Türkiye, Sudan'dan sonra Özbekistan'ın da yer altı kaynaklarını arayacak

İSTANBUL (AA) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Mithat Cansız, Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü çatısı altında kurulan Uluslarası Maden Arama Şirketi'nin (UMAŞ) alt şirketler oluşturup Sudan'da altın aramak üzere anlaşma imzaladığını belirterek, "Özbekistan'da da 700 kilometrenin üzerinde alanı kapsayacak iki ruhsat için imtiyaz sözleşmesini imzalamak üzereyiz. İnşallah, Afrika kıtası başta olmak üzere Orta Asya ve dünyanın Venezuela gibi önemli coğrafyalarında yer altı zenginliklerini kamu-özel ortaklığı veya kamu olarak ortaya çıkarmak için bir girişim içindeyiz." dedi.

Cansız, İstanbul Maden İhracatcıları Birliği (İMİB) Maden Sektörü Ödül Töreni Sektörel Vizyon Organizasyonu'nun açılışında yaptığı konuşmada, Milli Enerji ve Maden Politikası ile çok kapsamlı çalışmalar başlatıldığını söyledi.

Madencilikte en temel sorunlardan birinin izinlerin çoklu makamlardan alınması ve bürokrasinin fazlalığı olduğunu vurgulayan Cansız, işlemlerin hızlanması için birçok kurumun yeniden yapılandırıldığını ve e-Maden projesinin başlatıldığını anlattı.

Cansız, yazılımı yüzde 95 tamamlanan e-Maden projesi ile 700'ü aşkın işlemin elektronik ortamda yapılacağını ve 32 kurumla yapılan protokoller kapsamında dijital ortamda veri alışverişi sağlandığını bildirdi.

Bu kapsamda 2019'da işlemlerin ve taleplerin daha hızlı bir şekilde tamamlanması için çalışmaların devam edeceğinin altını çizen Cansız, "Geçen yıl bin 248 maden sahasını ihale ettik, 307 milyon liralık teklif geldi. Bu yıl üç bin maden sahası ihale edilecek. Aynı zamanda, 2018'de alüminyum için açtığımız uç ürün şartlı ihaleler bu yıl içinde demir, bakır, kurşun, çinko ve krom alanlarında devam edecek." açıklamasında bulundu.

- "2 bin 500 maden sahasına geçici durdurma"

Cansız, ayrıca olmazsa olmaz "güvenli madencilik" anlayışının tamamen benimsenmesi ve uygulanması için 2018'de 69 yer altı denetim uzmanı istihdam edildiğini söyledi.

Madenleri mavi, sarı ve kırmızı olmak üzere risk gruplarına göre üçe ayırdıklarını belirten Cansız, "2018'de 8 bin 88 maden sahası, yani 11 bin 95 maden ocağı, etkin, sıkı ve standartlaştırılmış şekilde denetlendi. Bu denetimler sırasında 2 bin 500 maden sahasının faaliyetleri geçici olarak durduruldu. Bu denetimler sonrasında madenlerde yaşanan kazalarda can kaybı yüzde 59 azaldı. Tabii ki hedefimiz bunu sıfıra indirmek." ifadelerini kullandı.

MTA çatısı altında kurulan UMAŞ'ın yurt dışındaki yer altı zenginliklerini araştırma faaliyetlerine de değinen Cansız, "Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü çatısı altında kurulan Uluslararası Maden Arama Şirketi, alt şirketler oluşturarak Sudan'da altın aramak üzere anlaşma imzalandı. Özbekistan'da da 700 kilometrenin üzerinde alanı kapsayacak iki ruhsat için imtiyaz sözleşmesini imzalamak üzereyiz. İnşallah, Afrika kıtası başta olmak üzere Orta Asya ve dünyanın Venezuela gibi önemli coğrafyalarında yer altı zenginliklerini kamu-özel ortaklığı veya kamu olarak ortaya çıkarmak için bir girişim içindeyiz." diye konuştu.

- "Sondaj derinliği yüzde 66 arttı"

MTA'nın ilk defa Türkiye Jeokimya Haritasını oluşturduğunu ve 701 bin kilometrekarelik bir alanın tarandığını belirten Cansız, hedefin 800 bin kilometrekarenin üzerinde tarama gerçekleştirmek olduğunu ifade etti.

Cansız, MTA'nın 2017'de 930 metre olan sondaj derinliğinin 2018'de bin 544 metreye çıktığını belirterek, "Burada yüzde 66 artış gerçekleşti ve bu sondajların yüzde 70'i metalik ve uranyum alanlarında oldu." dedi.

Eti Maden'in de geçen yıl ilk defa ihracatta bir milyar doları aştığına dikkati çeken Cansız, şunları kaydetti:

"Eti Maden 2,4 milyon ton satış yaptı ve bir önceki yıla göre yüzde 17,5 artış sergilendi. Dünya pazarındaki oranımız yüzde 57'den 59'a çıktı. Türkiye'de 3,3 milyar ton bor var. Bu alandaki performansımızı geri bırakmadan, katma değer konusunda çaba sarfetmemiz gerekiyor. Bor, potansiyeli çok yüksek bir element. Aynı zamanda, madencilikte iki milyar dolar seviyesinde olan ihracatımızın büyük bir kısmı mermerden geliyor. Satılan mermer, çıkarılan mermerin yüzde 5-10'u seviyesine denk geliyor çünkü diğer kısımları artık olarak doğaya bırakılıyor. Bu yüzden, mermer artıklarının değerlendirilmesi için bir proje başlattık. Yurt dışından kurumlar ve üniversitelerle işbirliği içinde bu projemizi hayata geçiriyoruz."

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Cansız, madencilikte en önemli eksikliklerden biri olan iletişim ve bilgilendirme konusunda da iyileştirme sağlamak için çalıştıklarını sözlerine ekledi.