Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nda (VOB) piyasa yapıcılığı başlıyor.
VOB'a piyasa yapıcı üyelik başvurusu uygun bulunan İş Yatırım Menkul Değerler AŞ ÖYM) ve Finans Yanrım Menkul Değerler AŞ, 3 Temmuz 2009 tarihinden itibaren Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi'nde piyasa yapıcı olarak işlem yapmaya başlayacak. Bu uygulama ile özellikle işlem hacminde arzu edilen seviyeye henüz ulaşmamış sözleşmelerde likidite ve piyasa derinliğinin artışı hedefleniyor. Piyasa yapıcılığı uygulamasının başta döviz sözleşmeleri olmak üzere diğer sözleşmelere de yaygınlaştırılması planlanıyor.
Dünya Gazetesi'ne açıklamalarda bulunan VOB Genel Müdürü Çetin Ali Dönmez, 3 Temmuz 2009 tarihinden itibaren Altın Vadeli İşlem Sözleşmesinde piyasa yapıcılığına başlanacağını söyledi. Piyasa yapıcılığını daha çok likiditesini artırmayı düşündükleri sözleşmelerde uygulamayı planladıklarını vurgulayan Dönmez, alandan sonra dövizde ve pamukta piyasa yapıcılığını yaygınlaştırmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Lisanslı depoculukla ilgili çalışmalar tamamlandıktan sonra sonra pamukta hem fiziki teslimat hem de piyasa yapıcılığı hedeflediklerini anlatan Dönmez, bu konuda İzmir Ticaret Borsası'nın da bir çalışması olduğunu ifade etti. Dönmez, temmuz ayında başlanacak piyasa yapıcılığı hakkında şu bilgileri verdi: "Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi'nde düşündüğümüz piyasa yapıcılığı daha çok likiditesini artırmayı düşündüğümüz sözleşmelerde uygulamayı planlıyorduk. Borsamız tarafından daha önce yapılan duyuru kapsamında, üyelerimizden İş Yatırım Menkul Değerler AŞ (IYM) ve Finans Yatırım Menkul Değerler AŞ'nin (FNY) 2008/71 sayılı Piyasa Yapıcılığı Esasları Genelgesi uyarınca Borsamıza yapmış olduğu Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi Piyasa Yapıcı Üyelik başvuruları uygun bulundu. Adı geçen üyelerimiz IYM ve FNY üye kodları ile 3 Temmuz 2009 tarihinden itibaren Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi'nde piyasa yapıcı olarak işlem yapmaya başlayacak."
Dövizde de piyasa yapıcılığına başlayacaklarını anlatan Dönmez, "Bunun döviz sözleşmelerinde işlem hacmine büyük katkısı olacağını düşünüyorum. Döviz işlemlerinde genelgeyi çıkartmamız gerekiyor. Ardından da üyelik başvurularını alacağız. O sırada da altm vadeli işlem sözleşmesinde piyasa yapıcılarının performansım görmüş olacağız. Ona göre belki bazı değişiklikler yaparız" diye konuştu.
Dönmez, piyasa yapıcılarına bazı ilginç teşvikleri olduğunu da hatırlattı. Piyasa yapıcıların borsa payım daha az verdiklerini, müşterilerin işlemleri dolayısıyla borsaya ödeyecekleri borsa paylarında indirim olduğunu vurgulayan Dönmez, iradi emir iptal ücreti de alınmadığım dile getirdi. Dönmez, sözlerine şöyle devam etti: "Bizde emir iptali var. Fakat bu emir iptalini zaman zaman bazı yatırımcıların kötüye kullanma yönündeki çabalarını görünce geçtiğimiz mayıs ayı başınan itibaren emir iptal ücretini getirdik. Piyasa yapıcısı oldukları zaman iradi emir iptal ücreti de alınmayacak. Dolayısıyla piyasa yapıcı olan aracı kurum ve bankayı o sözleşmede destekliyoruz. Daha esnek bir yapıyla çalışacaklar. O yüzden işlem hacmine ciddi bir katkısı olacağını bekliyorum" diye konuştu.
Dönmez, piyasa yapıcılığı sistemi hakkında ise şu bilgileri verdi: "Piyasa yapıcıya, piyasa fiyatının etrafında bir fiyat bana tanımlanmış. O banan çerçevesinde kotasyon girmesi isteniyor. Piyasa yapıcı bu kotasyonu girdikten sonra işlemler gerçekleştikçe mesela fiyatlar yukan doğru çıkağında o bantta yukarı çıkan fiyattan orta nokta alıp oraya doğru çıkarıyor. Piyasa yapıcıya piyasada son fiyat neyse onun etrafında kalmak şartıyla kotasyon vermek durumundasın diyoruz. Bu şekilde yapıyla devamlı piyasada her zaman alışta ve şansta alınabilecek ve satılabilecek bir emir olsun diye düşünüyoruz."
VOB'da vergi sorunu çözülmediği sürece çabaların sınırlı kalacağını öne süren Dönmez, hisse senedine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin VOB'da işlem görmesi için de SPK'nın onayını beklediklerini dile getirdi.
Amerikalı bireysel yatırımcıların VOB sözleşmelerinde işlem yapabilmesi için ABD'nin vadeli işlem kontratlarım düzenleyen düzenleyici otoritesi CFTCye (Commodity Futures Tra-ding Commission) başvurduklarını hatırlatan Dönmez, bu kurumun başkanının değiştiğini, atamanın geciktiğini dile getirdi. Dönmez, şu an atamanın tamamlandığını, bundan soma sürecin hızlanacağını ifade etti.
Dönmez, bir varlığı belirli bir sürede sabit bir fiyattan satın alma ya da satma hakkı veren "opsiyon" sözleşmeleri konusunda da çalışmalara haziran ay içerisinde başlayacaklarım açıkladı Opsiyon sözleşmeleri ile yazılım çalışmalarının bu ay içinde başlanacağın vurgulayan Dönmez, uygulamanın 2010 başına sarkabileceğini ifade etti.
Navlun üzerine vadeli işlem sözleşmeleri konusunda da çalışmalar yaptıklarını hatırlatan Dönmez, ancak işlem hacminin çok düşük olduğunu kaydetti. Dönmez, elektrik piyasasında vadeli işlem sözleşmeleri olabileceğini bu konuda dünyada uygulamaları olduğuna da işaret ederek, "Bu konuda çalışıyoruz. Elektrik üreticileri ile tüketicileri ilgilendiren ciddi bir vadeli pazar oluşturulması mümkün. Bu konu da yaptığımız çalışmaları EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) ile paylaşacağız. Ondan sonra o sözleşmeyi açmak için SPK'ya başvuracağız" dedi.
Üye sayısının 87 olduğunu hatırlatan Dönmez, üyeliğe ilişkin bir takım çalışmaları olduğunu, yakın bir zamanda bunun da duyurusunu yapacaklarını söyledi. Dönmez, VOB üye ligini daha değerli hale getirmek içir çalışmalar yapacaklarını belirtti. Geçtiğimiz yıl VOB'daki işlem hacminin 208 milyar TL olduğunu hatırlatan Dönmez, bu yıl sonu itibariyle 300 milyar TL'lik bir işlem hacmine ulaşmayı hedeflediklerini sözlerine ekledi.