Yabancı yatırımcılar Türkiye için ne düşünüyor?
Türkiye'nin önde gelen uluslararası yatırımcılarını temsil eden Uluslararası Yatırımcılar Derneği - YASED, bu yatırımları gerçekleştiren üyelerinin nabzını tuttuğu, altı ayda bir güncellenen, 2009 yılının ilk Barometre araştırmasının sonuçlarını kamuoyuna açıkladı.
Ankete göre gelecek altı ay içinde uluslararası yatırımcıların yüzde 73'ü ekonomik istikrarın, yüzde 47'si siyasi istikrarın kötüye gideceğini düşünüyor. Yatırımcı beklentilerinin olumluya dönüşmesi için 2010'a işaret eden yatırımcılar, yatırım için bekleme dönemine girdi. Türkiye'de uluslararası doğrudan yatırımlar için ekonomik ortamın daha kötüye gittiğine dikkat çeken yatırımcılar, hükümetin kriz acil önlem paketine ve IMF ile anlaşmaya öncelik vermesi gerektiğini düşünüyor.
Türkiye'deki uluslararası yatırımcıların, yatırım kararlarını etkileyen ekonomik ve siyasi gelişmelere yönelik değerlendirmelerini içeren ve yatırım ortamının nabzını tutan YASED Barometre araştırması çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. YASED Yönetim Kurulu Başkanı Piraye Antika, YASED Yönetim Kurulu Üyeleri ve YASED Genel Sekreteri Mustafa Alper'in bir basın toplantısı ile açıkladığı Barometre araştırmasının sonuçlarına göre, uluslararası yatırımcıların yüzde 64'ü, yatırımcı beklentilerinin 2010'da olumluya dönüşeceğini bekliyor.
Ankete göre YASED üyeleri, 2008 yılının ilk 6 ayında gerçekleştirdikleri üretim, ciro, karlılık ve ihracat hedeflerinde yılın ikinci yarısında düşüş yaşadı. Geçtiğimiz yılın ikinci yarısında ciro hedeflerine yüzde 42.7, üretim hedeflerine yüzde 28.1, kârlılık hedeflerine yüzde 39.3, ihracat hedeflerine ise yüzde 23.6 oranında ulaşabildiler. Uluslararası yatırımcılardan yüzde 40'ı son altı aylık dönemde çalışan sayılarının gerilediğini, yüzde 23'ü aynı kaldığını, yüzde 37'si ise arttığını söylerken, önümüzdeki altı aylık dönem için bu oranlar, aynı sırayla, yüzde 28, yüzde 58 ve yüzde 14 olarak ifade edildi.
Barometre araştırmasına göre, Türkiye'deki uluslararası yatırımcıların yüzde 80 gibi önemli bir bölümü, gelecek aylarda dünya ekonomisinin global krizin derinleşmesiyle daha da yavaşlayacağı görüşünde. Türkiye ekonomisine dönük büyüme beklentilerinde yüzde 92 oranında "yavaşlayacak", yüzde 8 oranında "sabit kalacak" seçeneklerine dikkat çekilirken, üyeler hızlanma beklentisinin olmayacağını düşünüyor.
YASED'in Barometre araştırması, yatırımcıların temel ekonomik göstergelerle ilgili tahminlerini de ortaya koyuyor. Ankete göre, uluslararası yatırımcıların yüzde 59'u gelecek aylarda enflasyonun düşeceğini, yüzde 67'si ise faiz oranlarının yavaşlayacağını tahmin ediyor. Döviz kurunda hızlı bir artış bekleyen üyelerin yüzde 53'üne göre 2009 yılında döviz kuru enflasyondan hızlı yükselecek.
EKONOMİK İSTİKRAR BEKLENTİLERİ BOZULUYOR Ankette YASED üyelerine doğrudan yatırım kararlarını etkileyen kritik konularda, geçtiğimiz 6 aydaki durum ve gelecek 6 aydaki beklentileri de soruldu. Buna göre, üyelerin yüzde 75'i ekonomik istikrarın geçmiş altı ayda daha kötü olduğunu belirtti. Gelecek 6 ayda ekonomik belirsizlik daha kötüye gider diyenlerin oranı ise yüzde 73. Geçtiğimiz 6 ayda siyasi istikrarın aynı kaldığını belirtenlerin oranı yüzde 60, daha kötü olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 34 olurken, bu oranlar gelecek altı ayda yüzde 46 aynı, yüzde 47 daha kötü olarak değerlendirildi.
Uluslararası yatırımcıları birebir ilgilendiren ve YASED'in öncelikli konuları arasında yer alan "fikri mülkiyet hakları", "rekabeti koruma", "kayıt dışı ekonomi" gibi konularda ise gelecek altı ay için "aynı kalacak" seçeneği, sırasıyla yüzde 71, yüzde 53, yüzde 37'lik oranlara ulaşıyor. Bu kritik konularda "değişim" beklentisi düşük olmakla beraber kayıt dışı ekonomide önümüzdeki altı aydaki beklenti yüzde 56 ile daha kötü olacağı şeklinde. Anket sonucuna göre yatırımların önünde en büyük engellerden biri olan "Yasal çerçeve ve uygulanması" konusunda ise geçtiğimiz 6 ay daha iyidi diyenler yüzde 0 iken, önümüzdeki dönem daha iyi olacak diyenlerin oranı yüzde 12.
YATIRIMLARIN ÖNÜNDEKİ EN BÜYÜK ENGEL MAKRO EKONOMİK BELİRSİZLİK Global krizin derinleşmesi ve uluslararası piyasalarda yaşanacak yeni bir ekonomik dalgalanma, yerel ekonomik ve politik bunalım, AB müzakerelerinde yaşanacak tıkanıklık gibi konuları uluslararası doğrudan yatırımların önündeki engeller olarak sıralayan YASED üyelerinin yüzde 65'i yatırımların önündeki en büyük engeli ekonomik istikrarsızlık olarak görüyor. Ankete göre, hükümetin önümüzdeki dönemde önceliği kriz acil önlem paketine vermesi gerektiğini belirtenlerin oranı yüzde 62 oldu. Yatırımcılar, pakette yer alması gereken konuları ise vergi teşviki ve indirimi, IMF ile anlaşma, istihdam üzerindeki yüklerin azaltılması, kısa çalışma uygulaması, yatırım ve üretim ile başta otomotiv ve enerji sektörleri olmak üzere reel sektörün desteklenmesi, altyapı yatırımlarının artması, gerektiğinde bankacılık sektörünün desteklenmesi şeklinde sıraladı.
ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE YATIRIM YAPMAYACAĞINI BELİRTENLER YÜZDE 40
YASED'in Barometre araştırmasına göre dünyada ve Türkiye'de uluslararası doğrudan yatırımlar için ekonomik ortam daha kötüye gidecek. 2008 yılında Türkiye'de ekonomik ortamın daha iyiye gideceğine yönelik yüzde 27 oranındaki iyimserlik, yüzde 6'ya geriledi. "2008-2009 yılında yatırım yapmayı düşünüyor musunuz" sorusuna yüzde 61 oranında evet diyen üyeler, 2009-2010 yılları için yüzde 40 oranında hayır, yüzde 30 henüz karar vermediğini belirtirken evet diyenlerin oranı yüzde 30'a geriledi. "Yatırımcıbeklentilerinin ne zaman olumlu yönde döneceğini düşünüyorsunuz" sorusuna ise yüzde 64 oranında 2010 yılı derken, önümüzdeki 6 ay diyenler yüzde 7, yılsonu diyenler ise yüzde 29 oldu.
Haber Gönder
