Türkiye, 2002 başından bu yana 23 çeyrektir kesintisiz büyüme rekoru kırarak, yıllık gayri safi milli hasıla tutarını dolar cinsinden üç katına çıkarırken, bu büyüme modeli yeterince istihdam artışı sağlamadığı için işsiz sayısının azalmak bir yana daha da arttığı belirlendi.
ANKA’nın TÜİK verilerinden yaptığı belirlemeye göre, 2001 sonundan bu yılın Eylül sonuna kadar olan yaklaşık altı yıllık dönemde, iş gücüne dahil nüfus 2 milyon 275 bin kişi artarak 25 milyon 766 bine ulaştı. Aynı dönemde istihdamdaki nüfus ise net olarak 1 milyon 937 bin kişi artarak 23 milyon 361 bine ulaştı. Kesintisiz büyüme yaşanmasına rağmen, iş gücündeki kadar istihdam artışı sağlanamayan son altı yılda, TÜİK tanımı baz alındığında bile, işsizlerin sayısı net olarak 438 bin kişi artış gösterdi.
Söz konusu “resmi” işsiz sayısı 2001 yılında 1 milyon 967 bin kişi olarak gerçekleşmişti. Yıllık bazda 2002’de 2 milyon 464 bin, 2003’te 2 milyon 493 bin, 2004’te 2 milyon 498 bin olan işsiz sayısı, 2005 yılında 2 milyon 520 bine kadar çıktı. 2006 yılında 2 milyon 446 bine gerileyen işsiz sayısı, bu yılın Eylül ayı itibariyle ise 2 milyon 405 bin olarak belirlendi.
-GERÇEKTE ARTIŞ ÇOK DAHA FAZLA
TÜİK’in, işsiz sayısına dahil etmediği mevsimlik işçiler ve son üç ayda düzensiz işlerde kısa süreli çalıştığı için “eksik istihdamda” sayılanları dikkate almayıp, sadece “iş başı yapmaya hazır” ancak umudunu yitirdiği için ya da diğer nedenlerle iş aramayanlar dahil edildiğinde bile geniş tanımlı işsiz sayısının çok daha yüksek olduğu belirlendi. İşsiz olduğu halde, “iş aramadığı” gerekçesiyle, “iş gücüne dahil olmayan nüfus” içinde gösterilen “umutsuzlar”ın sayısının 2001 sonundan bu yana 681 bin artarak 1 milyon 741 bine ulaştığı dikkati çekti. Bu kişiler de dahil edildiğinde geniş tanımlı işsiz sayısının anılan dönemde 1 milyon 119 bin artarak 4 milyon 146 bine ulaştığı hesaplandı.
İş başı yapmaya hazır olduğu halde, umudunu yitirerek veya diğer nedenlerle iş aramayan kişilerin hem resmi işsiz sayısına hem de iş gücüne dahil edilmesi yoluyla yapılan hesaplamada, 2001 sonunda yüzde 12.3 olan işsizlik oranının, 2006 sonunda yüzde 16.9’a kadar çıktığı, bu yılın Eylül sonu itibariyle de yüzde 15.1 olduğu belirlendi.
-“İSTİHDAM YERİNE DIŞ AÇIKLAR ARTTI-
Milli gelirde son 23 çeyrektir yaşanan kesintisiz büyüme sürecine karşın, işsiz sayısının azalmak bir yana artması, büyüme modelinden kaynaklandı. Türkiye’nin sıcak para getirenler için spekülatif kazanç ve ithalat cennetine dönüştüğü anılan dönemde, yüksek reel faiz verilerek uyarılan kısa vadeli sermaye girişleriyle dövizin ucuzlaması enflasyonu düşürürken, aynı zamanda ithalat talebini kamçılayarak dış dünyanın üretim ve istihdam artışını besledi.
Sıcak para girişleriyle kurlarda yaşanan düşüş, dolar cinsinden milli gelir tutarını kağıt üzerinde aşırı büyüttü. 2001 yılında 145.7 milyar dolar olan GSMH’ın, Eylül 2007 itibariyle son bir yılda 456.1 milyar dolar olduğu hesaplandı.
İthalat patlamasına dayalı yüksek oranlı ancak istihdam yaratmayan bir büyüme yaşanan bu süreçte Eylül 2007 sonu itibariyle Türkiye’nin cari işlemler açığı 34.4 milyar dolar, dış ticaret açığı da 58.3 milyar dolarla rekor kırdı.