"Yolcu yanında gelen telefonlar pazarı daraltıyor"

İSTANBUL (AA) - MUSAB TURAN - Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, "Geçen yıl 800 bin adet civarında olan yolcu yanında gelen cihaz sayısının, 2018’de özellikle son dönemde döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve yüksek fiyat artışlarından dolayı 1 milyon seviyesini aşacağını tahmin ediyoruz." dedi.

Turnacı AA muhabirine mobil iletişim sektörüne ilişkin açıklamalarda bulundu.

Yılın ilk 8 ayı içerisinde yerli üretim olarak adlandırılan markaların, pazardaki satış adetlerinin yaklaşık 1 milyon civarında olduğunu aktaran Turnacı, "Sektörle ilgili yayınlanan raporlardaki verilere göre yılın 8 ayında pazarda satılan toplam cihaz adedinin de 8 milyon 250 bin adet seviyelerinde olduğu görülmektedir. Dolayısı ile toplam pazardaki yerli ürün satış oranının yüzde 12 seviyelerinde olduğunu söyleyebiliriz." bilgilerini verdi.

Yolcu beraberinde yurt dışından gelen cihazların her yıl artış gösterdiğini anlatan Turnacı, "Geçen yıl 800 bin adet civarında olan yolcu yanında gelen cihaz sayısının, 2018’de özellikle son dönemde döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve yüksek fiyat artışlarından dolayı 1 milyon seviyesini aşacağını tahmin ediyoruz. Bu şu anlama geliyor, toplam cep telefonu pazarının yaklaşık 1 aylık büyüklüğü, yani yaklaşık yüzde 8’i yurt dışı pazarına kayıyor. Bunun ülke ekonomisine ve sektöre farklı açılardan yarattığı bir takım olumsuz sonuçları bulunuyor." ifadelerini kullandı.

- "Türkiye’de cep telefonu üzerindeki vergi yükü 38,4"

Turnacı, kur değişkenliği ve ülkelerin uyguladığı satış politikalarının yolcu beraberinde gelen cihaz sayısında önceki yıllara bakıldığında önemli artışa sebep olduğunu yineleyerek, bu durumun ülke ekonomisinde bir "kara delik" oluşturduğunu söyledi.

Turnacı şöyle konuştu:

"Anadolu’nun herhangi bir yerinde yaşayan ve sektörümüz adına çalışan vatandaşlarımız bu işe ciddi bir vergi ödüyor. Türkiye’de cep telefonu üzerindeki vergi yükü 38,4. KDV, ÖTV, TRT Bandrolü vergi olarak satış fiyatının içine giriyor. Vergisiz fiyatı bin TL olan bir telefon, vergilerle birlikte size bin 622 liraya mal oluyor. Özellikle bedeli yüksek olan telefonlarda ödediğiniz vergi miktar olarak artıyor.

Bunun için pek çok kişi, yurt dışına gittiğinde en yenisinden özellikle üst segment bir telefona ülke koşullarına göre ucuz yollu sahip olmak için satın alıyor ve Türkiye’ye getiriyor. Türkiye’ye getirdiğinde vergi yok mu? Var. Ancak Türkiye’de aynı telefonu almaya göre cüzi miktarda. Yurt dışından yanında telefon getiren tüketici 2017 yılında 149,20 TL öderken bu rakam 2018’de 170,70 TL olarak yenilendi.

Dolayısıyla burada satın alma adaleti açısından son derece önemli bir dengesizlik ortaya çıkmaktadır. Ayrıca uygulamanın maksadını aşıp ticari bir enstrüman olarak kullanıyor olması da hem vergi adaletsizliği hem de vergi kayıplarına yol açmaktadır."

- " 1 milyon ürünün gelmesi sektörü yüzde 8 daraltıyor"

Bu durumun devlete vergi açısından kayıp yaşattığını anlatan Turnacı, "Üst segment bir cihazın ortalama fiyatını 5 bin TL’den hesapladığınızda 1 milyon cihaz yolcu beraberinde geldiğinde devlet 170,70TL kayıt bedeli ile 170 milyon TL gelir elde ederken, normal ithalat durumunda yaklaşık 3 milyar TL vergi geliri elde edebileceğini söyleyebiliriz." değerlendirmesinde bulundu. Turnacı şöyle konuştu:

"Telefon fiyatlarında yurt dışıyla oluşan makasın olmadığını düşünürsek; yaklaşık 1 milyon adet cihazın iç piyasada satışının gerçekleştirileceğini söyleyebiliriz. Bu da sektörün yaklaşık yüzde 8 oranında büyümesi anlamına gelir. Ancak bu durum yaşanmadığı için, Türkiye’de istihdam sağlayan yerli veya yabancı üretici firmalara satış kaybı olarak yansıdığından, ülkemize yatırım yapmak açısından olumsuz bir etki doğurduğunu da söyleyebiliriz.

Yurt dışından yolcu yanında 1 milyon ürünün gelmesi sektörü yüzde 8 daraltıyor. Bu da bugünkü sektörel düzenlemelerin de yarattığı etki ile birlikte tüm ekosistemin daralması anlamına geliyor. Sektörde; distribütör firma, üreticiler, bayi örgütü, tüm satış ve hizmet kanalları ile yaklaşık olarak 50-70 bin kişilik bir istihdam yaratıldığını söyleyebiliriz. Bu durum daralmanın getireceği istihdam kaybının oldukça yüksek olma ihtimalini artırmaktadır."

Turnacı, " Sektörümüz gerek yerli üreticisi gerekse global markalarıyla ülke ekonomisine ciddi katkılar sunuyor. Özellikle mobil iletişim araçları pazarına sadece yurt dışından getirilen ve cari açık oluşturan bir sektör olarak bakılmaması gerekir. Aksine ülkemizde gerek yarattığı istihdam, gerek üretim gerekse yarattığı toplam hacimle önemli bir fayda sağlamaktadır. Şüphesiz sektörümüzün yarattığı en büyük fayda ise Türkiye’nin teknolojik gelişmelerden geri kalmaması ve yeni dünya düzeninde güçlü bir şekilde yerini almasını sağlayacak olmasıdır." yorumunda bulundu.

\

- En çok lansman döneminde getiriliyor

Turnacı, yurt dışından gelen garantisiz cihazların kayıt dışı teknik servis ağı oluşmasına ve buradaki kontrolsüz alınan hizmetlerde müşteri memnuniyetsizliğine sebep olduğunu ifade ederek, "MOBİSAD olarak, yurt dışından yolcu beraberinde gelen cihazların 170,70 TL olan vergi oranının yükseltilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Böylece yurt dışından gelen cihaz sayısı azalacaktır. Bu durum ülkemizdeki satış kanallarına dağılacağı için, ülkemize vergi ve istihdam artışı olarak geri dönecektir." dedi.

Turnacı, yolcu beraberinde gelen cihazların en fazla yeni model lansman dönemlerinde arttığını da sözlerine ekledi.