Yatırımcıları batıran altı büyük hata
**CNN Money’de yayımlanan analizde, yatırımcıların yaptığı en büyük altı hata gözler önüne serilirken yatırım devi Warren Buffet'ın başarısını bu hatalardan uzak durabilmesine borçlu olduğu ifade edildi.
**
Analizde son derece gerçekçi yaklaşımlarıyla krizlerden sıyrılmayı başarmış Buffett’ın, kariyerindeki iki hareket yatırımcılara örnek olarak sunuldu.
Bunlardan ilki, 2000 yılında Buffett’ın CEO’su olduğu Berkshire Hathaway şirketinin parasını teknoloji şirketlerine ve internet girişimcilerine döken yatırımcılara kıyasla başarısız olduğu ancak Buffett'ın teknoloji hisselerinden uzak durmakta kararlı olduğu hatırlatıldı. Buffet, yatırımcılara iş modelini anlamadığı şirketlere kesinlikle yatırım yapmayacaklarını belirtmişti Bazıları onu eski kafalı olmakla suçlasa da internet hisselerinin çöküşüyle Buffett son gülen oldu.
2005 ve 2006 yıllarında ise Buffett birçok yatırım portföyünde kendine yer bulan mortgage destekli tahvillerden ve vadeli işlemlerden uzak durdu. Buffett “finansal kitle imha silahları” olarak tanımladığı bu yatırım araçlarını "karmaşık ve opak" olduklaı için reddetti. Sonuç olarak, birçok finans kurumunu ve sistemin genelini batıran işlemler Berkshire Hathaway’e zarar veremedi.
Bu örneklerde de görüldüğü gibi "gereksiz risklerden kaçınmak" yatırımca başarıya giden yolda en önemli detaylardan biri. Peki ya diğerleri?*****
1- Aşırı güven Son yıllarda davranışsal psikolojiyle ilgilenen uzmanlar ve ekonomistlerin işbirliği sonucu davranışsal finans adı verilen yeni bir alan geliştirildi. Bu alanda yapılan araştırmalar yatırımcıların her zaman çok mantıklı olmadıklarını ortaya koydu. Birçok yatırımcı başarılı bir işlem yürüttüklerinde, başarılarını şanslı olmaktan çok yeteneklerine bağlayarak kendilerini aldattı.
Ancak aşırı güvenle baş edebilmek için yatırımcıların amatör bir tenisçi gibi davranmaları gerekir. Göze batmayacak vuruşlarla düzgün bir şekilde topu karşılayan oyuncu, sonunda kazanacaktır. Öte yandan çeşitlendirilmiş bir portföye sahip, satın al ve bekle stratejisini benimseyen akıllı bir yatırımcı da uzun vadede amacına ulaşacaktır.*****
2- Sürü psikolojisi
İnsanlar kalabalık içinde kendilerini güvende hissettikleri için piyasaların yükselişte olduğu zamanlarda iyimserliğe kapılıp farkında olmadan daha fazla risk alır ve spekülatif balonların şişmesini sağlar. Ancak toplum içinde ve medyada sürekli sözü edilen bir alanda yapılacak yatırımın başarılı olma garantisi olmadığı gibi, spekülatif balon yüzünden pek çok yatırımcı iflas etmiştir.
İyimser beklentiler yatırımcıları sürekli risk almaya ittiği gibi, aynı durum kötümserlik yaygın olduğu zamanlarda yatırımcıların en düşük piyasa fiyatından satış yapmalarına neden olabilir. Bu durumda yatırımcıların şunu unutmaması gerekiyor: önemli olan bugünkü ya da yarınki fiyatlar değil, sizin satış yapacağınız zamanki fiyatlardır. Dolayısıyla kalabalıkların sizi peşinden sürüklemelerine izin vermeyin.*****
3- Piyasa zamanlaması
Piyasalarla ilgili kararlarda geç kalmak büyük bir fark yaratır mı? Elbette yaratır. Borsaların uzun vadede yüzde 9.6'lık kazanç getirdikleri bilinen bir gerçek ancak ortalama bir yatırımcı piyasaya geç girip erken çıktığı için bu rakamdan en az yüzde 2 daha az kazanç sağlayabiliyor.
Zamanlama hatalarının yanı sıra, bir tercih hatası da söz konusu. 1999 ve 2000 yatırımcılar paralarını öz sermaye fonlarına özellikle de teknoloji ve internet hisseleri gibi riskli sektörlere yatırıyordu. Yine aynı dönemde pek çok yatırımcı paralarını düşük getirili fonlarından çekmişti. Ancak piyasanın düşüş yaşadığı dönemde teknoloji hisseleri dibe çakılırken düşük getirili olarak kabul edilen fonlar krizden fazla zarar görmedi.*****
4- Olduğundan daha fazla kontrole sahip olduğunu düşünmek Psikologlar insanların üzerinde kontrol sahibi olmadıkları olayları kontrol edebildiklerini düşünmeye eğilimli olduklarını belirtiyor. Bu eğilim yatırımcıları portföylerinde değer kaybeden bir hisseyi olduğundan daha değerli görmelerine neden oluyor. Ayrıca var olmayan eğilimler keşfetmek veya hisse değerlerinde bir ipucu yakaladıklarını sanıp geleceği tahmin edebildiklerini düşünmeye itebiliyor.
Ne var ki hisse fiyatları neredeyse rastgele hareket ediyor; geçmişe bakara geleceği tahmin etmek neredeyse imkansız. Bu durum yılbaşı dönemlerindeki gibi mevsimsel eğilimlerle örneklenebilir. Yatırımcılar Noel'den bir gün önce yükseliş öngördükleri için hisse alır yeni yıldan bir gün önce de düşüş beklentisiyle hisse satarlar. Bu düzen şu an için geçerli olabilir ancak bütün yatırımcılar bu işleyişi öğrendikleri zaman ortada düzen diye bir şey kalmayacak.*****
5- Çok fazla ücret ödemek
Yatırım maliyetlerini kısmak getirileri arttırabilir. Yatırım aracının geçmişteki performansı gelecekteki getirileriyle ilgili ipucu veremez. Bir yatırımın performansını tahmin etmeye izin veren faktör yatırım yöneticisi tarafından belirlenecek ücretlerdir. Danışmanlık için ne kadar fazla öderseniz, o kadar az getiriniz olur.
Maliyetler hesaba katılarak son 15 yılın tüm ortak fonlarının getiri oranları ele alınıp her biri çeyreklik dilimlere bölündüğünde, en düşük sonucu veren kaynakların en yüksek getiriyi sağladıkları ortaya çıktı. Eğer en yüksek çeyrek dönem performansına sahip ortak fon sahibi olmak istiyorsanız, düşük maliyetli fonlara yatırım yapın.*****
6- Borsacılara fazla güvenmek Borsacıların işi size para kazandırmak değil, sizin üzerinizden para kazanmaktır. Tek bir sebepten dolayı arkadaş canlısı gözükürler: İş. Tipik bir borsacı yaklaşık 40 milyon dolar yatırım yapan 75 müşterisinden bahseder. Şirketiyle olan anlaşması dolayısıyla da, ödediğiniz komisyonların yüzde 40’ını cebe indirir.
Kısaca 100 bin dolar kazanmak isterse, müşterilerinden brüt 250 bin dolar komisyon ücreti kesmelidir. Eğer 200 bin dolar kazanmak istiyorsa, brüt kesinti 500 bin dolar olacaktır. Borsacının yapacağı tek şey sizden ve diğer müşterilerden para almaktır. Bunun için yapması gereken tek şey, sizin işlem gerçekleştirmenizdir. Ne tür bir işlem olursa olsun.
Haber Gönder
