Şehir içi otobüs işletmecileri için hasılat esaslı vergileme dönemi

DENİZ ÇİÇEK - Özel halk otobüsü işletmecileri için vergilendirmede "hasılat esaslı kazanç tespiti" uygulaması devreye girecek.

Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla vergi uygulamalarının basitleştirilmesi ve mükelleflerin vergiye uyum maliyetlerinin azaltılması amacıyla şehir içi yolcu taşımacılığı yapanlara yönelik bir düzenleme gerçekleştirildi.

Buna göre, şehir içi yolcu taşımacılığı yapan ve hasılatlarının tamamını elektronik ücret toplama sistemiyle elde eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için isteğe bağlı olarak "hasılat esaslı kazanç tespiti" uygulaması getirildi.

Gelir İdaresi Başkanlığı da konuya ilişkin uygulama esaslarını belirlemek için bir Gelir Vergisi Genel Tebliğ Taslağı hazırladı.

AA muhabirinin taslaktan derlediği bilgilere göre, hasılatının bir kısmını yolculardan nakit olarak alan özel halk otobüsü işletmecileri uygulamadan faydalanamayacak.

Hasılat esaslı kazanç tespiti usulüne geçmek isteyen mükelleflerin, gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine bir dilekçeyle başvurması gerekiyor. Vergi dairelerince, bu başvurular bir ay içerisinde incelenerek, şartları sağlayıp sağlamadıkları ve taleplerinin kabul edilip edilmediği bildirilecek.

Talepleri kabul edilen mükellefler, söz konusu bildirimin kendilerine tebliğ edildiği tarihi takip eden yılın başından itibaren hasılat esaslı kazanç tespiti usulüne geçebilecek.

Uygulamaya geçen mükellefler, elde ettikleri hasılatın yüzde 10'unu bu faaliyetlerine ilişkin vergiye tabi ticari kazanç olarak beyan edecek. Mükellef, söz konusu takvim yılındaki giderlerini ticari kazancının ve gelir vergisi matrahının tespitinde dikkate alamayacak.

- Sistemden iki yıl çıkılamayacak

Hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre vergilendirilenler, hasılat esaslı kazancın tespitinde bu faaliyetlerine ilişkin hesapladıkları katma değer vergisi dahil tutarı gayrisafi hasılat tutarı olarak dikkate alacak.

Mükellefler, bu usule geçtikleri tarihten itibaren iki yıl geçmeden uygulamadan çıkamayacak. Sistemden ayrılmak isteyenler, iki yılın ardından bulundukları vergi dairesine çıkış dilekçesi verebilecek ve takip eden yılbaşından itibaren uygulama dışı kalacak.

Mükellefler, haklarında iki kez ceza kesilmesi halinde, cezanın kesildiği ve takip eden iki takvim yılı boyunca bu uygulamadan yararlanamayacak. İşletmeciler, ikinci cezanın kesildiği takvim yılının başından itibaren hasılat esaslı kazanç tespiti uygulamasından çıkacak.

- "Sisteme geçiş isteğe bağlı olacak"

Konuya ilişkin olarak AA muhabirine değerlendirmede bulunan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Semih Öz, normalde bir mükellefin vergi matrahı belirlenirken, hasılatı yanında maliyet ve giderlerine bakıldığını anımsatarak, ancak yeni modelde ise matrahın tespitinde sadece hasılatın yüzde 10'unun baz alındığını söyledi.

Öz, bu uygulamaya geçişin talebe bağlı olacağına işaret ederek, "Örneğin bir otobüs işletmecisinin bir yıl içindeki hasılatı 100 bin lira, harcamaları ve maliyetleri 70 bin liraysa, matrahı 30 bin lira üzerinden ödemesine gerek olmayacak. Getirilen sistemle hasılatı 100 bin lira olan mükellefin matrahı 10 bin lira üzerinden hesaplanacak. Beyan esasına dayanan bu sistem, mükellef için uygulama kolaylığı getiriyor." diye konuştu.