BİZE ULAŞIN
Son yıllarda ülkelerin birbirleri arasındaki ekonomik ilişkilerin, başta teknolojik olmak üzere pek çok gelişmeyle birlikte yaygınlaştığı görülmektedir. Bu durum ülkelerin tamamen ayrı, özerk olarak hareket etmelerinin de önüne geçmektedir. Ülkelerin ekonomik anlamda birbirine bağımlı hâle gelmesi ve para birimlerinde yaşanan belli başlı değişiklikler de bu ekonomik ilişkiler üzerinde oldukça önemli bir etki göstermektedir. Uluslararası bu ilişkilerin belli bir düzende sürdürülmesi adına bazı çözümler geliştirilmiştir. Bunlardan bazıları döviz kuru sistemi, sermaye akımı, küresel finansal denge, para sistemi ve rezerv para sistemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunlarda biri olan rezerv para nedir?
Rezerv kelimesi günlük yaşamdaki kullanımına göre saklamak ya da biriktirmek anlamlarında kullanılmaktadır. Ekonomide de benzer anlama gelecek şekilde, yaşanabilecek olumsuz olaylara karşı önlem almak amacıyla dünyadaki merkez bankalarının ellerinde bulundurdukları döviz cinslerine rezerv para denilmektedir. Buna göre ödeme aracının rezerv para özelliği taşıyabilmesi için diğer paralar karşısındaki değeri istikrarlı olmalıdır. Dünya ticaretindeki payı da büyük bir ülkeye ait olmakla birlikte döviz piyasalarında alım-satım işlemleri rahatlıkla yapılabilmelidir.
Günümüzde pek çok rezerv para birimi kullanılmaktadır. "Rezerv para hangi kalemlerden oluşur?" sorusuna cevap olması açısından merkez bankalarının iki farklı rezerv varlığı bulundurduğunu söylemek mümkündür. Bunlar yabancı para (döviz) ve altındır. Bu rezerv paralardan en çok kullanılanı Amerikan doları olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünya üzerinde yapılan ticarette oldukça sık kullanılmasından ve bir nüfuza sahip olmasından dolayı bu birim tercih edilmektedir. Dolara ek olarak kullanılan diğer rezerv para birimleri ise şu şekildedir:
Rezerv para olarak kullanılması yasak olan para birimleri bulunmamakla beraber döviz kurundaki değişikliklerin olumsuz etkilerinden korunmak adına yukarıdaki para birimleri tercih edilen rezerv para birimleri arasındadır.
Uluslararası ekonomi politikalarında önemli bir yer tutan rezerv paranın belli başlı özellikleri bulunmaktadır. Rezerv para özellikleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
