Krizle başladı, umutla bitti

Krizin miras kaldığı 2009, ekonomide unutulması gereken yıllardan biri oldu. Dünya ekonomileri durgunluğun pençesine düşerken, Türkiye'de de tarihi küçülme ve rekor işsizlik görüldü. İşte yılın ay ay dökümü...

Etkileri 2007 yılında başlayan, 15 Eylül 2008 tarihinde dünyanın en büyük yatırım bankalarından biri olan Lehman Brothers'ın batmasıyla tam anlamıyla açığa çıkan küresel kriz, 2009 yılına da damgasını vurdu.

Özellikle 2009 yılının ilk çeyreği dünya ekonomisi için olağanüstü kötü geçti. Çok sayıda ülke ekonomide daralmayla karşı karşıya kaldılar. İlk çeyrekte Türkiye ekonomisi de yüzde 14.7 gibi tarihi bir küçülme yaşadı. Daha sonra kismi toparlanmaya başlayan Türkiye ekonomisi, ikinci çeyrekte yüzde 7.9, üçüncü çeyrekte yüzde 3.3 küçüldü.

Daralan ekonomiyi canlandırmak için ülkeler ardı ardına teşvik ve kurtarma paketleri açıkladılar. En büyük teşvik paketini 787 milyar dolarla ABD oluşturdu. Türkiye de, tedbir paketlerini uygulamaya koydu. Türkiye'nin açıkladığı paketlerde büyük konutlarda, ticari araç ve otomobiller, elektronik, beyaz eşya, mobilya, bilişim, iş makinalarında vergi indirimleri yapıldı.

Tüketici kredilerindeki Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF), gayrimenkul alım satımlarında tapu harcı düşürüldü. Model yılı 1979 veya daha eski olan motorlu taşıtların, hurdaya çıkarılması halinde ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisi ve cezaları silindi. Ayrıca, yeni yatırımları teşvik etmek, istihdamı artırmak ve KOBİ'lere kredi desteği için 4 milyar liralık paket açıklandı. Bazı sektörlerde krizin etkilerini azaltmak için üç aylığına uygulamaya konulan ÖTV ve KDV indirimleri, oranlarda değişiklik yapılarak, daha sonra 30 Eylül 2009'a kadar uzatıldı.

Merkez bankaları da ekonomileri yeniden canlandırmak için faiz oranlarını tarihi dip noktalara indirdiler. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da 18 Aralık 2008 tarihinde yüzde 15 olan borçlanma faiz oranını, 19 Kasım 2009 tarihinde yüzde 6.5'e kadar düşürdü.

Rekor üstüne rekor kıran altının ons fiyatı 4 Aralık 2009 tarihinde 1.227,50 dolara kadar çıktı.

Dünya geneline yayılan krizin finansal piyasalar üzerindeki etkileri, uygulanan parasal ve mali tedbirlerin etkisiyle 2009 yılının üçüncü çeyreğinde azaldı.

Küresel kriz en fazla istihdam piyasasını vurdu. Tüm dünyada işsizlik en önemli sorun olarak ortaya çıkarken, dünya genelinde küresel kriz nedeniyle işsiz kalan sayısının 50-60 milyonu bulacağı raporlara yansıdı. Türkiye'de işsizlik oranı Şubat ayında yüzde 16.1'le rekor düzeye çıkarken, bu oran Ağustos ayında yüzde 13.4'e geriledi.

İşte 2009'da ekonomi gündemine damga vuran gelişmeler...*****

OCAK

1 Ocak:

-YTL'den ''Yeni'' ibaresi kaldırıldı. YTL'lerin 2009 sonuna kadar yürürlükte kalmasına karar verildi.

- Rusya doğalgaz firması Gazprom, Ukrayna'ya doğalgazı tamamen kestiğini bildirdi.

- AB üyesi 11 ülke tarafından 1 Ocak 1999'da kurulan Euro Bölgesi, Slovakya'nın katılımıyla, 16 üyeye ulaştı.

6 Ocak:

- Bulgaristan, Rusya'nın, Ukrayna üzerinden Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan ve Makedonya'ya verdiği gazı kestiğini bildirdi.

7 Ocak:

- Ukrayna, Rusya'nın Avrupa'ya doğalgaz sevkıyatını tümüyle kestiğini bildirdi.

8 Ocak:

- Uluslararası Para Fonu (IMF), 20. stand by için resmi görüşmelerine başladı.

- İngiltere Merkez Bankası gösterge faiz oranını yüzde 2'den bankanın 315 yıllık tarihindeki en düşük seviye olan 1,5'e indirdi.

- Türkiye'nin sanayi üretimi Kasım ayında 2007 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 13,9 oranında azaldı.

9 Ocak:

- Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, Merkez Bankası olarak sistemde likidite sıkıntısı çektirmeyeceklerini, sisteme ihtiyaç duyulan likiditeyi vermeye devam edeceklerini söyledi.

10 Ocak:

- Rusya ve Ukrayna doğalgaz gerginliğinde Ukrayna, Avrupa Birliği'nden gelen gözlemcileri kabul etti ve Rus doğalgazının Ukrayna üzerinden transit geçişine izin veren anlaşmayı imzaladı.

11 Ocak:

- Rusya ile Ukrayna arasındaki doğal krizi nedeniyle enerji dar boğazına giren Slovakya hükümeti, AB'nin iki yıl önce kapatma kararı aldığı Bohunice nükleer reaktörünü yeniden hizmete soktu.

12 Ocak:

- Ukrayna'nın transit Rus gazının izleme anlaşmasını imzaladığı ve önceki koşullarını geri çektiği bildirildi.

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı aralık ayında, geçen yılın aynı ayına göre 16,4 puan azaldı ve yüzde 64,7 seviyesinde gerçekleşti.

13 Ocak:

- Rusya doğalgaz firması Gazprom, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya yeniden doğalgaz pompalanması için pompa istasyonlarına talimat verdi.

- ABD Başkanı George W. Bush, 700 milyar dolarlık kurtarma planının kalan 350 milyar dolarının serbest bırakılmasını istedi.

- Uluslararası Para Fonu (IMF) küresel ekonomik krizin etkileriyle baş edebilmesi için Belarus'a vereceği 2,46 milyar dolarlık krediyi onayladı.

- Air France, 320 milyon Euroyla Alitalia'nın ana sermayesine yüzde 25 oranında ortak oldu.

14 Ocak:

- Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye'nin BB(-) olan uzun dönemli döviz cinsinden kredi notunu aynen teyit ederken, görünümünü ''durağan'' olarak açıkladı.

- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Genel Sekreteri Angel Gurria, Euro bölgesinde durgunluğun artacağı uyarısında bulundu ve ''Daha kötüsü yolda'' ifadesini kullandı.

- Avrupa Birliği dönem başkanı Çek Cumhuriyeti Başbakanı Mirek Topolanek, AB'nin enerji konusunda ''en önemli önceliğinin'' Nabucco projesi olması gerektiğini söyledi.

15 Ocak:

- Merkez Bankası 2005'ten bu yana en yüksek faiz indirimini gerçekleştirerek, faiz oranlarını 2 puan düşürdü. Borçlanma faiz oranı yüzde 15'den yüzde 13'e, borç verme faiz oranı ise yüzde 17,50'den yüzde 15,50'ye indirildi.

- Avrupa Merkez Bankası faiz oranını yarım puan indirerek, yüzde 2'ye çekildi.

- Türkiye'de Ekim 2008 dönemi itibariyle işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1,2 puan artışla yüzde 10,9'ye yükseldi.

- Avrupa'da otomobil satışları 2008 Aralık ayında yüzde 17,8, yılın tamamında yüzde 7,8 gerileyerek, son 15 yılın en sert düşüşünü gerçekleştirdi.

16 Ocak:

- Krize karşı önlemler çerçevesinde belli bir süre içinde birleşecek olan küçük ve orta boy şirketlere 1 ya da 2 yıl vergi muafiyeti geliyor. Lisanslı depoculuk işletmeleri de 5 yıl süreyle vergiden muaf olacak.

- ABD hükümeti Bank of America'ya 20 milyar dolar sermaye yardımında bulunma kararı aldı.

- Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yapılacak program kapsamında, Türkiye'de bulunan IMF heyeti ile görüşmelerin öngörüldüğü gibi bir süre daha süreceği belirtildi.

- Ekonomik kriz ve hiperenflasyonla boğuşan Zimbabve'de, üzerinde 100 trilyon Zimbabve doları (yaklaşık 30 ABD Doları) kupürlü banknot piyasaya sürülecek.

19 Ocak:

- Nükleer santral yarışmasında, teklif veren JSC Atomstroyexport-JSC Inter Raoues-Park Teknik ortak girişim grubunun üçüncü (fiyat) zarfı açıldı. Buna göre Ortak Girişim Grubu, birim fiyat ağırlıklı ortalama olarak kilovatsaat başına 20,79 cent, değerlendirmeye esas indirgenmiş birim fiyat olarak ise 21,16 cent fiyat teklifinde bulundu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, söz konusu konsorsiyumun önceki fiyat teklifi dışında yeni bir revize mektubu TETAŞ Genel Müdürlüğüne verdiğini bildirdi.

- İngiltere hükümeti, bankacılık sistemini desteklemek için 50 milyar sterlinlik ikinci önlem paketini açıkladı.

- Danimarka, bankalar ve tutsat (mortgage) kuruluşları için 18 milyar dolarlık kurtarma planı hazırladı.

- Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, az gelişmiş ülkeler için acil destek fonu oluşturulmasını istedi.

- Rusya ile Ukrayna arasında 10 yıl süreli doğalgaz anlaşması imzalandı.

20 Ocak:

- 2008 bütçesiyle 222,5 milyar TL harcama yapılırken, bütçe gelirleri de 204,5 milyar TL oldu. 2008 bütçesi, yılı 17 milyar 69 milyon TL açıkla kapattı.

- İtalyan otomotiv devi FIAT, ABD'nin otomotiv üretim şirketlerinden Chrysler ile stratejik ortaklık anlaşması imzaladı.

21 Ocak:

- Rusya'nın Ukrayna üzerinden Avrupa ülkelerine gaz sevkıyatına yeniden başlamasının ardından, batı hattından gelen doğalgaz Türkiye'ye ulaştı.

- İzmit Gaz Dağıtım San. ve Tic'in (İZGAZ) yüzde 90 hissesi, 232 milyon dolara Fransız GDF Suez firmasına devredildi.

22 Ocak:

- Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) 39. Genel Kurulu toplantısında, Arzuhan Doğan Yalçındağ, yeniden başkanlığa seçildi.

- Singapur, 13,6 milyar dolarlık teşvik paketi açıkladı.

26 Ocak:

- Eczacılık devi Pfizer, rakibi ilaç üreticisi Wyeth'i 68 milyar dolara satın alma konusunda anlaştı.

- Hollandalı bankacılık devi Ing Group, Hollanda hükümetinin, 27,7 milyar Euroluk (35,8 milyar dolar) ABD tutsat (mortgage) kaynaklı sorunlu varlıkların büyük çoğunluğunu satın alacağını bildirdi.

- Uluslararası Para Fonu (IMF), 2009 yılında küresel büyüme tahminini yüzde 0,5'e çekti.

27 Ocak:

- Japonya parlamentosu 54 milyar dolarlık ikinci teşvik paketini onayladı.

- Rusya'da ekonomik krizden en fazla etkilenen bankacılık sektörünü desteklemek için 900 milyar ruble (27,4 milyar dolar) ayrıldığı bildirildi.

28 Ocak:

- Kamuoyunda ''sicil affı'' olarak bilinen 5834 sayılı ''Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanun'' Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.

- İspanya ekonomisi, 2008'in 3. ve 4. çeyreklerinde daralarak teknik olarak durgunluğa girdi.

- Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş'de (Başkent Edaş) yüzde 100 oranındaki hissenin 1 milyar 225 milyon dolar bedelle Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş'ye devri gerçekleşti.

30 Ocak:

- ABD ekonomisi, geçen yılın son çeyreğinde, çeyrek yıl sonuçları açısından son 25 yıldır gösterdiği en kötü performansı sergileyerek yüzde 3,8 daraldı.

- Japonya'da geçen yıl Aralık ayında bir önceki aya göre sanayi üretimi yüzde 9,6 ile 1953 yılından bu yana en büyük düşüşünü gösterdi.

- Belçika hükümetinin de katılımıyla yeniden müzakereye açılan Fortis'in Fransız BNP Paribas'ya devrinde anlaşma sağlandı.

- Dünyanın en büyük petrol şirketi Exxon Mobil, 2008 yılı için 45,2 milyar dolarlık rekor kar açıkladı.

31 Ocak:

- BOTAŞ Genel Müdürlüğü, doğalgaz satış fiyatlarında konutlarda yüzde 17 ve sanayide yüzde 18 oranında indirim yaptı.*****

ŞUBAT

1 Şubat:

- Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı John Lipsky, Türkiye ile anlaşma yolunda çok önemli ilerlemeler kaydedildiğini söyledi.

3 Şubat:

- Amerikan Merkez Bankası (Fed), ABD'de derinleşen durgunluğa karşı oluşturduğu bazı programların süresini 30 Nisan'dan Ekim sonuna kadar uzattı.

- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ocak ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 0,29, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 0,23 arttığını açıkladı. TÜİK'e göre, Ocak ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 9,50, ÜFE'de yüzde 7,90 oldu.

4 Şubat:

- Yeni bir yasal düzenlemeyle, ABD Yönetimi'nin 700 milyar dolarlık mali sektör kurtarma paketinden faydalanmak isteyen şirketlerin üst yöneticilerinin maaşı aylık 400 bin doları aşamayacak.

9 Şubat:

- Sanayi üretimi, 2008 yılında yüzde 0,9 geriledi. 2008 Aralık ayında, aylık bazda, imalat sanayinde yüzde 19,9, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 5,3, madencilikte yüzde 2'lik üretim düşüşü yaşandı.

- Fransa, Renault ve Peugeot-Citroen otomobil üreticilerine 6 milyar Euro kredi yardımı yapma kararı aldı.

10 Şubat:

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre 16,5 puan azaldı ve yüzde 63,8 seviyesinde gerçekleşti.

- Çin'deki otomobil satışları, ABD'deki otomobil satışlarını geçti. Otomobil satışlarında ABD tarihte ilk kez ikinciliğe düştü.

- ABD Hazinesi, bankaların 500 milyar dolarlık sorunlu varlıklarını satın almak için revize edilen mali kurtarma planını açıkladı.

- Kalbe bağlı sağlık sorunu yaşayan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, tedavi için ABD'nin Cleveland kentine gitti.

- Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), küresel ekonomik kriz yüzünden sosyal huzursuzlukların artabileceği uyarısında bulundu.

11 Şubat:

- Sakarya Elektrik Dağıtım AŞ (SEDAŞ), 600 milyon dolarlık bedelle AkCez konsorsiyumuna devredildi.

- Merkezi Yönetim Bütçesinden ocak ayında 18 milyar 796 milyon TL harcama yapıldı, 15 milyar 830 milyon TL bütçe geliri elde edildi. Ocak ayındaki bütçe açığı da 2 milyar 967 milyon TL olarak tespit edildi.

12 Şubat:

- Kanada bütçesinin, 1976 yılı Mart ayından bu yana ilk defa açık verdiği açıklandı.

- AB'de ortak para Euro kullanan 16 ülkede sanayi üretimi, aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12 ile tarihinin en sert düşüşünü gerçekleştirdi.

13 Şubat:

- Mersin-Akkuyu'da kurulması planlanan Türkiye'nin ilk nükleer santralının inşaatı ve işletimi için açılan yarışmada tek teklifi veren Türk-Rus ortaklığı Atomstroyexport-Inter Rao-Park Teknik Ortak Girişim Grubu, 21,16 dolar sent olarak önerdiği fiyatı, iyileştirme teklifinde 15,35 sent olarak revize etti.

- Avustralya parlamentosu, 27,4 milyar dolarlık ekonomiyi teşvik paketini onayladı.

- Euro Bölgesi geçen yıl son çeyrekte, 3'üncü çeyreğe göre yüzde 1,5 küçülerek 13 yıllık tarihinin en kötü performansına imza attı.

- Ekonomik krizin etkisiyle Hollanda ekonomisinin durgunluğa girdiği resmi olarak açıklandı.

- Rusya ile ticarette ruble-lira kullanılması konusunda görüş birliğine varıldı.

14 Şubat:

- ABD Başkan Barack Obama'nın ekonomik krizle mücadelede büyük önem verdiği 787 milyar dolarlık dev teşvik planı, Kongrenin iki kanadında da kabul edildi.

- Roma'daki G-7 toplantısı sırasında, Japonya ile Uluslararası Para Fonu (IMF) arasında 100 milyar dolarlık bir kredi anlaşması imzalandı.

16 Şubat:

- Dünyanın ikinci büyük ekonomisi Japonya, geçen yıl son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 3,3 ile 1974 yılından bu yana en büyük küçülmeyi yaşadı.

- Türkiye'de 2008 kasım ayındaki işsiz oranı 2,2 puanlık artışla yüzde 12,3'e çıktı. İşsiz sayısı da, bu döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 645 bin kişi artarak, 2 milyon 995 bin kişi oldu.

17 Şubat:

- Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn, ulusal teşvik paketleri hazırlayan ülkelerden daha koordineli hareket etmelerini istedi.

- Halis Toprak, Toprak Holding Yönetim Kurulu Başkanlığından istifa ettiğini duyurdu.

18 Şubat:

- Doğan Yayın Holding'e (DYH) Maliye Bakanlığı tarafından toplamda yaklaşık 826,3 milyon TL'lik vergi/ceza ihbarnamesi tebliğ edildi.

- ABD'li otomobil üreticileri General Motors (GM) ve Chrysler, ABD hükümetinden 22 milyar dolar ek kredi istedi.

- ABD Başkanı Barack Obama'nın yönetimi, konut kriziyle mücadele planı kapsamında, evini kaybetme tehdidiyle karşı karşıya kalan 9 milyon Amerikalı için 75 milyar dolar harcama kararı aldı.

- Alman hükümeti, zor durumdaki bankaların son çare olarak kamulaştırılabilmesini öngören yasa tasarısını kabul etti.

- AB, teşvik paketleriyle ve banka kurtarma operasyonlarıyla geçen yıl bütçe açığında yüzde 3 sınırını aşan 6 üyesine ceza vermek yerine süre tanıma kararı aldı.

19 Şubat:

- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarında 1,50 puan indirim yaptı. Buna göre gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 13,00'den yüzde 11,50'ye çekilirken, borç verme faiz oranını da yüzde 15,50'den yüzde 14'e indirildi.

- Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn, küresel yavaşlamayla baş edebilmek için ileride daha fazla ülkenin, IMF'den mali yardım talebinde bulunmasını beklediklerini söyledi.

20 Şubat:

- Merkez Bankası, döviz depolarının vadesini 1 aydan 3 aya, döviz depo piyasalarında borç verme faiz oranını, dolar için yüzde 7'den yüzde 5,5'e, Euro için yüzde 9'dan yüzde 6,5'e düşürülmesine karar verdi.

- İngiltere'nin son banka kurtarma operasyonlarıyla birlikte borca battığı, ülkenin toplam borcunun 2 trilyon sterline ulaştığı açıklandı.

- Alman Federal Eyalet Temsilciler Meclisi, Almanya Federal Cumhuriyeti tarihindeki en büyük ekonomik yardım paketi olan 50 milyar Euroluk ikinci konjonktür paketini onayladı.

21 Şubat:

- ABD Başkanı Barack Obama, Hazineye, 787 milyar dolarlık ekonomiyi teşvik paketi kapsamındaki vergi kesintilerini uygulaması talimatı verdi.

- Citigroup ve Bank of America'nın kamulaştırılacağı iddiaları ile Bank of America'nın hisselerini 1984'ten, Citigroup'un ise 1990 yılından bu yanaki en düşük seviyesine geriletti.

23 Şubat:

- Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, 1 milyar dolarlık yeni ihracat kredisi destek programı çerçevesinde, başvuran ve şartlara uyan her KOBİ'ye 6 ay vadeli, vade sonunda defaten ödemeli olmak üzere 200 bin dolara kadar kredi kullandırılacağını söyledi.

- Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet, küresel mali piyasaları özellikle hedge fonları ve kredi değerlendirme kuruluşları için yeni düzenlemelerde, ülkeler arasında daha iyi koordinasyon sağlanması çağrısında bulundu.

- Japonya'nın ikinci büyük otomobil üreticisi Honda'nın yeni başkanı ve üst yöneticisi (CEO) Takanobu Ito oldu.

24 Şubat:

- ABD hükümetinin geçen yıl iki kez yardım ettiği sigorta şirketi American International Group'un (AIG), hükümetten daha fazla yardım istediği ve geçen yılın dördüncü çeyreği için 60 milyar dolar zarar açıklamasının beklendiği bildirildi.

26 Şubat:

- Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye Temsilcisi Hüseyin Samiei, dış borç seviyesine bakıldığında iyi bir konumda olduğu görülen Türkiye'nin dış borcunun, benzer ülkelere göre daha düşük olduğunu kaydetti.

- İngiliz Royal Bank of Scotland (RBS) 2008'de İngiltere'de bir şirketin tarihindeki en büyük yıllık kayba imza atarak 34,3 milyar dolar zarar etti.

27 Şubat:

- Arçelik A.Ş'nin, çoğunluk hissesine sahip olduğu iştiraki Grundig Elektronik A.Ş. ile birleşme kararı aldığı bildirildi.

- İhracat bu yılın Ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,7 azalarak 7 milyar 891 milyon dolar oldu. İthalat da Ocak'ta yüzde 43,3 oranında azaldı ve 9 milyar 271 milyon dolar olarak gerçekleşti.*****

MART

3 Mart:

- OECD, üye ülke hükümetlerine, küresel mali kriz ile birlikte ekonomilerinde ''korumacılık eğilimine girmemeleri'' uyarısı yaptı.

- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Şubat ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 0,34 gerilediğini, üretici fiyatları endeksinin ise (ÜFE) yüzde 1,17 arttığını açıkladı. Yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 7,73, ÜFE'de de yüzde 6,43 oldu.

4 Mart:

- Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn, küresel krizin dünyanın en yoksul ülkelerini etkilemeye başladığını ve 22 ülkenin bu yıl 25 milyar dolar ek kaynağa ihtiyacı olabileceğini söyledi.

5 Mart:

- Avrupa Merkez Bankası (AMB) gösterge faiz oranını yüzde 2'den yüzde 1,5'e indirdi.

- İngiltere Merkez Bankası faiz oranını yüzde 1'den yüzde 0,5'e çekti.

- General Motors (GM) denetçileri, şirketin faaliyetlerini sürdürebilmesi konusundaki şüphelerini dile getirince, uluslararası piyasalarda dolar değerlendi.

- ABD'nin Cleveland kentinde by-pass ameliyatı geçiren Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Türkiye'ye döndü.

7 Mart:

- İngiltere'nin önde gelen bankası Llyods Bank grubu, devletin kontrolüne geçti.

9 Mart:

- Doların 1,8250 lirayla rekor seviyeye çıkmasıyla Merkez Bankası, 10 Mart 2009 tarihinden itibaren döviz satım ihaleleri yoluyla piyasaya döviz likiditesi sağlanmasına karar verildiğini bildirdi.

- Türkiye'nin sanayi üretimi Ocak ayında, 2008 yılının aynı ayına göre yüzde 21,3 oranında azaldı.

- Nikkei Endeksi, yüzde 1,2 (87,07 puan) oranında değer kaybederek, son 26 yılın en düşük endeks değeri olan 7.086,03 puandan kapandı.

- Londra Menkul Kıymetler Borsası, son 6 yılın en düşük düzeyine geriledi.

- Fortis Bank A.Ş, Fortis Bank Belçika'nın yüzde 75'inin Belçika devleti tarafından BNP Paribas'a satılması, geride kalan yüzde 25 hissenin de Belçika devletinin elinde bulundurulması karara bağlandı.

- İzlanda'da hükümet, geçen yılki finansal çöküşten sonra ayakta kalan son bağımsız banka Straumar Burduras'a da el koydu.

10 Mart:

- Merkez Bankasının döviz satım ihalelerine yeniden başladı. İlk gün, döviz satım ihalesindeki satış tutarını 50 milyon dolar olarak açıkladı.

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Şubat ayında, geçen yılın aynı ayına göre 15,5 puan azaldı ve yüzde 63,8 seviyesinde gerçekleşti.

12 Mart:

- Genentech firmasının yüzde 56'sına sahip olan Roche, geri kalan hisseler için 46,8 milyar dolar ödeyeceğini açıkladı.

- 50 milyar dolarla Wall Street tarihinin en büyük yolsuzluğunu yapmakla suçlanan Bernard Madoff, suçunu kabul etti.

13 Mart:

- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, ekonomide 4. tedbir paketini açıkladı. Pakete göre Eximbank'ın sermayesi 500 milyon lira artırılacak. Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu yüzde 5 düşürülecek. Bütçeden KOSGEB için öngörülen ödeneğe 75 milyon lira ilave yapılacak. İhracatçının rekabet gücünün yükseltilmesi amacıyla Destekleme Fiyat İstikrar Fonu'na ayrılan para artırılacak. Yeni konutların satışından alınan yüzde 18'lik KDV, üç ay süreyle yüzde 8'e indirilecek. Otomotiv firmalarının elindeki mevcut araçlardan alınan ÖTV oranı 3 ay süreyle

düşürülecek. Beyaz eşya ve elektronik eşyada uygulanan ÖTV'nin oranı 3 ay süreyle indirilecek.

- ABD'li otomotiv şirketi General Motors (GM), daha önce mart ayı için hükümetten istediği 2 milyar dolara ihtiyacı olmadığını bildirdi.

16 Mart:

- 4. tedbir paketinin vergi indirimleri uygulamaya girdi. 15 Haziran'a kadar geçerli olacak Bakanlar Kurulu Kararına göre, net alanı 150 metrekare ve üzeri konut teslimlerinde KDV oranı yüzde 18'den yüzde 8'e düşürüldü. ÖTV oranı da, ticari araçlarda yüzde 10 yerine yüzde 1, motor silindir hacmi 1600 cm3'ü geçmeyen otomobillerde yüzde 37 yerine yüzde 18, otobüslerde de yüzde 1 yerine sıfır olarak uygulanacak. Elektronik ve beyaz eşyada ise yüzde 6,7'lik ÖTV

sıfırlandı. Tüketici kredilerindeki KKDF de, yüzde 15'den yüzde 10'a indirildi.

- Türkiye'de, 2008 yılı aralık ayında işsizlik oranı, 3 puan artarak yüzde 13,6 olarak hesaplandı. İşsiz sayısı da, 838 bin kişi artarak, 3 milyon 274 bin kişi oldu.

- ABD Başkanı Barack Obama, hükümetin geçen yıl iflastan kurtardığı sigorta şirketi American International Group'taki (AIG) prim ödemelerine tepkisini dile getirdi ve bu ödemeleri engellemek için gereken tüm yasal önlemlerin alınması direktifini verdi.

19 Mart:

- ABD Merkez Bankası (FED), ABD ekonomisine 1,4 trilyon dolar nakit akışı sağlayacağını açıkladı.

- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarında 1 puan indirim yaptı. Buna göre gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 11,50'den yüzde 10,50'ye, borç verme faiz oranı da yüzde 14'den yüzde 13'e çekildi.

- Uluslararası Para Fonu (IMF), dünya ekonomisinin bu yıl yüzde 0,5 ile yüzde 1 arasında küçüleceğini bildirdi.

20 Mart:

- 1 Nisan'dan geçerli olmak üzere sanayi elektriğinin fiyatında yüzde 1,66, konut elektriğinin fiyatında ise yüzde 1,58 oranında indirim yapıldı.

21 Mart:

- Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, dünya ekonomisinin bu yıl yüzde 2'ye kadar küçülmesini beklediklerini söyledi.

23 Mart:

- ABD Yönetimi, bankaların bilançolarında bulunan ve kredi piyasasının çalışmasını önleyen toksik (zehirli, batık) varlıkları satın almak için 1 trilyon dolara kadar harcama kararı aldı.

24 Mart:

- ABD Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, 1930'lardaki gibi bir ekonomik çöküşün yaşanmaması için AIG'nin kurtarılmasına karar verildiğini kaydetti.

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Khan, küresel krizi çözmek için koordineli hareket edilmezse, işsizlik ve iç ayaklanmaların hızla artış göstereceğini söyledi.

- İngiltere'de Şubat ayı üretici fiyat endeksinin 49 yıldır ilk kez sıfıra düştüğü açıklandı.

- Çin Merkez Bankası Başkanı Zhou Xiaochuan, Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından kontrol edilen yeni bir küresel para birimi önerdi.

- Şekerbank hisselerinin yüzde 33,98'ini elinde bulunduran BTA Securities JSC'nin sahibi BTA Bank JSC sermayesinin yüzde 78,14'ünün Kazakistan Devlet Varlık Fonu Samruk Kazyna tarafından devralındığı bildirildi.

25 Mart:

- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 3 ay süreyle gayrimenkul alım satımlarında tapu harcını binde 15'ten binde 5'e, ev ve ofis mobilyaları ile KOBİ'lerin kullandığı bazı sanayi ve iş makinelerin ise KDV'yi yüzde 18'den yüzde 8'e indiren 5 maddelik yeni ekonomik önlem paketini açıkladı.

- Model yılı 1979 veya daha eski olan motorlu taşıtların, hurdaya çıkarılması halinde ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisi ve cezaları silinecek.

27 Mart:

- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, küresel krizin etkilerini azaltmak amacıyla Kredi Garanti Fonu'na 1 milyar lira aktarılacağını açıkladı.

31 Mart:

- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye ekonomisinin 2008 yılında yüzde 1,1 oranında büyüdüğünü açıkladı. Kesintisiz 27 çeyrektir büyüyen Türkiye ekonomisi, 2008 yılının son çeyreğinde yüzde 6,2 küçüldü. 2008 yılında kişi başına GSYH, cari fiyatlarla 13 bin 367 lira, dolar

cinsinden 10 bin 436 dolar olarak hesaplandı. TÜİK, 2007 yılı ile 2008'in ilk 3 çeyreğinin milli gelir rakamlarını revize etti, 2007 büyüme rakamı yüzde 4,6'dan yüzde 4,7'ye yükseltildi.

- Dünya Bankası, küresel büyümenin bu yıl, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk kez yüzde 1,7 daralacağı tahmininde bulundu.

- İhracat şubat ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24,9 azalarak 8 milyar 317 milyon dolar oldu. İthalat da şubatta yüzde 47,6 oranında azaldı ve 8 milyar 398 milyon dolar olarak gerçekleşti.*****

NİSAN

2 Nisan:

- G-20 üyeleri Londra'daki zirvede IMF ve diğer kalkınma kuruluşlarına 1,1 trilyon dolar kaynak aktarılması konusunda anlaştı.

- Türkiye ile Uluslararası Para Fonu (IMF), doğrudan görüşmelere yeniden başlama kararı aldı.

- Merkez Bankası, döviz satım ihalelerini durduracağını bildirdi.

- Avrupa Merkez Bankası, faiz oranını çeyrek puan indirdi. Merkez Bankası, faiz oranlarını tarihi düzey olarak nitelendirilen yüzde 1,25'e çekti.

3 Nisan:

- Türkiye İstatistik Kurumu, mart ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 1,10, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 0,29 arttığını açıkladı. TÜİK'e göre, mart ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 7,89, ÜFE'de yüzde 3,46 oldu.

6 Nisan:

- Japonya'da 75 milyar Euroluk yeni teşvik paketi açıklandı.

- Çalık Holding, Sabah-ATV'nin satın alınma sürecinde kullanılan 750 milyon dolarlık kredinin karşılığında, 1 milyar 250 milyon dolarlık işletmenin tamamı ve buna ilave olarak Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık'ın şahsi kefaletinin bankalara teminat olarak verildiğini açıkladı.

7 Nisan:

- Avustralya Merkez Bankası faizleri çeyrek puan indirerek, son 50 yılın en düşük faiz düzeyi olan yüzde 3'e çekti.

8 Nisan:

- Türkiye'nin sanayi üretimi Şubat ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 23,7 ile rekor oranda azaldı.

9 Nisan:

- İngiliz Barclays Bankası, ABD merkezli menkul kıymet yönetimi birimi iShares firmasını, Avrupa merkezli yatırım şirketi CVC'ye 4,4 milyar dolara satma konusunda anlaştı.

- Dünya otomotiv sektöründeki krize rağmen Hintli Tata Grubu, dünyanın en ucuz otomobili ''Nano''yu Hindistan'da satışa sundu. Yaklaşık bir haftadır Yeni Delhi ve Bombay'daki bayilerde sergilenmeye başlanan Nano, 100 bin rupiden (1,500 Euro) piyasaya sürüldü.

10 Nisan:

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Mart ayında, geçen yılın aynı ayına göre 16,5 puan azaldı ve yüzde 64,7 seviyesinde gerçekleşti.

- Japonya Başbakanı Taro Aso, dünyanın ikinci büyük ekonomisini durgunluktan çıkarmak için 150 milyar dolar tutarında yeni bir teşvik paketi açıkladı.

12 Nisan:

- Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye ve IMF'nin, 3 yıllık stand-by anlaşmasına ilişkin görüşmelere yol gösterecek prensipler konusunda mutabakat sağladığını, ancak ön anlaşmaya varmadığını açıkladı.

13 Nisan:

- Katılım öncesi ekonomik program açıklandı. Türkiye ekonomisinin 2009 yılında yüzde 3,6 oranında daralması, 2010 yılında yüzde 3,3, 2011'de ise yüzde 4,5 oranında büyümesi öngörüldü. Bu yıl sanayi sektörü üretiminin yüzde 9,7 oranında daralması beklenirken, işsizlik oranının yüzde 13,5 düzeyine yükseleceği öngörüldü. Programda, 2009 tüketici fiyatları enflasyonu yüzde 7,5, 2010 yılı enflasyonu yüzde 6,5, 2011 enflasyonu da yüzde 5,5 olarak yer aldı. 2009, 2010 ve 2011 yıllarında ihracatın sırasıyla 104, 111 ve 120 milyar dolar olacağı tahmin edildi.

14 Nisan:

- Krize karşı alınan 36 önlemin 2008-2010 dönemindeki toplam maliyeti 54,4 milyar lira olarak belirlendi.

- Ekonomiyi canlandırmak için KDV indirimi uygulanacak malların kapsamı genişletildi.

- 2009 yılı Ocak-Mart döneminde bütçe giderleri 66 milyar 425 milyon lira, bütçe gelirleri 47 milyar 298 milyon lira ve bütçe açığı da 19 milyar 127 milyon lira olarak gerçekleşti. Mart ayı bütçe giderleri 21 milyar 820 milyon, gelirleri 13 milyar 53 milyon, bütçe açığı ise 8 milyar 767 milyon lira oldu.

15 Nisan:

- Türkiye'de, 2009 yılı ocak ayında işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 3,9 puan artarak yüzde 15,5 olarak hesaplandı. İşsiz sayısı ocak 2009 döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 59 bin kişi artarak 3 milyon 650 bin kişi oldu.

16 Nisan:

- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını 0,75 puan indirdi. Buna göre, gecelik faiz oranları borçlanmada yüzde 9,75'e, borç vermede ise yüzde 12,25'e çekildi.

- Şubat ayında sanayi üretimi, ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Euro Bölgesi'nde yüzde 18,4 ve 27 üyeli AB'de yüzde 17,5 geriledi.

- Çin ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6,1 büyüdüğü açıklandı.

- IMF, ekonomik durgunluğun beklenenden daha uzun sürebileceğini, durgunluğun ardından ekonomide iyileşmenin zayıf olacağını bildirdi.

29 Nisan:

- ABD ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde, beklentilerin üzerinde yüzde 6,1 daraldı.*****

MAYIS

1 Mayıs:

- Ekonominin koordinasyonundan sorumlu Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığına Ali Babacan atandı.

- Bir zamanlar ABD otomotiv endüstrisinin simgelerinden Chrysler, mahkemeye iflas koruma başvurusunda bulundu.

2 Mayıs:

- Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcılığına atanan Ali Babacan, görevi Nazım Ekren'den devraldı. Kemal Unakıtan, Maliye Bakanlığı görevini Mehmet Şimşek'e devretti. Devlet bakanlığına atanan Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, Sanayi Bakanlığı görevini Nihat Ergün'e devretti. Devlet Planlama Teşkilatından sorumlu Devlet Bakanlığına Cevdet Yılmaz getirildi. Hilmi Güler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı görevini Taner Yıldız'a devretti. Faruk Nafiz Özak, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı görevini AK Parti Samsun Milletvekili Mustafa Demir'e devretti. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker'in görev alanı değişmedi.

7 Mayıs:

- Avrupa Merkez Bankası, faiz oranlarını 0,25 puan düşürerek yüzde 1'e indirdi.

- Milli Piyango İdaresine ait şans oyunlarının özelleştirilmesi ihalesinin nihai pazarlık görüşmesinde, katılımcılar teklif vermedi. İhale iptal edildi.

- ABD'nin en büyük otomotiv şirketi GM, ilk çeyrekte 6 milyar dolar zarar ettiğini açıkladı.

8 Mayıs:

- Türkiye'nin sanayi üretimi Mart ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 20,9 oranında azaldı.

- Türkiye'de işsizlik oranı 2008 yılında yüzde 11 oldu. İşsizlik oranı, 2007 yılında yüzde 10,3 düzeyindeydi.

11 Mayıs:

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Nisan ayında, geçen yılın aynı ayına göre 14,9 puan azaldı ve yüzde 66,8 seviyesinde gerçekleşti.

13 Mayıs:

- Merkezi yönetim bütçesinden Nisan ayında 21 milyar 10 milyon lira harcama yapılırken, bütçe gelirleri 20 milyar 63 milyon lira, bütçe açığı ise 947 milyon lira oldu.

- ABD'li tutsat devi Freddie Mac ilk çeyrekte 9,9 milyar dolar zarar etti.

- AB'de ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Euro Bölgesinde sanayi üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında yüzde 20,2 ile rekor oranda geriledi.

14 Mayıs:

- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını 0,50 puan indirdi. Buna göre, gecelik faiz oranları borçlanmada yüzde 9,25'e, borç vermede ise yüzde 11,75'e çekildi.

15 Mayıs:

- Türkiye'de, 2009 yılı şubat ayında, işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 4,2 puan artarak yüzde 16,1'le rekor kırdı.

- AB'de ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Euro Bölgesi yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,6 ile rekor oranda küçüldü.

- Rus ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde önceki çeyreğe göre yüzde 23,2 daraldı.

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, küresel ekonomide toparlanmanın 2010 yılının ilk yarısında olmasını beklediklerini bildirdi.

17 Mayıs:

- ABD Bütçe Ofisi Direktörü Peter Orszag, ABD ekonomisinin neredeyse dibi

gördüğünü, ekonomik düşüşün sona erdiğini söyledi.

20 Mayıs:

- Japon ekonomisi, ilk çeyrekte, bir önceki çeyreğe göre yüzde 4 oranında daraldı. İlk çeyrekteki daralma, 1955 yılından bu yana ki en büyük daralma olarak tespit edildi.

22 Mayıs:

- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) önderliğinde Hak-İş, Türk-İş, TESK, TİSK ve Kamu-Sen, TİM, TÜSİAD, MÜSİAD bir araya gelerek ''kriz varsa çare de var'' seferberliği başlattı.

- ABD, IMF'ye 100 milyar dolar kredi imkanı tanıyacak. ABD Senatosunda onaylanan yasa uyarınca, IMF, ABD tarafından açılan 100 milyar dolarlık kredi hattını, ihtiyacı çerçevesinde kullanabilecek.

25 Mayıs:

- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) bölgesi ekonomisi bu yıl ilk çeyrekte yüzde 2,1 daraldı. OECD bölgesi ekonomisi 1960 yılında kayıtların tutulmasından bu yana en büyük düşüşü kaydetti.

28 Mayıs:

- ABD Başkanı Barack Obama, ABD ekonomisinin krizde en kötüyü atlattığını belirtti.

29 Mayıs:

- AB'de ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Euro Bölgesinin 13 yıllık tarihinde enflasyon ilk kez mayıs ayında sıfıra indi.

- ABD ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde yüzde 5,7 daraldı.

- Türkiye'nin Ocak-Nisan döneminde ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27,9 gerileyerek 32 milyar 75 milyon dolar, ithalatı da yüzde 42 azalarak 38 milyar 910 milyon dolar oldu. İhracat nisan ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,3 azalarak, 7 milyar 576 milyon dolar oldu. İthalat da nisanda yüzde 43,4 oranında azaldı ve 10 milyar 119 milyon dolar olarak gerçekleşti.

31 Mayıs:

- Küresel krizde en fazla mali önlemi Rusya, Güney Kore, Çin, ABD ve Japonya aldı. Açıklanan mali paketlerin bu yıl GSYH'ye oranı, Rusya'da yüzde 4,1, Güney Kore'de yüzde 3,9, Çin'de yüzde 3,1, Japonya'da yüzde 2,4, ABD'de ise yüzde 2 oldu. Türkiye'nin açıkladığı mali paketlerin GSYH'ye oranı ise 2009 için yüzde 0,8, 2010 için de yüzde 0,3 olarak belirlendi.*****

HAZİRAN

1 Haziran:

- ABD'li otomotiv devi General Motors (GM), iflas koruma başvurusunda bulundu.

3 Haziran:

- Resmi istatistik kurumu Eurostat'ın verilerine göre, Euro Bölgesi, geçen yılın aynı dönemine göre yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,8 küçülerek, tarihinin en kötü ekonomik performansına imza attı.

- Türkiye İstatistik Kurumu, Mayıs ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 0,64 arttığını, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 0,05 gerilediğini açıkladı. TÜİK'e göre, Mayıs ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 5,24 artarken, ÜFE'de yüzde 2,46, geriledi.

4 Haziran:

- Hükümet, yeni yatırımları teşvik etmek, istihdamı artırmak ve KOBİ'lere kredi desteği için 4 milyar liralık yeni paket açıkladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yeni teşvik sisteminde 81 ilin 4 bölgeye ayrılacağını, 12 sektördeki yatırımların destekleneceğini, 500 bin kişiye istihdam sağlanacağını, KOBİ'ler için 10 milyar liralık kaynak yaratılacağını bildirdi.

- Fransa'da işsizlik oranı ilk çeyrekte yüzde 8,7'ye yükselerek, son iki yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

5 Haziran:

- ABD'de Mayıs ayında işsizlik oranı son 26 yılın en yüksek seviyesine çıkarak yüzde 9,4 oldu.

8 Haziran:

- Türkiye'nin sanayi üretimi Nisan ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 18,5 oranında geriledi.

9 Haziran:

- ABD Yüksek Mahkemesi, Chrysler'in İtalyan otomotiv üreticisi Fiat önderliğindeki konsorsiyuma satışını erteledi.

- Latin Amerika'nın en büyük ekonomisi Brezilya, teknik olarak resesyona girdi.

- Dünyanın en büyük turizm şirketlerinden Thomas Cook'un yüzde 52'sine sahip olan Arcandor, iflas koruma başvurusunda bulundu.

10 Haziran:

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre 12 puan azaldı ve yüzde 70,4 seviyesinde gerçekleşti.

12 Haziran:

- 16 ülkenin dahil olduğu Euro bölgesinde sanayi üretimi, nisan ayında yüzde 21,6 daralarak tarihinin en sert düşüşünü gerçekleştirdi.

15 Haziran:

- Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, 31 Mayıs 2009 tarihi itibariyle ödeme ihtarı çekilmiş, icra takibi başlamış ya da banka tarafından takibe uğramış kredi kartı borçları için yeni bir ödeme planı uygulanacağını bildirdi.

- Türkiye'de, 2009 yılı Mart ayında, işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 4,8 puan artarak yüzde 15,8'e yükseldi.

16 Haziran:

- Bazı sektörlerde krizin etkilerini azaltmak için üç aylığına uygulamaya konulan ÖTV ve KDV indirimleri 30 Eylül'e kadar uzatıldı. Yeni düzenlemeyle 1.6 litre ve altındaki araçların ÖTV oranları yüzde 18'den yüzde 27'ye çıkarılırken hafif ticari araçta ise yüzde 1 olan ÖTV oranı yüzde 3'e yükseldi.

- Merkez Bankası, faiz oranlarını 0,50 puan düşürdü. Para Politikası Kurulu, gecelik borçlanma faiz oranını yüzde 8,75'e, borç verme faiz oranını ise yüzde 11,25'e indirdi.

- Euro bölgesinde yıllık enflasyon, tarihinde ilk kez mayıs ayında sıfır oldu.

22 Haziran:

- Dünya Bankası, bu yıl gelişmekte olan ekonomilerin sadece yüzde 1,2 oranında büyümesini öngördü. Dünya Bankası, Türkiye'nin bu yıl yüzde 5,5 küçüleceğini, gelecek yıl yüzde 1,5, 2011 yılında ise yüzde 3 büyüyeceğini tahmin etti.

25 Haziran:

- Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), akaryakıt dağıtım ve bayi satışlarına yönelik ''tavan fiyat'' uygulamasına karar verdi.

30 Haziran:

- Türkiye ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 13,8 (revize edilerek rakam yüzde 14,7'ye çıkarıldı) küçüldü.

- İhracat mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 41 azalarak, 7 milyar 359 milyon dolar oldu. İthalat da nisanda yüzde 43,9 oranında azaldı ve 10 milyar 836 milyon dolar olarak gerçekleşti.

- AB istatistik kurumu Eurostat'ın verilerine göre, Euro Bölgesi haziran ayında yüzde -0,1 ile tarihinde ilk kez eksi enflasyonla tanıştı.*****

TEMMUZ

1 Temmuz:

- IMF kaynak yaratmak için 150 milyar dolarlık tahvil ihraç etme kararı aldı. Böylece 64 yıllık tarihinde bir ilki gerçekleştirdi.

2 Temmuz:

- Euro Bölgesinde işsizlik oranı mayıs ayında yüzde 9,5 ile tarihinin en yüksek düzeyine çıktı.

- ABD'de Haziran ayında işsizlik oranı 26 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 9,5'a çıktı.

- Avrupa Merkez Bankası yüzde 1 olan faiz oranını korudu.

3 Temmuz:

- TÜİK, Haziran ayında tüketici fiyatları endeksinin yüzde 0,11, üretici fiyatları endeksinin yüzde 0,94 arttığını açıkladı. TÜİK'e göre, Haziran ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 5,73 artarken, ÜFE'de yüzde 1,86 geriledi.

8 Temmuz:

- Türkiye'nin sanayi üretimi mayıs ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 17,4 oranında azaldı.

- Aşkale Çimento, Fransız çimento devi Lafarge grubundan Van Çimento'yu satın aldı.

10 Temmuz:

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı haziran ayında, geçen yılın aynı ayına göre 9,6 puan azaldı ve yüzde 72,7 seviyesinde gerçekleşti.

- ABD Başkanı Barack Obama, dünyanın, ekonomik toparlanmadan henüz uzak olduğunu söyledi.

13 Temmuz:

- Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesinde ''dönüm noktası'' kabul edilen Hükümetlerarası Anlaşma, taraf ülkelerin başbakanlarınca Ankara'da imzalandı.

15 Temmuz:

- Türkiye'de, 2009 yılı Nisan ayında, işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 5 puan artarak yüzde 14,9'a yükseldi.

- Merkezi yönetim bütçesinden yılın ilk 6 ayında 124 milyar 831 milyon lira harcama yapılırken, bütçe gelirleri 101 milyar 626 milyon lira, bütçe açığı ise 23 milyar 205 milyon lira oldu. Haziran ayında bütçeden 17 milyar 932 milyon lira harcama yapıldı. Gelirler 15 milyar 411 milyon lira, açık ise 2 milyar 521 milyon lira oldu.

- ÖTV tutarı benzinde 20 kuruş, motorinde 15 kuruş, LPG grubunda da 10 kuruş artırıldı.

16 Temmuz:

- Merkez Bankası kısa vadeli faiz oranlarını yarım puan düşürdü. Buna göre gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 8,75'den yüzde 8,25'e, borç verme faiz oranı ise yüzde 11,25'den yüzde 10,75'e çekildi.

- Çin ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7,9 büyüdü.

18 Temmuz:

- Garipoğlu Grubunun daha önce TMSF ile imzaladığı protokol hükümlerine aykırı girişimlerde bulunması nedeniyle, Gruba bağlı 70 şirketin temettü hariç yönetim ve denetimleri TMSF'ye devredildi.

20 Temmuz:

- IMF İcra Direktörleri Kurulu, üye 186 ülkenin döviz rezervlerini artırarak, küresel ekonomiye likidite sağlamak amacıyla 250 milyar dolar eş değerli Özel Çekme Hakkı (SDR) tahsis edilmesini kararlaştırdı.

21 Temmuz:

- ABD'de krizin maliyeti federal hükümete şimdiye kadar 4,7 trilyon doları buldu. Ancak bu maliyetinin 23,7 trilyon doları bulabileceği tahmin edildi.

24 Temmuz:

- İngiltere ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 0,8 daraldı.

31 Temmuz:

- IMF, krizin maliyetinin 10 trilyon doları aştığını, yoksul ülkelere, 2009-2014 yılları arasında 17 milyar dolara kadar kredi vereceğini bildirdi.

- Türkiye'nin yılın ilk altı ayındaki (Ocak-Haziran dönemi) ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,6 gerileyerek 47 milyar 746 milyon dolar, ithalatı da yüzde 41,1 azalarak 62 milyar 325 milyon dolar oldu. İhracat, haziran ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 29,2 azalarak, 8 milyar 332 milyon dolar oldu. İthalat da haziranda yüzde 35,9 oranında azaldı ve 12 milyar 483 milyon dolar olarak gerçekleşti.

- ABD ekonomisi 2. çeyrekte yüzde 1 daraldı.*****

AĞUSTOS

3 Ağustos:

- Temmuz ayında tüketici fiyatları endeksi yüzde 0,25 artarken, üretici fiyatları endeksi yüzde 0,71 geriledi. TÜİK'e göre, Temmuz ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 5,39 artarken, ÜFE'de yüzde 3,75 geriledi.

4 Ağustos:

- Merkez Bankasının yeniden başladığı döviz alım ihalesinde 30 milyon dolarlık satış gerçekleştirildi.

- İMKB Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım Satım Pazarında işlem gören gösterge kağıdı 11 Mayıs 2011 vadeli tahvilin, bugün valörlü işlemlerinde bileşik faiz yüzde 9,92 ile tarihte ilk kez tek haneye indi.

6 Ağustos:

- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Federasyonu Başbakanı Vladimir Putin, iki ülke arasında ''gaz alanında işbirliği'' ve ''petrol alanında işbirliği'' protokollerini imzaladı.

8 Ağustos:

- TMSF, Toprak Grubuna bağlı 22 şirketin tüm muhasebe, finansman ve insan kaynakları işlemlerinin aynı merkezden yürütülmesi ve diğer şirketlerden ayrı olarak kontrol edilmelerinin mümkün olmadığı dikkate alınarak, Fon alacaklarının tahsili amacıyla diğer 20 şirketin de temettü hariç ortaklık haklarıyla yönetim ve denetimlerinin Fon tarafından devir alındığını duyurdu.

10 Ağustos:

- Sanayi üretimi haziran ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 9,7 oranında azaldı.

11 Ağustos:

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı temmuz ayında, geçen yılın aynı ayına göre 7,7 puan azalarak yüzde 72,3 seviyesinde gerçekleşti.

12 Ağustos:

- İngiltere'de işsizlik son 14 yılın en yüksek düzeyine çıktı. Yılın ikinci çeyreğinde, işsiz sayısı 220 bin artış göstererek, toplamda 2,4 milyon kişiyi aştı. İngiltere'de işsizlik oranı da yüzde 7,8 ile 1995 yılından buyana ki en yüksek düzeyine ulaştı.

13 Ağustos:

- Alman ekonomisi, küresel krizden bu yana ilk kez büyüme sağladı. Alman ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,3 oranında büyüdü.

- Fransa da ikinci çeyrekte yüzde 0,3 oranında büyüdü.

- KOBİ'lerin 31 Aralık 2009 tarihine kadar birleşmeleri halinde birleşmeden doğan kazançları, Kurumlar Vergisinden istisna tutulacak. Söz konusu KOBİ'lerin üç hesap döneminde elde ettikleri kazançları için de yüzde 75'e kadar indirimli Kurumlar Vergisi uygulanacak.

- IMF Türkiye Temsilcisi Hüseyin Samiei, Türkiye ile görüşmelerin bir çözüme ulaşma hedefiyle verimli bir şekilde sürdüğünü belirterek, Hazine'nin iç ve dış tahvil ihraçlarına gelen yüksek talebin devam etmesi halinde IMF'den finansman ihtiyacının azalacağı değerlendirmesi yaptı.

14 Ağustos:

- Euro Bölgesinde Haziran ayında -0,1 ile tarihinde ilk kez eksiye inen enflasyon, Temmuz ayında -0,7 ile yeni bir rekor kırdı.

- Sabancı Holding, Toyota Motor Europe ve Mitsui ile ortak olduğu Toyotasa'daki yüzde 64,99 oranındaki hissesini, ALJ'ye bağlı ALJ Lubnatsi Pazarlama ve Satış A.Ş'ye satma kararı aldı.

17 Ağustos:

- Türkiye'de, bu yılın Nisan ayında yüzde 14,9 olan işsizlik oranı, Mayıs'ta yüzde 13,6'ya gerilerken, geçen yılın Mayıs ayına göre 4,4 puan arttı.

- Japonya ekonomisi, 4 çeyrek üst üste küçüldükten sonra Nisan-Haziran döneminde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,9, yıllık bazda ise yüzde 3,7 büyüdü.

18 Ağustos:

- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını 0,50 puan indirdi. Buna göre, gecelik faiz oranları, borçlanmada yüzde 7,75, borç vermede ise yüzde 10,25 olarak uygulanacak.

- ABD'li otomotiv devi General Motors bünyesindeki İsveçli marka Saab'ı satmak için Koenigsegg ile anlaştı.

19 Ağustos:

- ABD yönetimi ile İsviçre'nin bankacılık devi UBS, gizli hesapların öğrenilerek açıklanması konusunda anlaşma imzaladı.

27 Ağustos:

- Akaryakıtta tavan fiyat uygulaması sona erdi.

- ABD ekonomisi 2. çeyrekte yüzde 1 daraldı.

28 Ağustos:

- Burgaz Rakı, 62,5 milyon dolara Mey İçki'nin oldu.

- Japonya'da işsizlik oranı temmuzda yüzde 5,7'ye çıktı. Bu rakamın İkinci Dünya Savaşından bu yana kaydedilen en kötü seviye oldu belirtiliyor.

29 Ağustos:

- ABD'de, küresel finansal kriz nedeniyle batan banka sayısı, üç bankanın daha katılmasıyla, 2009 başından bu yana 84'e çıktı.

31 Ağustos:

- İhracat Temmuz ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28,3 azalarak, 9 milyar 34 milyon dolar oldu. İthalat da Temmuzda yüzde 39,5 oranında azaldı ve 12 milyar 431 milyon dolar olarak gerçekleşti.*****

EYLÜL

3 Eylül:

- Avrupa Merkez Bankası yüzde 1 olan faiz oranlarını değiştirmedi.

- Ağustos ayında tüketici fiyatları endeksi yüzde 0,30 gerilerken üretici fiyatları endeksinin ise yüzde 0,42 arttı. Ağustos ayı itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 5,33 artarken, ÜFE'de yüzde 1,04 geriledi.

4 Eylül:

- ABD'de ağustos ayında işsizlik oranı yüzde 9,7'ye yükseldi. Böylece, işsizlik oranı son 26 yılın en yüksek seviyesine çıkmış oldu.

- Gösterge faiz yüzde 9,31 ile yeni tarihi dip seviyesini gördü. 11 Mayıs 2011 vadeli tahvilin bileşik faizi kapanışta ise yüzde 9,49 oldu.

8 Eylül:

- Türkiye'nin sanayi üretimi temmuz ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 9,2 oranında azaldı. Sanayi üretim endeksi, temmuz ayında bir önceki aya göre ise yüzde 0,9 yükseldi.

- Doğan Yayın Holding A.Ş'ye 3 milyar 755 milyon lira ceza kesildiği bildirildi.

10 Eylül:

- Türkiye ekonomisi, bu yılın ikinci çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 7 küçüldü.

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Ağustos ayında, geçen yılın aynı ayına göre 6,5 puan azalarak 69,7 seviyesinde gerçekleşti.

15 Eylül:

- Türkiye'de, Haziran ayında işsizlik oranı, geçen yıla göre 3,6 puanlık artışla yüzde 13 olarak belirlendi. İşsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 972 bin kişi artarak, 3 milyon 269 bin kişiye yükseldi.

- Merkezi Yönetim bütçesinden Temmuz ayında 23 milyar 392 milyon, Ağustos ayında 23 milyar 518 milyon lira harcama yapıldı. Bütçe gelirleri Temmuz ayında 16 milyar 785 milyon, Ağustos 21 milyar 994 milyon lira, bütçe açığı Temmuz ayında 6 milyar 607 milyon, Ağustos ayında 1 milyar 525 milyon lira oldu.

16 Eylül:

- Orta vadeli program açıklandı. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan programı açıklarken, 2009 yılında yüzde 6 küçülmenin ardından 2010 yılının ilk çeyreğinden itibaren büyümeye geçileceğini söyledi. Büyüme oranı 2010 için yüzde 3,5, 2011 için yüzde 4, 2012 için yüzde 5, işsizlik oranı 2009 için yüzde 14,8, 2010 için yüzde 14,6, 2011 için yüzde 14,2, 2012 için yüzde 13,3, cari açığın 2009 için 11, 2010 için 18, 2011 için 22, 2012 için 28 milyar dolar olarak öngörüldü. Orta vadeli programda, tüketici fiyatları endeksindeki artış, 2009 için yüzde 5,9,

2010 için yüzde 5,3, 2011 için yüzde 4,9, 2012 için yüzde 4,8 olarak planlandı.

17 Eylül:

- 1 Ekim'den geçerli olmak üzere sanayi elektriğinin fiyatı kilovat saatte yüzde 9,85, konut elektriğinin fiyatı ise yüzde 9,68, ticarethanelerin elektriği ise yüzde 9,97 oranında artırıldı.

- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını 0,50 puan indirdi. Buna göre, gecelik faiz oranları, borçlanmada yüzde 7,25, borç vermede ise yüzde 9,75 olarak uygulanacak.

18 Eylül:

- Standard and Poor's, Türkiye'nin kredi notu görünümünü, ''negatif''ten, ''durağan''a yükseltti.

- Moody's, Türkiye'nin kredi notu görünümünü, ''durağan''dan, ''olumluya'' yükseltti.

21 Eylül:

- ABD'de bu yıl kapanan banka sayısı 94'ü buldu.

30 Eylül:

- İhracat Ağustos ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 29,1 azalarak, 7 milyar 833 milyon dolar oldu. İthalat da Ağustosta yüzde 34 oranında azalarak, 12 milyar 709 milyon dolar olarak gerçekleşti.*****

EKİM

1 Ekim:

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, Bilgi Üniversitesindeki konferansı sırasında bir dönem İstanbul merkezli bir gazetede çalışan Selçuk Özbek tarafından ayakkabı fırlatılarak, protesto edildi.

- IMF, 2010 yılı için küresel ekonominin büyüme tahminini yüzde 2,5'ten yüzde 3,1'e yükseltti. IMF'ye göre Türkiye, 2009'da yüzde 6,5 küçülecek, 2010'da yüzde 3,7 büyüyecek.

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, ''Krizin artık arkamızda kaldığını söylemek için çok erken. Ancak işler daha iyiye gidiyor'' değerlendirmesinde bulundu. Kahn, krizin, Türkiye gibi bir ülkede belki bir yıl daha devam edeceğini söyledi.

2 Ekim:

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, İstanbul toplantısının, alınacak kararlarla tarihe geçeceğini belirterek, IMF'de kotaların yeniden düzenleneceğini, ülkelerin ekonomik ağırlıklarına göre yeni bir denge oluşturacağını bildirdi.

- Ekonomi Koordinasyon Kurulu, geçici bir süre için getirilen vergi indirimlerine devam edilmemesini kararlaştırdı.

- TÜİK, Eylül ayında TÜFE'nin yüzde 0,39, ÜFE'nin yüzde 0,62 arttığını bildirdi. Eylül ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 5,27, ÜFE'de yüzde 0,47 arttı.

- ABD'de işsizlik oranı Eylül ayında yüzde 9,8'e çıktı. Resesyonun başladığı Aralık 2007'den bu yana 7,1 milyondan fazla kişi işini kaybetti

6 Ekim:

- Taksim Meydanında toplanan yaklaşık 1.500 kişi, IMF ve Dünya Bankasını protesto etti. Polis göstericilere müdahale etti. Olayların meydana geldiği sırada Taksim'de bulunan 55 yaşındaki İshak Kalvo kalp krizi geçirerek, hayatını kaybetti.

7 Ekim:

- IMF-Dünya Bankası yıllık toplantıları sona erdi. ''İstanbul kararları''na esas oluşturan temel noktalar: ''Kota ve oy hakkı ile yeniden yapılanma reformları en kısa sürede gerçekleştirilmeli'', ''Finans sistemi daha etkin bir şekilde denetlenmeli''

- AB ekonomisinde daralma, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 4,9'a ulaştı. İtalya yüzde 6, Almanya yüzde 5,9, İngiltere yüzde 5,5, Hollanda yüzde 5,4, İspanya yüzde 4,2 ve Fransa yüzde 2,8 küçüldü.

8 Ekim:

- Türkiye'nin sanayi üretimi Ağustos ayında, 2008'in aynı ayına kıyasla yüzde 6,3 azaldı.

12 Ekim:

- Nobel Ekonomi Ödülü'nü Elinor Ostrom ve Oliver Williamson kazandı. Ostrom, Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanan ilk kadın oldu.

- İMKB Bileşik Endeksi 51.002,98 puandan 2009 yılı rekoruyla kapandı.

- TÜİK, imalat sanayinde kapasite kullanım oranının Eylül'de 0,4 puan artarak, yüzde 70,1'e yükseldi. Oran, geçen yılın aynı ayına göre 9,7 puan azaldı.

14 Ekim:

- İngiliz Independent gazetesinde yer alan ''Körfez ülkelerinin petrol ticaretinde ABD Dolarının yerini alacak para sepeti konusunda, Rusya, Çin, Japonya ve Fransa ile gizli görüşmeler yürüttüğüne'' dair iddialar, dolardaki düşüşü körükledi. Euro karşısında hızla eriyen dolar, TL karşısında da 14 ay sonra ilk kez 1,44 seviyelerine geriledi.

15 Ekim:

- Merkezi Yönetim bütçesinden Ocak-Eylül döneminde 197 milyar 169 milyon lira harcama yapılırken, bütçe gelirleri 156 milyar 358 milyon lira, bütçe açığı 40 milyar 811 milyon lira açık verdi. Eylül ayında bütçe giderleri 25 milyar 428 milyon lira, bütçe gelirleri 15 milyar 953 milyon lira, bütçe açığı 9 milyar 475 milyon lira oldu.

- Merkez Bankası, kısa vadeli faiz oranlarını 0,50 baz puan indirdi. Gecelik faiz oranları, borçlanmada yüzde 6,75, borç vermede yüzde 9,25 olarak uygulanacak.

- TÜİK, Temmuz ayında işsizlik oranının yüzde 12,8 olduğunu açıkladı.

17 Ekim:

- Hükümet, 2010 yılı bütçesini, TBMM'ye 286,9 milyar lira olarak sundu. Bütçe gelirleri 236,8 milyar lira, bütçe açığı da 50,1 milyar lira olarak belirlendi.

19 Ekim:

- Türkiye, Rusya ve İtalya, ortak deklarasyonla Samsun-Ceyhan petrol boru hattı projesine siyasi desteklerini tescil etti, mutabakat zaptı imzalandı.

20 Ekim:

- Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, Türkiye'nin sürekli IMF ile birlikte ekonomisine yön vermemesi gerektiğini belirterek, ''Bir anlaşma yaptınız, bir anlaşma daha, bir anlaşma daha...Bir yerde artık bunun bitmesi lazım. Buradan mezun olmamız lazım. Kendi ayaklarımız üzerinde dikiliyor olmamız lazım'' dedi.

- ÖTV indiriminin son ayı Eylül'de araç satışları yüzde 92,8 ile rekor kırdı. Eylül ayında Türkiye'de 52 bin otomobil satıldı.

- Çin'in yıllık araç üretimi ilk kez 10 milyon adeti geçti. Daha önce ABD ve Japonya'da yılda 10 milyondan fazla araç üretilmişti.

21 Ekim:

- Uluslararası ham petrol fiyatları, son bir yılın en yüksek düzeyine ulaştı. Gösterge ham petrolün fiyatı 82 dolara çıkarken, 14 Ekim 2008 tarihindeki fiyat seviyesine döndü.

- Akaryakıt ürünlerinden 95 oktan kurşunsuz benzinin satış fiyatı litrede 8-10 kuruş artırıldı. Kurşunsuz benzin fiyatları 3,36 lirayla rekor kırdı.

- Euro/Dolar paritesi, Ağustos 2008'den bu yana ilk kez 1,50'nin üstüne çıktı.

30 Ekim:

- Türkiye'nin, bu yılın dokuz ayındaki (Ocak-Eylül dönemi) ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,5 gerileyerek 73 milyar 116 milyon dolar, ithalatı da yüzde 38,8 azalarak 100 milyar 142 milyon dolar oldu. İhracat Eylül ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,6 azalarak, 8 milyar 501 milyon dolar oldu. İthalat da Eylül ayında yüzde 30,4 oranında azalarak, 12 milyar 449 milyon dolar olarak gerçekleşti.*****

KASİM

3 Kasım:

- TÜİK, Ekim ayında TÜFE'nin yüzde 2,41, ÜFE'nin yüzde 0,28 arttığını açıkladı. Ekim ayı itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 5,08, ÜFE'de yüzde 0,19 arttı.

6 Kasım:

- ABD'li mortgage şirketi Fannie Mae, 15 milyar dolar tutarında yeni hükümet yardımı istedi.

- Özelleştirme İdaresi Başkanlığının, elektrik dağıtım şirketlerinin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin nihai pazarlık görüşmesinde açık artırma turunda, Osmangazi Elektrik Dağıtım A.Ş. için en yüksek teklifi 485 milyon dolarla Eti Gümüş A.Ş., Yeşilırmak Elektrik Dağıtımı A.Ş. için 441 milyon 500 bin dolarla Çalık Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş., Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş. için için 227 milyon dolar ile Aksa Elektrik Perakende Satış A.Ş. verdi.

9 Kasım:

- TÜİK, sanayi üretiminin Eylül ayında, 2008'in aynı ayına göre yüzde 8,6 azaldığını açıkladı.

10 Kasım:

- Danıştay, nükleer santral ihalesi yönetmeliğinin bazı maddeleri için yürütmeyi durdurdu. Karar, nükleer santral ihalesinin iptalini gündeme getirdi.

11 Kasım:

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Ekim ayında, Eylül ayına göre 1,7 puan artarak yüzde 71,8 seviyesine yükseldi.

13 Kasım:

- Euro bölgesinin ekonomisi 2009'un üçüncü çeyreğinde yüzde 0,4 büyüme gösterdi. Beklentilerin altında büyüme kaydedilmesine rağmen, resesyondan çıkış sağlandı.

- Almanya ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 0,7, Fransa ekonomisi de yüzde 0,3 büyüdü.

- Finlandiya ekonomisi eylül ayında bir önceki yıla göre yüzde 11,6 daraldı.

- Japonya ekonomisi 3. çeyrekte yıllık bazda yüzde 4,8 büyüme meydana geldi.

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, ABD ekonomisindeki toparlanmanın yavaş olacağını, ancak durgunluğun çifte dip yapmasını beklemediğini söyledi.

16 Kasım:

- TÜİK, Ağustos dönemi işsizlik oranının yüzde 13,4 olduğunu açıkladı. Mart'ta başlayan düşüş eğilimi sekteye uğradı.

- Merkezi yönetim bütçesinden Ekim ayında 21 milyar 431 milyon lira harcama yapılırken, bütçe gelirleri 19 milyar 10 milyon lira, bütçe açığı 2 milyar 421 milyon lira oldu.

19 Kasım:

- Merkez Bankası faiz oranlarını çeyrek puan düşürdü. Borçlanma faiz oranını yüzde 6,50'ye, borç verme faiz oranı da yüzde 9,0'a indirildi.

20 Kasım:

- TETAŞ, Mersin Akkuyu'da nükleer santral kurulması için 24 Eylül 2008 tarihinde yaptığı yarışmayı iptal etti. Danıştay'ın yürütmesini durduğu ihalenin iptaliyle, Türkiye son 15 yılda 4. kez nükleer ihalesini iptal etmiş oldu.

21 Kasım:

- ABD'nin TMSF niteliğindeki kurumu FDIC, Güneydoğu Florida Ticaret Bankasını kapattı. ABD'de bu yıl içinde kapanan banka sayısı 124'e ulaştı.

27 Kasım:

- Dubai'nin hızlı kalkınmasındaki itici güç olan Dubai Hükümetine ait Dubai World'ün borcunu erteleme talebi, finansal kriz korkularını canlandırdı. Yatırım şirketinin 59 milyar dolar borcu bulunuyor. Borsalar büyük kayıplar verdi, petrol fiyatı yüzde 4,5 değer kaybetti.

28 Kasım:

- Dubai World'un Mayıs 2010'a kadar ertelemek istediği 59 milyar dolarlık borcun Avrupa bankalarını nasıl etkileyeceği endişesi oluştu. Borcun yaklaşık 40 milyar doları, Avrupa bankalarına ait bulunuyor.

- Birleşik Arap Emirliklerinin bir diğer emiri Abu Dabi'nin, Dubai'nin borçlarını ödemesine yardım edeceği açıklaması, piyasaları biraz rahatlattı.

29 Kasım:

- Dubai World, varlıklarının bazılarını düşük fiyattan satma olasılığını reddetti.

30 Kasım:

- Dubai Maliye Bakanı Abdulrahman el-Salih, hükümetin, Dubai World'ün borçlarından sorumlu olmadığını, şirketin bağımsız yapısının bilindiğini kaydetti.

- Euro Bölgesinde Haziran-Ekim döneminde ekside kalan enflasyon oranı, Kasım ayında yüzde 0,6 ile tekrar artıya döndü.*****

ARALIK

1 Aralık:

- TÜİK'in açıklamasına göre, Türkiye'de yoksulluk oranı, 2008'de, bir önceki yıla göre 0,68 puan azalarak, yüzde 17,11 oldu.

- Dubai World, 59 milyar dolar borcun 26 milyar dolarlık kısmının yeniden yapılandırılması için bankalarla olumlu görüşmelerde bulunduğunu açıkladı.

2 Aralık:

- Yunanistan Maliye Bakanı George Papaconstantinou, Euro ülkeleri içinde yüksek borca sahip Yunanistan'ın tahvil cinsinden borçlarını ödeme konusunda zorluk çekmeyeceğini söyledi.

3 Aralık:

- Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye'nin kredi notunu iki kademe yükselterek, BB( )'ya çıkardı.

- Altının ons fiyatı 1.227,50 dolarla tüm zamanların en yüksek düzeyine çıktı.

- TÜİK, Kasım ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 1,27, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 1,29 arttığını açıkladı. Buna göre, Kasım ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 5,53, ÜFE'de yüzde 1,51 arttı.

4 Aralık:

- TÜİK, ihracatın Ekim ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,9 artarak, 10 milyar 103 milyon dolar olduğunu açıkladı. İthalat, Ekim ayında yüzde 15,2 oranında azalarak, 12 milyar 675 milyon dolara geriledi.

8 Aralık:

- Sanayi üretimi kriz döneminde ilk kez arttı. 2008 ağustos ayından bu yana gerileyen sanayi üretimi Ekim 2009'da, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 6,5, bir önceki aya göre de yüzde 13,7 yükseldi.

9 Aralık:

- Yunanistan Başbakanı Papandreu, ülkesinin borç sorununu çözmek için ne gerekiyorsa yapacağı sözü verdi. Yunanistan'ın kamu borçlarının gelecek yıl Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 125'ine çıkacağı tahmin ediliyor.

- Alman otomotiv üreticisi Volkswagen, Japon otomotiv üreticisi Suzuki'nin yüzde 20 hissesini 2,5 milyar dolara satın alıyor.

10 Aralık:

- Türkiye ekonomisi, bu yılın üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 3,3 küçüldü. Yılın ikinci çeyreği için açıklanan yüzde 7 küçülme rakamı, yüzde 7,9 olarak revize edildi.

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı, Kasımda, geçen yılın aynı ayına göre 2,2 puan azalarak 70,7 seviyesinde gerçekleşti.

- Yunanistan Maliye Bakan Yardımcısı Filippos Şahinidis, ülkesinin borcunun modern Yunanistan tarihinin en yükseği olan 300 milyar Euroya çıktığını bildirdi.

- ABD'nin 700 milyar dolarlık kurtarma programını gelecek yıl Ekim ayına kadar uzatacağı bildirildi.

- Panasonic Sanyo'nun yüzde 50,2'sini 4,6 milyar dolara satın alıyor.

11 Aralık:

- 300 milyar Euroyla rekor düzeye ulaşan borcunu ödemesi zora girince uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarınca notu düşürülen Yunanistan, AB'ye yolsuzluğu azaltma ve kamu yönetimini yeniden yapılandırma sözü verdi.

14 Aralık:

- Borç baskısı altındaki Dubai yönetimi, Abu Dabi Emirliğinden 10 milyar dolar acil yardım aldı.

- Dünyanın en büyük bankacılık grubu Citigroup, ABD Hükümeti'nden aldığı yaklaşık 20 milyar dolarlık yardımın geri ödenmesi konusunda anlaşmaya vardı.

15 Aralık:

- Türkiye'de Eylül döneminde işsizlik oranı, Ağustos döneminde olduğu gibi yüzde 13,4 olarak belirlendi. Bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla işsizlik oranı 2,7 puan artış gösterdi. Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 795 bin kişi artarak, 3 milyon 396 bin kişiye yükseldi.

30 Aralık

Aydın Doğan, Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı görevinden ayrılma kararı aldı. Onun yerine Arzuhan Doğan Yalçındağ'ın geçeceği açıklandı.
(NTVMSNBC)