemler açığındaki genişlemeyi telafi edememiş, ithalat miktar endeksinin yıllık büyüme oranı Haziran-Eylül döneminde ihracat miktar endeksinin üzerinde olmuştur. Bu gelişme neticesinde, net ihracatın büyümeye katkısı yılın üçüncü çeyreğinde önemli oranda azalmıştır.
2007 yılının ilk dokuz ayı itibarıyla ihracat artışına en yüksek katkı motorlu kara taşıtları, ana metal, makine-teçhizat, giyim, tekstil ve elektrikli makine-cihaz sektörlerinden gelmiştir. Ayrıca, 2005 yılının son çeyreğinden 2006 yılı üçüncü çeyreğine kadar olan dönemde düşük performans sergileyen tekstil ve giyim sektörü ihracatı da, 2006 yılı son çeyreğinden itibaren toparlanmaya başlamış ve toplam ihracat büyümesine olan katkısı artmıştır.
Yılın ilk dokuz ayında ithalat artışına en yüksek katkı ana metal sanayi sektöründen gelmiştir. Söz konusu gelişmede, ana metal ithalat miktarı kadar, fiyat artışlarının da etkisi olmuştur. İthalat artışına yüksek katkı sağlayan diğer kalemler, kimyasal madde ve ürünler, makine ve teçhizat, atık/hurdalar (geri dönüşüm), tarım ve hayvancılık ürünleri ile ham petrol ve doğalgaz ithalatıdır. 2006 yılı Mayıs ve Haziran aylarındaki dalgalanma neticesinde tüketim malı ithalatındaki yavaşlama büyük ölçüde binek otomobil ithalatından kaynaklanmıştır. 2007 yılının üçüncü çeyreğinde ise binek otomobil ithalatı kayda değer oranda artmıştır. Paralel olarak, motor benzini ithalatı da benzer bir eğilim göstermiştir. Diğer dayanıklı, yarı dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları ithalatında 2007 yılı ilk üç çeyreğinde güçlü büyüme devam etmiştir.
Binek otomobilin yanı sıra, sanayi ile ilgili taşımacılık araç ve gereçleri de 2007 yılında zayıf bir performans sergilemiştir. Taşıt araçlarının aksam ve parçaları ithalatı ise aynı dönemde yüzde 15,3 artmıştır. Bunda ihracat gelişmelerinin büyük etkisi olmuştur. 2007 yılı ihracat ve ithalatın performansında dış ticaret fiyat artışlarının kayda değer katkısı olmuştur. Yılın ilk dokuz ayında ihracat fiyatları ortalama olarak yüzde 10,3, ithalat fiyatları yüzde 7,9 artarak ihracat ve ithalatın ABD doları değerlerini yükseltmiştir. Rezerv değişimleri (TCMB + bankalar) ile IMF kredileri hariç tutulduğunda, 2007 yılı Ocak-Eylül döneminde 39,7 milyar ABD doları sermaye girişi olmuştur. Bu dönemde finansman yapısında doğrudan yatırımlar ile özel sektörün ve bankaların kullandığı uzun vadeli krediler belirleyici olmuştur. Ayrıca, 2006 yılında uluslararası finansal piyasalardaki dalgalanmanın etkisiyle finansmandaki ağırlığı azalan portföy yatırımları da 2007 yılında artış göstermiştir. Yukarıdaki gelişmeler sonucunda, 2007 yılı Ocak-Eylül döneminde Merkez Bankası rezervleri 7,9 milyar ABD doları, bankaların muhabirlerindeki döviz varlıkları 3,1 milyar ABD doları artmıştır."
Haber Gönder
