Sosyal devlet anlayışının bir unsuru olarak devlet toplumun dezavantajlı kesiminde yer alan kişilere özel haklar verir. Tüm vatandaşların eşit şartlar ve insani düzeyde yaşamını sürdürmesi için engelli bireylere sunulan sosyal hakların içerisinde yer alan ÖTV istisnaları önemli bir yer kaplar.
Motor silindiri ve hacmine bakılmaksızın tüm vergiler dahil olmak üzere 303.200 TL altındaki araç alımlarında engelli vatandaşlara ÖTV istisnası şeklinde ifade edilen imkanlar sunulmuştur. ÖTV istisnaları için engelli bireylerin ilgili yasa kapsamında belirlenen şartlara uyması gerekir. Sizler için engelli araç alımlarına dair vatandaşların aklına takılan sorulara cevap verdik.
ÖTV istisnalarından yararlanmak içi engelli vatandaşların yetkilendirilmiş tam teşekküllü sağlık kuruluşlarından rapor alması gerekir. Raporda engele konu olan durum ve oranı açık bir şekilde belirtilmelidir. ÖTV muafiyetinden yararlanmak için engel oranın %90 ve üzerinde; ÖTV istisnasından (indirim) faydalanmak için ise en az %40 engel oranına sahip olunması gerekir. Sağlık raporunda "ağır engelli" ya da "sürücü belgesi alabilir" ifadelerine de yer verilmelidir.
ÖTV istisnaları yalnızca engel durumu ispat edilen vatandaşlara sunulan bir haktır. Bu nedenle engelli yakınlarının ÖTV istisnasından yararlanarak araç alması mümkün değildir. ÖTV istisnasından yararlanarak satın alınan araçlar engelli vatandaşların üzerine kayıt edilir. Engelli bireylerin 18 yaşından küçük olması ya da %90 ve üzerinde engele sahip olmaları halinde vasileri devreye girmektedir.
ÖTV istisnasından yararlanarak sıfır kilometre araç sahibi olacak engelli vatandaşların ilk alımlarında herhangi bir süre kısıtlaması bulunmaz. Ancak engellilere ilk araç alımlarının ardından 5 yıl boyunca ÖTV istisnasından yararlanarak yeni bir araç almasına ya da mevcut aracını satmasına izin verilmez.
ÖTV istisnasından faydalanarak alınan araçları üzerine kayıtlı olan engelli bireyler kullanabilir. Bu bireylerin trafiğe çıkması uygun olmaması durumunda ise araç ruhsatına kayıt ettirilen 3 kişinin daha aracı kullanmasına izin verilir. Buna göre; %90 ve üzerinde engeli olan bireylerin adına alınan araçları 2. ve 3. dereceye kadar akrabaları kullanabilir. Aynı zamanda noter tarafından teyit edilen iş arkadaşlarının da ruhsata işlenmesi hakkı saklı tutulmuştur.
Ruhsatta ismi olmadığı halde engelli araçların kullanılması durumunda; aracın bağlanması ya da ağır para cezalarına maruz kalınması söz konusudur. Üstelik hastalık, doğum gibi acil durumlarda dahi ruhsatta ismi olan kişilerin dışında araç kullanımına izin verilmez.
ÖTV istisnalarından yararlanarak alınan ilk araç alımlarında doğal afet ya da kaza gibi olağanüstü durumlarda bambaşka bir prosedür geçerli olur. Aracın kullanamaz hale gelmesinin ardından 5 yıl geçmesi koşuluna bakılmaksızın; ÖTV istisnasıyla yeni bir araç alması hakkı verilir.
Engelli kişiye ait olan araç 5 yıllık kullanım süresinin dolmasının ardından engelli olmayan başka bir kişiye ÖTV istisnası kapsamında satılabilir.