Ortadoğu'da nasıl para kazanılır?
Tatyana Shumsky
Şeyh gibi yatırım yapmak için bir krallığınızın olması gerekmiyor.
Arabistan Yarımadası verimsiz çölleriyle meşhur olabilir ama aynı zamanda verimli bir ekonomik büyüme vahasına da ev sahipliği yapıyor. Alt Körfez İşbirliği Konseyi (GCC) ülkesi Bahreyn, Kuveyt, Umman, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) petrol servetlerini ülke ekonomilerine ve dev altyapı proelerine aktarıyor. Bankacılık, inşaat ve telekomünikasyon alanlarındaki bölgesel eğilimlerden bir pay kapmak, proföyünüzü güçlendirebilir.
[**Resimlerde: Orta Doğuda Nasıl Para Kazanılır?
[**Resimlerde: İslami Finansın Başkentleri
[**Resimlerde: Orta Doğunun En Zengin 20 Kişisi
[**Resimlerde: Orta Doğunun En Büyük 40 Halka Açık Şirketi
[**Resimlerde: Dünyanın Milyarderleri 2008
Londra’daki Barclays Capital’da yükselen pazarlar kıdemli stratejisti Koon Chow’a göre son beş yılda, GCC ülkelerinde gayri safi yurtiçi hasıla ortalama yüzde 7 arttı. 2008 yılında GCC ülkelerinin yüzde 6 büyüme sergilemesi bekleniyor; hafif bir yavaşlama var ama satın alma gücü paritesiyle ölçülen yüzde 3,7 seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilen küresel büyüme hızından çok daha iyi.
GCC’yi portföyüzüne eklemek, koruyucu bir çeşitlendirme katmanı sağlar. Ekonomistler Orta Doğu ekonomilerinin, büyüme daha çok içe odaklı olduğundan, ABD'den ayrıştığını söylüyor. Yani, içe odaklı endüstriler ABD’nin talebindeki yumuşaklıktan etkilenmeyeceğinden dolayı Amerikan ekonomisindeki yavaşlamadan etkilenmeyeceklerdir.
Citigroup Orta Doğu ve Afrika hisse senetleri stratejisti Andrew Howell bölgenin dünya pazarlarına korelasyonunun yüzde 40 civarında olduğunu tahmin ediyor ve GCC'nin ABD hisse senetleri piyasasındaki aşağı yönlü eğilimi takip etmesi muhtemel değil. Gelişen piyasalar yüzde 90 korelasyona sahip, bu nedenle GCC yatırımlar için daha iyi görünüyor.
Orta Doğudaki Mısır gibi daha fakir ama hala hızlı büyüyen ülkeler, bölge genelinde bir yatırım stratejisinin değerli bir kısmını oluşturuyor. T. Rowe Price’ın Afrika ve Orta Doğu fonu Birleşik Arap Emirliklerine yüzde 27,7, Mısır’a yüzde 20, Katar’a yüzde 17,1 ve Umman’a yüzde12,6 yatırım yaptı. Daha küçük holdingler Güney Afrika, Bahreyn, Ürdün, Lübnan ve Nijerya’dan hisse ekliyor portföylerine.
Fon yılbaşından bugüne yüzde3,29 artış gösterdi, S&P bağlantılı Endeks 500 hisselerinin yüzde7,28 düştüğü göz önünde bulundurulursa çok iyi. Bölgeden belirli bir ölçüde faydalanmak için sadece 2500 dolarla aktif olarak yönetilen hisse senetleri piyasasından alım yapabilirsiniz.
İnşaat, gayrimenkul, telekomünikasyon, bankacılık ve finans bölgede en hızlı büyüyen sektörlerden. Petrol servetini, yurt içi hisse piyasasına aktararak, yerel yatırımcılar bu sektörleri destekliyor ve negatif küresel eğilimlere karşı kendilerini uzak tutuyor. Bu, GCC hisselerini daha cazip kılıyor ve ortalamanın üzerinde kar sağlama potansiyeli bulunuyor diyor Barclay’s Koon Chow.
Ancak belirli serbest bölgeler dışında, Orta Doğu hisselerine ulaşmak kolay değil. ABD ve Katar gibi pazarlar yerel şirketlerde yabancı mülkiyetini yüzde49’la sınırlarken, Suudi Arabistan hisseleri yabancı mülkiyetine kapalı. HSBC yükselen pazarlar hisse senetleri analisti Alex Tarver ABD’li yatırımcıların bu yeni pazarları alıştıklarından daha az saydam ve daha az verimli bulabileceği ve paralarını yatırmadan önce uzman analizinin faydalı olacağı uyarısında bulunuyor.
Bu büyük engeller, pek çoğu risk ekleyen ve ödülleri eksilten Orta Doğu Kuzey Afrika fonlarının kurulmasına neden oldu. MENA fonları genellikle, Orta Doğu hisselerine göre erişimin daha kolay olduğu ama ekonomik performansı biraz daha düşük Kuzey Afrika hisselerine ağırlık veriyor. Morgan Stanley Baş Yatırım Stratejisti David Darst, alış veriş listesine fon eklemeden önce her iki bölgeye eşit şekilde maruz kalma için ülke tahsislerinin kontrol edilmesini tavsiye ediyor.
"'X' miktarda Fas ve 'X' miktarda Mısır olarak bilmelisiniz, bu Abu Dabi, Suudi Arabistan ve Dubai demekle aynı değil," diyor Darst.
Bir yerli gibi yatırım yapmak istiyorsanız, Şeriata uygun fonlarla İslami finans dünyasını keşfetmek isteyebilirsiniz. Bu fonlar Şeriatı oluşturan dini kurallara uygun olarak yatırımlarını seçiyor ve kumar, alkol ve pornografi gibi etik olmadığı düşünülen sektörlere yatırım yapmaktan kaçınıyorlar. Kumara çok yakın olduğu düşünülen finans sektörünün büyük kısmından da uzak durmaları gerekiyor; Batı'daki eşik altı borç verme krizinden korunmalarını sağlayan bir özellik de bu. (Bkz. "Tanrı Tarafından Yönetilen.")
Ayrıca bölge sukuk veya Şeriat uyumlu tahvilleri sıcak karşılıyor. Şeriat çerçevesinde faiz yasak olduğundan şirketler, sukuk adı verilen sertifikalar veren tröstlerle satış ve geri kiralama anlaşmaları yapıyor. Tahvil edilebilir sukuklar şirketin halka açılması durumunda hisselere dönüşerek İslamiyet’in paylaşımlı risk ilkesini esas alıyor ve tahvil edilebilir sukuk satın alanlar şirketin halka açılması durumunda ilk sırada yer alıyorlar. Bu araçlar saydam gözükmeyebilir ancak sukuk ihraç edenlerin pek çoğu Londra Borsasına kote ve erişim ve kabul daha kolay.
Düşük risk ve yüksek getiri peşindeyseniz, Suudi riyali ve Dubai durhamı gibi yerel para birimlerinden uzak durum. Bölgenin para birimlerinin pek çoğu dolara sabitlenmiş ve yerel ekonomiyi kızdıran ve enflasyon ithal eden bir faktör olarak görülüyor; enflasyon BAE’de yüzde11 ve Katar’da yüzde14 seviyesinde. Analistler bir revalüasyon gerçekleşeceğini iddia ediyor ve geçen yıl Mayıs ayında Kuveyt’in dinarın dolara endeksli olmasını iptal edip, dalgalı sepet döviz sistemine geçmesiyle bu iddia güçlendi. Bu hamlenin Kuveyt ekonomisi için bir avantaja dönüştüğünü söylüyor HSBC’den Tarver; dinar dolara karşı yüzde3,5 değer kazandı.
Başka bir Orta Doğu ülkesi para biriminde revalüasyon yapacak veya dalgalı kur rejimine geçecek olsa, bu para birimindeki varlıklar dolara karşı otomatik olarak değer kazanır. Katar ve Suudi Arabistan’ın böyle bir hamle yapabileceği yönünde piyasada dolaşan spekülasyonlar var. Ancak Barclay'den Chow revalüasyonun ekonomik olarak güçlü bir durum sunabilecek olmasına karşın, yatırımcıların bunun kısa sürede gerçeklemesini beklememesi konusunda uyarıyor.
Haber Gönder
