BİZE ULAŞIN
Geçtiğimiz yıl bazı aylar iki kez olmak üzere sıfır otomobil fiyatlarında her ay artış yaşandı. Çip krizi, tedarik sorusunu ve döviz kurlarındaki yükseliş ile yükselen fiyatlar karşısında 400 bin liranın altında sıfır otomobil bulmak neredeyse imkansız hale geldi. 2022’nin son aylarında ÖTV matrah dilimlerinde güncelleme yapılsa da her ay yenilenen zamlar nedeniyle etkisi kısa sürdü.
Sadece geçtiğimiz ay yüzde 6 zam gelen sıfır otomobil piyasası için TÜİK tarafından dikkat çeken bir açıklama geldi. Dün açıklanan 2022 yılının son enflasyon verisinde otomobil fiyatlarına gelen zam son bir yılda yüzde 31,7 ile sınırlı kalması da dikkat çekti.
Yeni yıla girilmesinin ardından birçok marka Ocak 2023 için fiyat listelerini güncellemeye devam ediyor. Zam oranının ortalama olarak yüzde 4-6 civarında olacağı ifade ediliyor. Bazıları ise yüzde 5 zammı fiyatlara yansıtmış durumda. Hatta ÖTV diliminin değişmesinden kaynaklı bu oran yüzde 10’ların da üzerine çıkıyor. Sektör yetkilileri Ocak ayı için ikinci bir zam sinyali daha verdi. Yetkililer 2023 model araçların piyasaya girmesiyle fiyatların yeniden güncelleneceğine dikkat çekti.
Geçtiğimiz aylarda otomotiv sektörünün beklediği matrah düzenlemesi resmen açıklanmıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre 1600 cc'ye kadar motor hacmine sahip olan otomobillerde matrah alt limiti 120 bin liradan 184 bin liraya yükseltildi. Matrah üst limiti ise 200 bin liradan 280 bin liraya çıkarıldı. Kararla elektrikli araçların ÖTV matrah limitleri de değişti. Buna göre, motor gücü 50 kilowaatı geçip, motor silindir hacmi 1800 cc'yi geçmeyen araçlarda matrah alt limiti 130 bin liradan 228 bin liraya yükseltildi. Matrah üst limiti ise 170 bin liradan 350 bine çıkarıldı.
Ancak fiyat artışları devam edince vatandaşlar ile sektör arasında yeniden bir güncelleme beklentisi oluştu. Konuya ilişkin çok net bir yanıt Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’den geldi. Otomotivde ÖTV indiriminin gündemde olmadığını kaydeden Nebati, "Bu konuyu kim yayıyor anlamış değilim. Araç piyasası oldukça canlı, talepte herhangi bir sıkıntı yok, arzda sıkıntı var. Otomotiv sektörü öncelikle arzı artırsın" değerlendirmesinde bulundu.
2023'te pazarın 750-800 bin adet bandında gerçekleşmesini beklediklerini dile getiren Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği'nin (ODMD) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Bozkurt, “2021 yılından 2022’ye geçerken zor bir yıl olacağını biliyorduk. Çip, lojistik, ham madde ve savaşın getirdiği etkiler gibi bilinmezlikleri yönetmek hiç kolay değildi. Bununla birlikte, 2023 yılının da belirsizlik anlamında bize yeni zorluklar yaşatabileceğini tahmin ediyoruz. Hem ülkemizde hem de küresel olarak son yıllarda yaşanmamış bir enflasyondan söz etmeye başladık. Ham madde ve yarı mamul bulmakta sıkıntılar yaşanabiliyor. Enerji krizi de daha sık konuşacağımız başlıklardan biri haline geldi. Tüm bunların üstüne, şu anki verilere göre bulunurluk konusunun 2023’te de devam etme riski olduğunu görüyoruz. Bu bilgiler ışığında, bulunurluğun belirleyeceği genel pazarın 2022’ye paralel şekilde, 750-800 bin adet bandında gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi.
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre Otomotiv sektöründe üretim Kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,8 artışla 133 bin 466 adet oldu. Geçen yılın aynı ayında üretim 115 bin 304 adet seviyesinde bulunuyordu. Ocak-Kasım döneminde ise otomobil pazarı ise yüzde 2 oranında azalarak 505 bin 886 adet düzeyinde gerçekleşti.
Otomotiv Distribütörleri Derneği tarafından dönemsel olarak satış verilerine dahil edilen Kasım 2022 rakamlarına baktığımızda, geçtiğimiz yıla göre bir artış karşımıza çıkıyor. Kasım 2022 otomobil satış rakamları, Kasım 2021’e göre otomobil-hafif ticari çatısında yüzde 36,7 arttığını ortaya koyuyor. Pazar Ocak-Kasım döneminde ise yüzde 1 oranında gerilemiş durumda.
