Değerli bir maden olan altının işlenmesi sonucunda yatırım aracı ya da ziynet eşyası olarak satışa sunulması söz konusudur. Gerçek veya sahte altını ayırt etmek amacıyla dikkat edilmesi gereken unsurlar arasındaysa ayar damgası, renk ve dayanıklılık özellikleri gibi faktörler sıralanır. Buna ek olarak bir ziynet eşyasının kaç ayar olduğunun anlaşılması için damga sayılarının öğrenilmesi uygundur.
Doğada akarsu yatakları ve kayaların iç bölümleri gibi yerlerde bulunan altın madeninin çıkarılması oldukça meşakkatlidir. İlgili madenin elde edildikten sonra kuyumcular tarafından işlenerek farklı ürünler haline getirilebildiği bilinir. Hem ziynet eşyası hem de yatırım ürünü olarak kullanılabilen altının gerçek olup olmadığı belirli hususlara göre anlaşılır. Bu kapsamda sahte ve gerçek altının ayırt edilmesini sağlayan temel unsurlara aşağıdaki açıklamalarla birlikte dikkat çekilebilir:
Yukarıda sıralanan unsurlara ek olarak altının gerçekliğinin sorgulanması için ayar damgasına bakılması mümkündür. Ziynet eşyalarının kopçalarında, iç yüzeylerinde veya herhangi bir köşesinde ayar damgasını temsil eden sayılar bulunur. Bu sayının değişkenlik göstermesinin temel nedeniyse ürünlerin değişik ayarlarda işlenmesidir.
Altın, manyetik bir ürün olmadığı için mıknatısa yaklaştırıldığı zaman hareket etmez. Ancak sahte altınlar, farklı metal alaşımlarından yapıldığı için mıknatıs tarafından çekilebilir. Yani "Sahte altını mıknatıs çeker mi?" sorusu, sahte altınlar farklı metal alaşımlarından yapıldığı için evet, şeklinde cevaplanabilir.
Altın bileziğin gerçek mi sahte mi olduğu incelenirken temel hususların göz önünde bulundurulması yeterlidir. Farklı ayarlarda tasarlanabilen değişik modellerdeki ziynetlerin genellikle iç kısımlarında damga bulunur. Bu damga 999, 916, 875 veya 750 gibi sayılarla işlenir. Bunun yanı sıra altın bileziğin ağır, canlı ve parlak renkli, sağlam, sert yapıda olması da ürünün orijinalliğinden emin olunmasını mümkün hale getirir. Yine gerçek altın madeninden üretilen ziynetlerin mıknatıs tarafından çekilmediği hatırlatılmalıdır.
Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü bünyesinde basılan çeyrek altının belirli nitelikleri mevcuttur. Bunlar arasında rağbet gören yatırımlık ürünün 22 ayar (916,6 milyem) ve 1,754 g ağırlığında olması öne çıkar. Ayrıca orijinal çeyrek altının ön yüzünün ortasında Türkiye Cumhuriyeti yazısıyla basıldığı tarihi belirten sayı yer alır. Ürünün arka yüzünün ortasındaysa Mustafa Kemal Atatürk'ün profil rölyefi konumlanır. Orijinal çeyrek altının her iki yüzünün çevresinde de 32 adet yıldızla çiçek motifleri vardır.
Bazı durumlarda çeyrek altının orijinaline son derece benzeyen taklitlerinin üretilmesi nedeniyle bu ürünün gerçekliğinin sorgulanması için daha fazla ipucuna ihtiyaç duyulur. Bu kapsamda çeyrekliğin mıknatıs tarafından çekilip çekilmediğinin test edilmesi mümkündür. Nitekim gerçek altının mıknatısa yaklaşmaması ve bir yüzeye 10-15 cm yükseklikten bırakıldığında tok bir ses çıkarması gerekir.
Yatırım ürünü veya ziynet eşyası olarak tasarlanan altın, oluşturulduğu değerli madenin yoğunluğuna göre farklı ayarlara sahiptir. Örneğin; takı olarak kullanılan ürünlerin genellikle 8 veya 14 ayar olarak işlendiği bilinir. Buna ek olarak 1 gramlık liraların 22, has altının ise 24 ayar olması söz konusudur. Farklı saflık derecelerinde üretilebilen ziynetlerin damgalarında yer alan sayı da bu ayarlara göre belirlenir. Bu kapsamda altın ayarlarının keşfedilmesini mümkün hale getiren damga sayıları aşağıda sıralanmıştır: