TSE, TÜRKPATENT, TÜBA ve TÜBİTAK'ın yapısında düzenleme

Türk Standardları Enstitüsü (TSE), Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT), Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) teşkilat ve görevlerine ilişkin esaslarda düzenlemeye gidildi.

Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Resmi Gazete'de yayımlanarak, yürürlüğe girdi.

Buna göre, tüzel kişiliği haiz, özel hukuk hükümlerine göre yönetilen özel bütçeli kamu kurumu TSE, her türlü madde ve mamulleri ile usul ve hizmet standartlarını yapacak.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ilgili kuruluşu olan TSE'nin müsaadesi olmadan bu marka hiçbir şekil ve şart altında kullanılamayacak. Yalnız TSE tarafından kabul edilen standartlar Türk Standardı adını alacak.

Enstitü, yurt içinde Yönetim Kurulunun teklifi ve ilgili Bakanın onayıyla, yurt dışında sayısı onu geçmemek üzere Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenecek yerlerde temsilcilikler kurabilecek. Enstitünün her türlü yayını, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na tabi olacak.

TSE, standardizasyon görevleri dışında kalan ana faaliyetlerinin tamamını veya bir kısmını kuracağı, iştirak edeceği veya iş birliğinde bulunacağı yerli ve yabancı şirketler eliyle yürütebilecek. Şirket kurulmasına veya iştirak edilmesine, Genel Kurulun kararı ve Bakanın teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca karar verilecek. Genel Kurul, gerektiğinde bu konudaki yetkisini Yönetim Kuruluna devredebilecek.

- TÜRKPATENT'in yönetim kurulu 7 üyeden oluşacak

TÜRKPATENT Başkanlığı, Türkiye’nin teknolojik ilerlemesine katkıda bulunacak, ülke içinde serbest rekabet ortamını oluşturacak ve araştırma geliştirme faaliyetlerinin gelişmesini sağlayacak. Patent ve markalar ile sınai mülkiyet haklarının tesisi, bu konudaki korumanın sağlanması ve sınai mülkiyet haklarına ilişkin yurt içi ve yurt dışındaki bilgi ve dokümantasyonun kamunun istifadesine sunulabilmesi de TÜRKPATENT'in görevi olacak.

Tüzel kişiliğe sahip, belirtilmeyen hallerde özel hukuk hükümlerine tabi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı, özel bütçeli Başkanlığın, merkezi Ankara olacak.

Kurumun en yüksek düzeyde yönetim ve karar organı olan yönetim kurulu, Adalet Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığından birer üye, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının belirleyeceği üç üye, Kurum Başkanı ve bir Başkan Yardımcısı olmak üzere 7 üyeden oluşacak.

- Toplumda bilimsel yaklaşım ve düşüncenin yayılması sağlanacak

TÜBA, Türkiye'de bilim alanlarındaki araştırmaları, bilim insanlığını ve araştırıcılığı özendirecek ve bu alanlarda emeği geçenleri onurlandıracak, gençleri bilim ve araştırma alanına yöneltecek, ülkedeki bilim insanları ve araştırıcıların toplumsal statülerinin yükseltilmesi ve korunmasına çalışacak, bilim ve araştırma standartlarının yükseltilmesine yardım edecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ilgili, tüzel kişiliğe, bilimsel, idari ve mali özerkliğe sahip Akademi, özel bütçeli olacak.

Bilimsel konularda ve bilimsel önceliklerin saptanması amacıyla incelemelerde bulunup, danışmanlık yapacak olan Akademi, toplumda bilimsel yaklaşım ve düşüncenin yayılmasını sağlayacak.

Cumhurbaşkanına Türk bilim insanları ve araştırıcılarının toplumsal statüleri, yaşam düzeyleri, gelirleri ve bilimsel faaliyetlerin gereği olan özel kolaylık ve ayrıcalıklara ilişkin mevzuat değişiklikleri önerecek olan Akademi, bilimin öneminin ülke kamuoyunca takdir ve kabulünü sağlamak, bilim adamlığını özendirmek için ödüller verecek. Akademi, amaçların gerçekleştirilmesi ve görevlerin yerine getirilebilmesiyle ilgili her türlü faaliyette bulunacak.

Asli, asosye ve şeref olmak üzere üç tür üyeliğin bulunduğu Akademide, asli üye sayısı, Türkiye'de çalışan profesör unvanlı bilim adamlarının yüzde 2'sini, asosye üye sayısı ise asli üye sayısı için belirlenen üst sınırın yarısını geçemeyecek. Şeref üyeliği sayısı herhangi bir sınırlamaya tabi olmayacak.

Akademi tarafından bilim insanlarını ve bilimsel araştırmaları teşvik ve takdir ile bilimin öneminin ülke kamuoyunca takdir ve kabulünü sağlamak için bilimsel araştırmalarıyla ulusal ve uluslararası düzeyde emsallerine nazaran üstün başarı gösteren bilim adamlarına ödül verilebilecek. Ödülün tutar ve dağıtım esasları Akademi Konseyi tarafından belirlenecek.

Akademi üyelerine ulusal ve uluslararası araştırma ve geliştirme faaliyetlerini sürdürebilmeleri için yılda, en yüksek devlet memuru brüt aylığının yıllık tutarının üç katına kadar araştırma desteği sağlanabilecek. Araştırma desteğinin uygulama usul ve esasları yönetmelikle düzenlenecek.

- TÜBİTAK, bilim ve teknoloji kültürünün geliştirilmesine öncülük edecek

Türkiye'nin rekabet gücünü ve refahını artırmak ve sürekli kılmak için toplumun her kesimi ve ilgili kurumlarla iş birliği içinde, ulusal öncelikler doğrultusunda bilim ve teknoloji politikaları hakkında çalışmak, bunları gerçekleştirecek altyapının ve araçların oluşturulmasına katkı sağlamak, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini özendirmek, desteklemek, koordine etmek, yürütmek, bilim ve teknoloji kültürünün geliştirilmesinde öncülük yapmak TÜBİTAK'ın görevi olacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca sağlanan burslardan doğan zorunlu hizmet yükümlülükleri, yükümlünün istemi, Kurumun talebi ve yükümlünün bağlı olduğu Bakanın onayıyla TÜBİTAK'A devredilebilecek.