Yabancı firmalar patentte "algı yönetimi"ne aldırmıyor

CEM ŞAN - Uluslararası Patent Birliği (UPB) Yönetim Kurulu Başkanı Erdem Kaya, yabancı menşeli firmaların Türkiye'de yaptığı patent başvurularının 2017'de bir önceki yıla göre yüzde 3 arttığını belirterek, "Birçok negatif algı yönetimine rağmen Türkiye hala yabancılar açısından önemli bir pazar olarak görülüyor ki patent sayıları artıyor." dedi.

Kaya, AA muhabirine, UPB'nin 1999 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla Bursa merkezli kurulmuş önemli bir birlik olduğunu hatırlattı.

Birliğin amacının "fikri mülkiyet" diye tanımlanan marka ve patent kavramlarıyla ilgili toplumdaki farkındalığı artırmak olduğunu vurgulayan Kaya, Türkiye'nin geleceği için bu hususlarda bilgi sahibi olmanın önem arz ettiğini, bu konuda insanları bilinçlendirmek için 50'yi geçen üye sayısıyla birlik olarak faaliyet yürüttüklerini aktardı.

Kaya, Türkiye'de son 10 yılda Ar-Ge ve inovasyon kültürünün artmasına paralel olarak fikri mülkiyet ve patent kültürünün de ciddi anlamda artmaya başladığına işaret ederek, "15 Temmuz hain darbe girişiminin yaşandığı yıl bile patent sayıları Türkiye tarihinin en büyük artışını gösterdi. Dolayısıyla ciddi bir potansiyelimiz var. Bunun yeni yeni farkına varıyoruz. Önümüzdeki yıllarda bunu hep birlikte göreceğiz. Bu konu önümüzdeki yıllarda çok daha fazla konuşuluyor olacak." ifadelerini kullandı.

- "2017'de patent başvurularında yüzde 34'lük tarihi bir artış oldu"

Geçen yılın başında Cumhuriyet tarihinde ilk kez Sınai Mülkiyet Kanunu'nun çıkarıldığını anımsatan Kaya, "Bu kanun mevcut mevzuattaki birçok eksiği ortadan kaldırdı. Titiz çalışmaların neticesinde mutabık kalınan hukuki metin ile Avrupa ile neredeyse birebir uyumlu bir kanun yürürlüğe girdi. Kanunla birlikte tescil bariyeri olması gereken noktaya çıkarıldı. Bu gelişme ile patent başvuru sayılarının azalabileceğini düşünüyorduk ama kanunun getirdiği çekincelere rağmen 2017'de yerli patent başvurularında yüzde 34'lük tarihi bir artış oldu. Yurt içinde çok büyük bir potansiyele sahibiz." diye konuştu.

Kaya, 2016'da yerli, yani Türklerin Türkiye'de yaptığı patent başvuru sayısının 6 bin 445 olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Bu sayı 2017'de 8 bin 625'e çıktı. Yani yüzde 34'lük bir artışa tekabül ediyor. Yabancı menşeli firmaların Türkiye'de yaptığı patent başvurularına baktığımızda burada da yine yüzde 3'lük bir artış var. Birçok negatif algı yönetimine rağmen Türkiye hala yabancılar açısından önemli bir pazar olarak görülüyor ki patent sayıları artıyor. Yabancı firmalar tarafından 2016'da 10 bin 333 patent başvurusu yapılmışken 2017'de bu rakam 10 bin 658'e çıkmış. 2017 yılında toplam patent başvuruları 2016'ya göre yüzde 15 artmış."

- "Üniversiteler ciddi bir patent atağına geçti"

Türkiye'de en çok patent başvurularının, yetkinliklerinin en iyi olduğu alanlarda yapıldığına değinen Kaya, şöyle devam etti:

"Türkiye'nin mevcut yetkinliklerine baktığımızda makine, otomotiv ve beyaz eşya sektörü patent başvurusu konusunda baskın. Makine, otomotiv ve beyaz eşya sektörlerinin ana ve yan sanayileri en çok patent alan sektörler. Fakat dinamikleri değiştiren bir durum var. Son yıllarda üniversiteler ciddi bir patent atağına geçti. Temel bilimlerde çok fazla buluş yapılıyor. Nanoteknoloji, kimya, elektronik ve farmasötik gibi alanlarda. Dolayısıyla üniversitelerin daha fazla patent başvurularıyla dağılım önümüzdeki yıllarda muhtemelen değişecek. Çünkü üniversiteler temel bilimlere dönük çalışıyorlar. Ancak şu an itibarıyla halen bu sektörler patent başvurularında ön planda diyebilirim."

- "2023'te 50 bin patente ulaşma hedefimiz var"

Dünyada geçen yıl 2,5 milyondan fazla patent başvurusunun yapıldığını aktaran Kaya, Türklerin bu rakamın binde 3'ünü gerçekleştirdiğini belirtti. Kaya, şu bilgileri verdi:

"Aslında dünya klasmanında çok daha ileride olabiliriz. Yine de bu rakamlara baktığımızda ilk 20'nin içindeyiz. Dünya patent şampiyonu son 3-4 yıldır Çin. Tek başına dünyadaki patent başvurusunun yüzde 40'ını Çin gerçekleştirdi, 1 milyon 200 bin civarında başvuru yaptı. Arkasından Güney Kore, Japonya ve Amerika geliyor. 2023'te 50 bin patente ulaşma hedefimiz var. Yıllık 50 bin patent başvurusu hedefini yakaladığımızda ilk 10'u zorluyor olacağız. Böyle gidersek o hedef yakalanacak bir hedef gibi duruyor."