Yabancı, AKP döneminde ihya oldu
Küresel ekonomik kriz Türkiye’ye yönelik yabancı sermaye yatırımlarını da olumsuz etkilerken, yoğun bir spekülatif dış sermaye akımı yaşanan 6 yıllık AKP iktidarı döneminde yabancıların Türkiye’deki yatırımlarından rekor tutarda kar elde ederek ülkelerine aktardığı belirlendi.
Yabancıların 2003 yılı başından 2008 sonuna kadar olan 6 yıllık dönemde Türkiye’deki doğrudan yatırımlarından elde ettiği karlar ile “sıcak para” olarak gelen dış sermayenin portföy yatırımlarından sağladığı getirilerden ülkelerine aktardığı bölüm 30 milyar dolara yaklaştı.
ANKA’nın Merkez Bankası ödemeler dengesi verilerinden yaptığı hesaplamaya göre anılan dönemde yabancılar, Türkiye’deki doğrudan yatırımlarından elde ettikleri karların 8 milyar 774 milyon doları ile Borsa, devlet iç borçlanma senetleri gibi finansal araçlara yaptıkları portföy yatırımlarından kazandıkları 19 milyar 568 milyon doları yurt dışına transfer ettiler. Böylece anılan dönemde Türkiye’de elde edilen karların 28 milyar 341 milyon dolarlık bir bölümü ülkeden çıkarak, başka ekonomilere aktı.
KAR TRANSFERİ KATLANARAK ARTTI
Doğrudan yabancı sermaye girişleri, son iki yılda özellikle küresel krizin şiddetlenmeye başladığı Eylül 2008’e kadar olan dönemde hızla büyüyen cari işlemler açığının finansmanını kolaylaştırırken, “doğrudan” yatırımlardan elde edilen karlardan yapılan transferlerin de son yıllarda hızla büyüdüğü gözlendi.
2000’li yılların başında 300-400 milyon dolar arasında seyreden, 2003 yılında 643 milyon dolar olan doğrudan yatırımlardan kar transferleri 2004 yılıyla birlikte belirgin bir şekilde arttı. Doğrudan yatırımlarda anılan yıl 1 milyar 43 milyon dolara ulaşan kar transferi, 2005’te 1 milyar 51 milyon, 2006’da 1 milyar 168 milyon ve 2007 yılında 2 milyar 208 milyon dolara ulaştı. 2008 yılında da doğrudan yatırımlarda 2 milyar 661 milyon dolarlık bir kar transferi yaşandı. Böylece doğrudan yatırımlarda 2003 başından bu yana gerçekleşen toplam kar transferi 8 milyar 774 milyon dolara ulaştı.
-19.6 MİLYAR DOLARI PORTFÖY YATIRIMLARINDAN
“Sıcak para” olarak gelen ve Türkiye’de Borsa ve devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) başta olmak üzere çeşitli finansal yatırım araçlarına yatırım yapan yabancı sermayenin bu yolla elde ettiği kazançlardan yurt dışına transfer edilen tutar da son yıllarda hızla büyüdü.
2003 yılında 2 milyar 616 milyon olan yabancıların portföy yatırımlarından elde ederek yurt dışına aktardığı tutar, 2004 yılında 2 milyar 905 milyon, 2005 yılında 3 milyar 326 milyon dolara çıktı. Yabancıların portföy yatırımlarından yaptığı kar transferleri, 2006 yılında 3 milyar 463 milyon, 2007’de 3 milyar 735 milyon dolara yükseldi.
Son çeyreğinde küresel krizin patlak verdiği 2008 yılında ise yurt dışı yerleşikler Türkiye’deki portföy yatırımlarından elde ederek götürdükleri karlar 3 milyar 523 milyon dolarla önceki yılın altında kaldı.
Böylece 2003 başından 2008 sonuna kadar olan dönemde yabancıların Türkiye’de portföy yatırımlarından elde ederek yurt dışına aktardığı tutar 19 milyar 568 milyon dolara, doğrudan yatırımlardaki ile birlikte toplam kar transferi 28 milyar 341 milyon dolara ulaştı.
Haber Gönder
