Sosyal yardımlarda devrim
**Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), "sosyal yardımlara tavan getiren, yardıma erişim olanaklarını yeniden düzenleyen, haksız yardım almayı engellemeyi amaçlayan, bazı sosyal yaptırımlar öngören" bir çalışma yapıyor.
**
Buna göre, sosyal yardıma "tavan" geliyor. Sosyal yardımlar sistem üzerinden kontrol edilecek ve sosyal yardımların toplam tutarı "asgari ücret" olarak planlanan tavanı geçemeyecek. Yeşil kartı olanın aynı zamanda belediyenin hem gıda, hem kırtasiye, hem eğitim yardımı, hem de bursundan yararlanamasının önüne geçilecek.
SGK Primsiz Ödemeler Genel Müdürü Yadigar Gökalp'in, Sosyal Güvenlik dergisinin son sayısında, Primsiz Ödemeler Kanunu'na yönelik hazırlık çalışmalarında gelinen noktaya ilişkin bilgiler verdi. 2003 yılından bu yana yürütülen çalışmaları anlatan Gökalp, sonuç olarak birçok soruna çözüm getireceğini düşündükleri önemli bir çalışma ortaya çıktığını bildirdi. Gökalp, temel amacın, Sosyal Güvenlik Reformu kapsamında sosyal yardımların tek çatı altında daha etkin bir şekilde yürütülmesi olduğunun altını çizdi.
Türkiye'de, yoksul ve muhtaç kesimlere, sosyal yardım alanındaki program çeşitliliği ve bu birçok kurumun farklı uygulamaları bulunması nedeniyle ulaşılabildiğini belirten Gökalp, bu çeşitliliğin ise, "standart uygulamalar" olmadığı için bazı sıkıntılara yol açabildiğini vurguladı.
Sosyal yardımlar konusunda en sık karşılaşılan problemlerden birinin "mükerrer yardımlar" olduğuna işaret eden ve bunu önlemek ve aynı zamanda bürokratik işlemlerin azaltılması için tüm kurumların verilerinin görülebileceği "ortak veri tabanı" uygulanacağını da bildiren Gökalp, öngörülen düzenlemelerle ilgili şu bilgileri verdi:*****
ALAMAYANA SORGULAMA HAKKI
Her başvuran her yardımdan yararlanmayabiliyor. Yardımı alamadığında bunu hukuki zeminde sorgulayamıyor. Sosyal yardımlar, vatandaşın işsiz, yoksul, muhtaç olduğu dönemde, koşulları, kriterleri uygunsa alması gereken bir yardımdır. Vatandaş bunu alamadığı zaman sorgulayabilmelidir. 'Bu benim hakkımdı, bunu almam gerekiyordu' diyebilmelidir. Gerektiğinde hukuki süreçlere başvurabilmelidir. Bu aynı zamanda hak etmeyenin de artık bu sisteme başvurmasını, haksız yardım almasını engelleyecektir.
YOKSULLUKTA TEK KRİTER
Kurumlardaki muhtaçlık kriterleri, yardım alacak kişi tanımları, yardımların tanımları farklılıklar gösteriyor. Taslaktaki temel hedeflerimizden biri, sosyal yardım alanında ortak norm ve standartları getirmektir. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü tarafından uygulanan yardımlara baktığımızda da örneğin şartlı nakit transfer programında uygulanan bir kriter var. Nüfusun en yoksul yüzde 6'lık kesimine yapılan bir yardım söz konusu. Diğer programlarda bu kriterin değiştiğini görüyorsunuz. Yani diğer hedeflerin bir tanesi de bu kriterleri hanedeki birey modeli yaklaşımını benimseyerek tekleştirmek, bir anlamda mümkün olduğunca daha standart hale getirmek.*****
TAVAN UYGULAMASI
Bazı vatandaşlarımız birçok yerden yardım alıyor, bazıları bakıyorsunuz hiçbir yerden yardım almıyor. Aynı kişi bizden engellilik aylığı ya da yaşlılık aylığı alıyor, öbür taraftan sosyal yardımlaşmadan gıda yardımı alıyor, yakacak yardımı alıyor...
Sistemi çok çözememiş, keşfedememiş olan bazı vatandaşlarımız da çok muhtaç durumda olduğu halde hiçbir yardıma erişemiyor. Bu konuda da bir yenilik getiriyoruz, tavan uygulaması. Vatandaşımız, hanedeki bireylerin durumuna göre, yaşlısı, genç işsizi, okula giden çocuğu, engelli bireylerin olup olmamasına göre öngörülen yardımlardan yararlanacak ama belli bir rakamı geçemeyecek.
Yani vatandaşın aldığı tüm yardımlar sistem üzerinden kontrol edilecek ve o tavanı geçemeyecek. O tavanın da asgari ücretten daha düşük olması gerekiyor.*****
BAŞVURUSUZ ULAŞMA
İstiyoruz ki yoksul vatandaşımızı bilelim başvuru dahi yapmadan ona ulaşalım. Ulaşamadıklarımız ya da durumlarında değişme olan vatandaşlarımız kimlik numarasıyla başvurusunu yapsın, talepte bulunsun. Ondan sonra bizim kontrol edeceğimiz, gelir durumuna bakacağımız, verilen bilgileri kontrol edeceğimiz ayrı bir sistem olsun. Biz, vatandaşımıza, şu kurumdan şu belgeyi getir, şu kurumdan bu bilgiyi getir demeyelim. 26 kurumla görüştük. Neyi, nasıl, kimlerle yapacağımızı, kurumlarla ne tip ortaklıklar kuracağımızı biliyoruz.
ŞARTLI YARARLANMA
Diğer bir amacımız da vatandaşlarımızın daha üretken hale getirilmesi ve bu yolla topluma entegrasyonunun sağlanması. Bu amaçla da birtakım şartlar olacak programlarda. Orada şart, evet ben sana belli bir nakit yardımında bulunuyorum ama sen de çocuğunu okula göndereceksin, başarısını takip edeceksin ya da işte 0-6 yaş grubundaysa çocuğun aşılarını düzenli yaptıracaksın gibi.
Haber Gönder
