'Petrol 2010'da 80 doları geçmez'

**Tüpraş Genel Müdürü Yavuz Erkut, petrolün varil fiyatının 2010 yılında 75-80 dolar seviyesinde seyredeceğini düşündüklerini söyledi.

**

Krizle birlikte önemli miktarda düşüş gösteren petrolün varili, son haftalardaki toparlanmayla birlikte 75 doların üzerinde işlem görüyor.

Tüpraş Genel Müdürü Yavuz Erkut, 2009 yılı ilk 9 ayında kârlılık açısından krize rağmen programlarının paralelinde sonuçların ortaya çıktığını, piyasanın 2008 yılında girdiği krizin ardından bakıldığında bu yıl Tüpraş'ın satışları ve üretiminin öngördüklerinden çok farklı olmadığını kaydetti.

Erkut, "Belki üretim biraz daha düşük gerçekleşti ama toplam rafineri kapasite kullanımında ara ürün işlemeyle birlikte yüzde 70 seviyelerindeyiz. Satış rakamları olarak baktığımızda ağırlıklı olarak benzin geçen yılın ve piyasa gerçekleşmelerinin üzerinde, motorin satışlarında ise azalma söz konusu. Bunun temel nedeni 1,000 ppm motorin ithalatının halen devam ediyor olmasının negatif etkisidir" diye konuştu.

Ürün talebinin Akdeniz piyasasında da düşük seyrediyor olmasının, Tüpraş'ın ihracatını olumsuz etkilediğini vurgulayan Erkut, şunları söyledi: "Geçen seneye göre hacimsel olarak yüzde 50, değer olarak fiyatlara bağlı yüzde 70'lik bir düşüş var ve yıl sonuna kadar da bu seviyelerde kalmasını bekliyoruz. Öncelikli amaç yurt içi talebi karşılamak, eğer kârlılığı getiriyorsa ihracata da yönelmek... Gelecek yıla yönelik bir şey söylemek için çok erken.

STOKLARIN NORMAL SEVİYELERE İNMESİ GEREKİYOR
Ürünlerin ham petrole olan fiyat oranlarına baktığınızda, özellikle benzin ve motorinlerde, bu oranın çok düşük seyrettiğini görüyoruz. Bu da dünyadaki talebin kıpırdanmadığını gösteriyor. Stokları değerlendirdiğimizde, ABD'deki stokların seviyesi fiyatlar üzerinde çok etkin, benzin ve jet stokunun son 5 yılın üzerinde olduğunu, özellikle motorinin çok yüksek seyrettiğini görüyoruz. Bir de kayıtlarda olmayan yüzen stoklar var. Dolayısıyla talebin hareketlenmesi için öncelikle bu stokların normal seviyelere inmesi lazım ki fiyat dengeleri otursun. Bu da özellikle rafineri sektörünü baskı altında tutuyor."

DÖRT DÖRTLÜK OLUMLU SİNYAL YOK
Erkut, kapasite kullanımını yılın sonunda yüzde 70 seviyesinde tamamlamayı öngördüklerini kaydetti. Kasım-Mart döneminin sezonsallık nedeniyle rafineri marjının düşük seyrettiğini, Mayıs-Ekim döneminin ise rafinaj marjlarının yüksek gerçekleştiği sezon olduğunu kaydeden Erkut, "Dolayısıyla şimdi sezonsal baskı mı var, krizin uzantısı mı, onu ayırt etmekte güçlük çekiyoruz; hâlâ rafinaj sektörünün önünün açıldığını gösteren dört dörtlük bir olumlu sinyal yok. 2010’un Nisan-Mayıs aylarında bunu daha iyi analiz etme imkanımız olabilir" dedi.

FUEL OİL TÜKETİMİNDE AZALMA VAR
Erkut, Tüpraş'ın yeni bir ilave yatırıma gittiğini, şu anda ihale çalışmalarının tamamlanmak üzere olduğunu belirtti. Fuel oil tüketiminde azalma olduğunu, tüketimde her yıl yüzde 30-40 civarında düşüş gerçekleştiğini vurgulayan Erkut, şunları söyledi: "Dolayısıyla yeni bir yatırıma giderek, Türkiye'nin fazlası olan fuel oilden, açığı olan motorini üretmek üzere fuel oil dönüşüm ünitesi (RUP) yatırımını gerçekleştiriyoruz. Şu anda teknik ihalesi tamamlandı, lisanslar satın alındı, ticari anlaşması bitmek üzere. Bu proje devreye girdiğinde, yaklaşık 4.2 milyon tonluk siyah ürünümüzü, 2.5 milyon ton motorin ve 700,000 ton benzine dönüştürecek. Katma değeri yüksek bir yatırım olacak. Bu, ham petrol ünitesi olmayan yeni bir rafineridir. Rafinaj ham petrol kapasitesini artırmadan, dönüşüm ünitesi kapasitesini artırarak ülkenin ihtiyacı olan ürünleri üretecek. Bunun yatırım tutarı 1.8-2 milyar dolar olarak öngörülüyor, yatırımların devreye alınması 2014 yılının ilk çeyreğinde planlanıyor."

HIZLI TEDBİR ALINMALI
Ekonomik krizin dünyada metal, petrol ve kağıt gibi endüstrilere zarar verdiğini, sadece Türkiye'de değil, bir çok ülke de bu endüstrileri korumak üzere adımlar atıldığını kaydeden Erkut, "Türkiye'de petrol kimyada görebiliyorsunuz, ithalatta birtakım vergisel koruma getirdiler. Biz Tüpraş olarak, serbest piyasa şartlarında çalışan petrol piyasasına Tüpraş'ı korumak amacıyla koruma getirilmesini istemiyoruz ama içerideki düzenlemelerin Türkiye'deki akaryakıt piyasasını farklı şekillendirmesini önlemek üzere hızlı tedbir alınması lazım" dedi.