Mayıs ayı market zam şampiyonu "havuç" oldu
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mayıs ayı market fiyatlarında zam şampiyonunun havuç olduğunu açıkladı.
Özellikle Mayıs ayında bakliyat üretici fiyatları hiç artmazken, market fiyatlarında pirinçte 17.8, kırmızı mercimekte yüzde 6.5 artış olduğunu belirten Bayraktar, havaların ısınmasıyla birlikte sebze fiyatlarında bir düşüş olduğunu ve en fazla düşüşün yüzde 36 ile salatalıkta gerçekleştiğini söyledi.
TZOB, kamuoyunu doğru bilgilendirmek amacıyla yaş meyve ve sebze fiyatlarıyla birlikte önem arz eden çeşitli gıda ve ürünlerin fiyat endeksini açıkladı. Ürünlerin üreticiden tüketiciye ulaşıncaya kadar geçtiği hal, pazar ve market zinciri halkalarının fiyat artışlarında önemli oranlarda etkili olduğunun görüldüğünü belirten TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, "Üretici ve tüketici arasındaki fiyat farkına baktığımızda yaş sebze ve meyvede yüzde 408'lere, kurutulmuş ürünlerde yüzde 170'lere, baklagillerde yüzde 359'lere, pirinçte yüzde 322'lere ve hayvansal ürünlerde yüzde 231'lere kadar çıkmıştır. Görüldüğü üzere üretici ve market fiyatları arasındaki makas, daha önceki açıklamalarımızda da ifade ettiğimiz gibi çok yüksektir" dedi.
Mayıs ayında perakende seviyesinde genel itibarıyla bazı ürünlerde artış görülürken, bazı ürünlerde de azalma meydana geldiğini kaydeden Bayraktar, "Bu dönemde havuç başta olmak çeşitli sebze ve meyvelerde, pirinçte, baklagillerde, kurutulmuş ürünlerde, et ve süt gibi hayvansal ürünlerde fiyat artışı görüldü. Havuçta yüzde 36,4, armutta yüzde 27, çilekte yüzde 21, pirinçte yüzde 17,8 artış gözlemlendi. Hayvansal ürünlere bakıldığında et fiyatı yüzde 1,7, yumurta fiyatı yüzde 0,3 arttı. Kuru kayısıda fiyat değişimi gözlenmezken, en önemli düşüş salatalık, domates, patlıcan, yeşil fasulye ve sivri biberde gerçekleşti. Yumurtada ise yüzde 1,7'lik bir düşüş görüldü" diye konuştu.
Baklagillerin Mayıs ayında da fiyat artışlarının devam ettiği ürün grubu olduğuna işaret eden Bayraktar, baklagiller ve pirinçte üretici fiyatında bir değişim gözlenmezken market fiyatlarında bu denli artışın olmasının, fiyat artışının üreticilerden kaynaklanmadığının bir göstergesi olduğunu, baklagillerde görülen fiyat artışının üretimde meydana gelen azalmadan kaynaklandığını, baklagillerde ve pirinçte görülen fiyat artışında gıda fiyatlarında yaşanan tartışmaların etkili olduğuna dikkat çekti. Geçen
aya göre salatalıkta yüzde 36, domates, patlıcan ve yeşil fasulyede yüzde 26, sivri biberde yüzde 12,1 oranında fiyat düşüşü görüldüğünü ve Mayıs ayı itibarıyla hava sıcaklıklarının yükselmesiyle birlikte ürün miktarının artışına bağlı olarak üretici fiyatlarında görülen düşüşün marketlere de yansıdığını kaydeden Bayraktar, "Mayıs ayı içinde havaların ısınmasıyla birlikte hasat edilen ürün miktarındaki artışa bağlı olarak bazı yaş meyve ve sebzede fiyatlarda düşüşün meydana geldiği düşünülmektedir. Ancak baklagil, pirinç gibi stoklanabilen ürünlerde fiyat artışları görülmektedir" şeklinde konuştu.
Üretici fiyatlarında bakliyat, pirinç, kuru kayısı, kuru incir ve süt gibi ürünlerde bu dönemde bir fiyat değişimi olmadığını belirten Bayraktar, "Çilek, armut, havuç, elma, ıspanak, kuru üzüm ve et üretici fiyatında artış görüldü. Çilekte görülen yüzde 32,7'lik fiyat artışı rekolteden kaynaklandı. Çilekte ilk hasat tamamlanmış, ikinci hasatta ise yüksek sıcaklıkların etkisiyle çiçek dökümlerinin olması toplanan ürün miktarını azaltmış, arzda yaşanan daralma fiyatı etkilemiştir. Elma, armut, havuç,
ıspanak, kuru üzümdeki artış sezon sonu olmasından kaynaklanırken, havuçta görülen fiyat artışının bir nedeni de rekoltenin az oluşudur" dedi.
Et fiyatında görülen yüzde 3'lük artışın üretim maliyetlerindeki artıştan ileri geldiğini vurgulayan Bayraktar, "Üretici fiyatlarında düşüş görülen ürünlere baktığımızda yüzde 61,8'lik oranla en fazla düşüş salatalıkta gerçekleşti. Salatalıkta yüzde 61,8, sivri biberde yüzde 48, patlıcanda yüzde 30,4, domateste yüzde 28,4, yeşil fasulyede yüzde 21 düşüş görüldü. Mayıs ayında hava sıcaklıklarının yükselmesiyle birlikte hasat edilen ürün miktarındaki artış, fiyat düşüşünde etkili oldu. Diğer fiyat düşüşü görülen ürünlerden biri de yumurtadır. Yumurta üretiminin artmasına karşın talepte meydana gelen daralma ve ihracattaki azalma nedeniyle yumurta fiyatında düşüş meydana gelmiştir" ifadelerini kullandı.
Çiftçilerin gelirlerinin artırılması, üretim ve verim artışı yanında ürünlerini daha iyi değerlendirmeleriyle de çok yakından ilgili olduğunu hatırlatan Bayraktar, "Daha iyi değerlendirme, bir yönüyle tüketicinin ödediği fiyattan daha fazla pay alınması anlamına gelmektedir. Çiftçilerimiz, tarımda gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ürünlerini kendi organizasyonları ile pazarlamayı başarmak zorundadırlar. Ancak bunu başardıkları takdirde pazarla entegre olmaları, sanayi ile entegre olmaları mümkün hale gelecektir" diye konuştu.
