Perakende ciroları yükselişe geçti
Organize perakende ciroları, Nisan ayında geçen aya göre yüzde 1, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 7 yükseldi.
Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği'nin (AMPD) organize perakende sektörüne ilişkin araştırmasına göre, sektör 2008 Nisan ayında 2007 yılının Şubat ayına göre yüzde 1 büyüme yaşadı. 2008 Nisan ayındaki yıllık artış 2007 Nisan ayına kıyasla yüzde 13 oldu. 2009 Nisan ayındaki yıllık ciro artışı ise yüzde 3 düzeyinde gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz yılın yatırım yılı oluşu sebebiyle cirolar metrekare artışa bağlı olarak yükselmişti. 2009 yılında ise sadece yüzde 3'lük artış gerilemeye delalet
ediyor.
2009 yılının ilk 4 ayını 2008 yılının aynı dönemiyle kıyasladığında, organize perakende cirosu yüzde 2 büyüdü.
GIDA VE GIDA-DIŞI CİROLAR Alt sektörler bazında ciroları incelendiğinde, gıda perakendesi cirosunda önceki aya göre yüzde 4 seviyesinde azalma yaşandı. Gıda dışında ise aylık ciro değişimi yüzde 10 artış olarak gerçekleşti. Hazır giyim sektörü cirosu da yüzde 9 büyüdü.
Aylık bazda geçen yılın nisan ayıyla kıyaslandığında, gıda perakendesi ciroları yüzde 4 artarken, gıda dışı perakende cirosu yüzde 12, hazır giyim cirosu yüzde 15 büyüdü. Öte yandan, geçen yılki metrekare artışa bağlı ciro büyümesi de reelde bir karlılık artışı yaratamadı.
Yıllık olarak ise gıda ciroları yüzde 1 arttı. Öte yandan gıda dışında yüzde 8 büyüme gözleniyor. 2008 Nisan ayından- 2009 Nisan ayına kadarki 12 aylık dönemde yüzde 13 büyüme yaşayan hazır giyim sektörü, gıda dışı perakendedeki büyümenin lokomotifi görevini görüyor. ÖTV ve KDV indirimlerine rağmen organize perakende sektöründe sınırlı büyüme yaşanması dikkate değer bir konu olup artan tüketici güveninin alışverişe yansımadığını işaret ediyor.
2009 yılının ilk 4 ayını 2008 yılının ilk 4 ayıyla kıyaslandığında, gıda ciroları yüzde 15 artarken, gıdadışı yüzde 5, hazır giyim ise yüzde 9 büyüme gerçekleştirdi.
METREKARE ENDEKSİ Metrekare endeksinde, yıllık olarak yüzde 18 artış yaşandı. Öte yandan, 2008 Mart ayındaki bir yıllık büyümeye bakıldığında yüzde 25 artış yaşandığı görülüyor. Aralık 2008 sonuna kıyasla 2009 yılı ilk 4 aylık metrekare artışı ise yüzde 3 oranında gerçekleşti.
Mağaza sayılarına dikkat edildiğinde ise, yıllık yüzde 17 artış yaşandığı görülüyor. Ancak artış oranlarında dikkate değer bir gerileme gözleniyor.
GIDA VE GIDA-DIŞI METREKARELERİ Nisan 2009'da yıllık metrekare artışı gıdada yüzde 20, gıda dışında yüzde 15 seviyesinde gerçekleşti. Hazır giyimde yüzde 18 yıllık metrekare artışı yaşandı.
Gıdada 2008 yılı Nisan ayındaki yıllık artış yüzde 17 iken, 2009 yılı Nisan ayında bu oran yüzde 20'ye çıktı. Gıda dışında ise tersine bir gelişme olup 2008'deki yüzde 36'lık büyüme 2009'da yüzde 15'e geriledi. Geçen sene hazır giyim metrekare alanında ise yüzde 44 büyüme gözlemlendi; 2009 Nisan ayında hazır giyim metrekaresi yıllık yüzde 18 arttı.
Geçen yılın Nisan ayına göre mağaza sayıları yıllık gelişimine bakıldığında, Gıdada yüzde 28, gıda dışında ise yüzde 8 artış oldu. Hazır giyim sektöründe mağaza sayısı artışı yüzde 11.
Aralık 2008 sonuna kıyasla 4 aylık büyümeye baktığımızda da, en yoğun metrekare artışı yüzde 5 ile gıda perakendesinde oldu. Geçen sene metrekare artışının şampiyonu hazır giyim sektöründe ise yılsonundan beri metrekare bazında bir değişiklik gözlenmedi. Bunda, bir önceki aya göre yüzde 2 metrekare düşüşü yaşanması etkili oldu. Gıda dışında, özellikle hazır giyim sektöründe, önceki aya göre metrekarelerde düşüş kaydedildi.
Organize gıda sektörü, AVM'lerin dışında caddelerdeki yayılması ile bu oranları yakalıyor. Hazır giyim sektörü ise hem daha seçici davranmakta hem de AVMlere bağlı olarak yayılıyor.
METREKARE BAŞINA CİROLAR Nisan ayında metrekare başına ciro endeksi, geçen aya göre aynı kaldı. 2008 Nisan ayına kıyasla ise yüzde 4 düşüş görüldü. Dolayısıyla, yatırımların geri dönüşünde bir düşüş uyarısı fark ediliyor.
GIDA VE GIDA-DIŞI METREKARE BAŞINA CİROLAR Alt sektörlere baktığımızda; gıdada aylık yüzde 5 gerileme yaşanırken, 2008 yılı aynı dönemine göre ise yüzde 8 düşüş gerçekleşti.
Gıda dışında ise aylık yüzde 10 artış olurken, Nisan 2008'e göre artış seviyesi yüzde 2 olarak gerçekleşti. Dolayısıyla, gıda perakendesinde hem aylık bazda hem de bir önceki yılın aynı ayıyla kıyaslamada gerileme yaşanırken, gıdadışı her iki kıyaslamada da gelişim gösterdi. Hazır giyim sektöründe ise önceki aya göre metrekare başına cirolarda yüzde 10 artışa rağmen geçen yılın aynı dönemine göre ise ancak yüzde 1'lik bir artış görüldü. Hazır giyim sektöründeki metrekarelerdeki düşüş, bu gelişimde etkili
oldu.
Gıdadışı ve hazır giyimdeki metrekare başına ciro düşüşleri yerini yükselişe bıraktı. Dolayısıyla, 2009 yılında aslında metrekare başına cirolarda gelişim kaydedildi. Ancak, gıda perakendesinde metrekare başına cirolarda gerileme sürüyor; çünkü organize perakende zincirleri 2009 yılı planlarında açıkladıkları gibi yayılmaya devam ediyor.
SEKTÖR İSTİHDAMI Sektör istihdamı Mart ayına göre değişmezken, yıllık olarak yüzde 3 artış yaşadı. Toplam çalışan sayısında Aralık 2008 sonundan bu yana ise yüzde 5 düşüş oldu. 2008 Nisan ayında 2007 Nisan ayına göre yaşanan yüzde 22 istihdam artışını hatırlandığında, sektörün istihdamdaki patlamadan sonra bu düşüşü yaşadığı ortaya çıkıyor. Sektör istihdamındaki bu düşüş, diğer sektörlere kıyasla daha geç oluşmuş ve daha az seviyede gerçekleşti. Bilindiği gibi Türkiye genelindeki 2008 yıllık istihdam büyüme oranı
yalnızca yüzde2 düzeyinde gerçekleşti, öte yandan işsizlik oranı yüzde 11'e ulaştı. Şubat ayında işsizlik, tarihi bir yükselişle yüzde 16,1 olarak açıldı. Bu durumda organize perakende, ender rastlanan bir istihdam koruma başarısı yakaladı.
GIDA VE GIDA-DIŞI PERAKENDEDE İSTİHDAM Alt sektörlerde de 2008'deki istihdam artışı hız kesti. Yıllık en yüksek istihdam artışı yüzde 5 ile gıdada yaşandı. Bu aynı zamana gıdada bir verimlilik artışını da gösteriyor; metrekareler artarken eldeki elemanlardan en iyi randımanı alma çabasını işaret ediyor. Gıdadışında yüzde 1, hazırgiyimde ise yüzde 4 istihdam gelişimi gözleniyor.
Aralık 2008 sonuna kıyasla, 2009 ilk 4 aylık dönemde istihdam gelişimine bakıldığında ise, en büyük daralma yüzde 7 ile gıdada oldu. Gıda dışı ve hazır giyim istihdamı ise 2009'un ilk 4 ayında yüzde 4 daraldı. Hazır giyim ve gıdadışında metrekarelerdeki daralmayla istihdamdaki daralma paralel. Öte yandan, gıda perakendesi metrekare artışa rağmen istihdam daralması yaşıyor. Bu daralmalarda mevsimsellik etkisi bulunuyor.
Şubat ayı için açıklanan yüzde 16,1'lik işsizlik oranı dikkate alındığında, bütün alt sektörler 2008'e göre istihdam büyümesini sürdürdü. Sektör, 2009'un ilk aylarında yaşadığı istihdam kaybını en aza indirmek için önlemler alıyor; zira sektör vasıfsız işçi değil yetişmiş, deneyimli işgücünü istihdam etmekte ve deneyimli elemanın kaybı performansları da etkiliyor. Sektör verdiği hizmet ile farklılaşıyor bu da eğitimli elemanı olabildiğince uzun süre bünyesinde tutma refleksini geliştiriyor.
FİŞ SAYILARI Nisan ayında fiş sayıları geçen aya göre yüzde 14 artarken, 2008 Nisan ayına kıyasla aylık artış yüzde 17 seviyesinde oldu. Tüketici Güveni kasım ayından beri yükselişini sürdürüyor. Nisan 2008'de tarihindeki en düşük değerlerinden birini gören Tüketici Güven Endeksi, bir yılda yüzde 57 artışla, 54,46 seviyesinden 85,32 seviyesine çıktı. Öte yandan, tüketici güvenindeki bu iyileşme tüketim olarak gerçekleşmedi. Tüketim Endeksi Nisan 2008'deki 156,52 seviyesinden yalnızca yüzde 6 artışla 165,66 seviyesine
çıktı. Tüketici, ancak indirim ve kampanyalarla alışverişini gerçekleştirir durumda.
2009'un ilk 4 ayı 2008 yılının ilk 4 ayıyla kıyaslandığında yüzde 14 düzeyinde fiş sayısı artışı gerçekleşti.
Yıllık olarak bakıldığında ise, sektör genelinde fiş sayıları yüzde 15 arttı. Bu hem kayıtlılığın gelişimine katkıda bulunduğunu hem de tüketicinin sık alışverişe çıksa da her defasında az satın aldığını işaret ediyor.
Gıdada fiş sayısı 2008 Nisan ayına göre yıllık yüzde 14 artarken, gıdadışında bu oran yüzde 19 oldu. Hazır giyimde ise aylık yüzde 15 artış, yıllık bazda yüzde 34 düzeyinde gerçekleşti. Bunda kampanyaların önemli bir etkisi oldu.
Haber Gönder
