Malatya ve Elazığ yer altı barajında zirvede yer alacak

DENİZ ÇİÇEK - Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünce Cumhuriyet'in 100. yılında 100 yer altı barajı kurulması hedeflenirken, bu kapsamda en fazla barajın 14'er yatırımla Malatya ve Elazığ'da inşa edilmesi planlanıyor.

AA muhabirinin DSİ tarafından hazırlanan 2019-2023 dönemine ilişkin Yer Altı Barajları Eylem Planı'ndan yaptığı derlemeye göre Kurum, yer üstü barajları kadar yer altı barajlarına da gereken önemi vermek için harekete geçti.

Yarı kurak iklim kuşağındaki Türkiye'de, küresel ısınma ve iklim değişikliği de dikkate alındığında depolama tesislerinin sayısının artırılması büyük önem taşıyor.

Buna göre, 2023'e kadar Türkiye'nin 100 yer altı barajına sahip olması hedefleniyor.

Klasik barajlara göre daha düşük maliyetli olan yer altı barajları, yurt dışında yaygın olarak kullanılıyor. Bu barajlarda, yer altı su akımına karşı geçirimsiz bir perde oluşturularak, yer altı mühendislik yapısı içinde suyun depolanması sağlanıyor.

Türkiye'de, alüvyon tabanlı vadilerde yer altı barajı için uygun yerler bulunuyor. Bu yapılarda, küçük çaplı sulamalar ile köyler ve beldelerin içme suyu ihtiyacını karşılamaya yetecek miktarda yer altı suyu depolanabiliyor.

Eylem Planı kapsamında, DSİ tarafından söz konusu yer altı barajlarının bulunacağı yerler de belirlendi. Buna göre, en fazla baraj 29'la Elazığ'daki 9. Bölge Müdürlüğünce kurulacak. Bu kapsamda, Elazığ ve Malatya'da 14'er baraj yapılacak. Bingöl'de de bir baraj inşa edilecek.

Balıkesir'e, 11 yer altı barajının kurulması amaçlanırken, Aydın, Denizli ve Muğla'da 9 baraj yatırımı gerçekleştirilecek. Denizli'de ise 6 baraj kurulacak.

Şanlıurfa ve Ankara'daki bölge müdürlükleri 8'er barajın yapımından sorumlu olacak. Ankara'daki bölge müdürlüğünün hayata geçireceği yatırımlar Çorum ve Çankırı'da yoğunlaşacak.

Konya'daki Bölge Müdürlüğünce 7 baraj kurulması planlanırken, bu bölgeyi 6 barajla Edirne Bölge Müdürlüğü, 5 barajla Kayseri'deki Bölge Müdürlüğünün yatırımları izleyecek.

Öte yandan, Antalya, İzmir, Bursa, Samsun ve Adana'daki bölge müdürlüklerince toplam 14 baraj yapılacak.

Kastamonu, Eskişehir ve Artvin'deki bölge müdürlüklerince birer yer altı barajı inşa edilecek.

- Kamulaştırma ve kirlenme sorunu yok

Eylem Planı'nda, yer altı barajlarının yer üstü barajlarına göre avantajlarına dair şu tespitlere yer verildi:

"Yerleşim alanları ve araziler su altında kalmadığı için kamulaştırma sorunu bulunmuyor. Yer üstü depolamalarına göre kirlenme ve ömrünün azalma riski daha az olurken, buharlaşma olmadığından su kaybı da yaşanmıyor. Yer üstü barajının jeolojik ve jeoteknik olarak yapılmasının zor olduğu yerlerde yer altı barajı alternatif oluşturuyor. Aşırı yağış gibi durumlarda baraj kapaklarının açılması ve taşkın riski bulunmuyor."

Öte yandan, yurt genelinde 165 milyar metreküp depolama kapasitesine sahip bin 438 baraj ve gölet bulunuyor.