Reel faiz oranı nedir, düşerse ne olur? Reel faiz oranı hesaplama nasıl yapılır?
Reel faiz oranı enflasyonun genişletici ve deflasyonun küçültücü etkilerinden basit bir işlem sayesinde arındırılmasını sağlayan faiz oranı türüdür. Nominal olan faizden enflasyonun yarattığı etkilerin çıkartılması sonucunda elde edilen faiz reel faiz oranı olarak adlandırılır. Nominal faizin enflasyondan arındırılmış hâli olan reel faiz oranı nasıl hesaplanır, düşerse ne olur?
Borçlanan kişinin genel olarak ödeyeceği faiz oranı genel olarak yıllık ifade edilir. Bu faiz oranı nominal faiz oranı şeklinde isimlendirilmiştir. Nominal faizler ise reel faiz ile beklenen enflasyonun toplamından oluşan bir faiz türüdür. Nominal faizden enflasyon etkisi arındırılarak hesaplanmış olan faiz ise reel faiz olarak adlandırılır. Yatırımcıların yapacakları yatırımların durumunu belirlemesi ve alacakları önlem ya da yapacakları işlemler reel faiz oranına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Reel faiz oranı nedir?
Birleşik olan faizden enflasyon etkileri çıkarıldıktan sonra ortaya çıkan faiz reel faizdir. Enflasyon ve deflasyonun etkilerinden işlemlerle arındırılan faiz oranı reel faiz oranı olarak adlandırılır. Deflatör oranı işlemi sonucunda net reel faiz oranlarına ulaşmak mümkün olur.
Reel faiz oranı nasıl hesaplanır?
Reel faiz oranı hesaplama formülü için bazı verilere ihtiyaç duyulur. Bu veriler net nominal faiz oranı ve beklenen enflasyon oranlarıdır. Bu bilgiler ile uygulanan formül sonucunda reel faiz oranı hesaplanır. Buna göre eğer enflasyon oranında yükselme gözlemlenmediyse reel faiz oranı formülü şu şekildedir:
Reel Faiz Oranı = Net nominal faiz oranı – Beklenen enflasyon oranı
Reel faiz oranı düşerse ne olur?
Bir ülkede reel faiz oranının artması o ülkeye döviz girişinin artmasına ve ülkenin yerli parasının değer kazanmasını sağlar. Reel faiz oranı düştüğünde ise yatırımcıların önünde büyük bir engel teşkil eder. Bu durum ise ülkenin ekonomisini olumsuz anlamda etkiler. Faiz düştüğü zaman bilinenin aksine yatırım artmaz. Aksine beklenen enflasyon oranı beklenenden yüksekse bu oranın altına düşürülecek olan faizler kredi imkânlarının ve yatırımların önüne geçen bir durumdur. Eğer reel faiz oranı eksiye düşerse:
- Yatırımcı ya da tasarruf sahibi enflasyona karşı yenik düşmüş olur.
- Tasarruf sahibinin mevcut varlığından pay alınır ve borçlanan kişilere aktarılır. Böylece devlet alacaklıya olumsuz borçluya ise olumlu bir dönüş yapmış olur.
