BİZE ULAŞIN
Temelde tarım emtiaları ve diğer emtialar olarak kategorize edilen malların işlem gördüğü piyasalara emtia borsası denildiği bilinir. Ancak emtia borsalarının neler olduğu ve bu ürünlere hangi piyasalarda yatırım yapılabildiği pek çok kişi için merak konusudur. Emtia yatırımı yapılabilen borsalar ve diğer aracı platformlar arasındaki piyasalar mutlaka örneklendirilmelidir. Bununla birlikte emtia yatırımının nasıl yapıldığı ve bu ürünlerin fiyatlarını ne gibi faktörlerin etkilediği de açıklanabilir.
Pek çok kişi tarafından araştırıldığı görülen “Emtia piyasası nedir?” konusu, emtia kavramı açıklanarak cevaplanabilir. Yani emtia piyasasının detaylarına değinmeden önce ilk olarak emtia dâhilinde yer alan malların ne olduğu açıklanmalıdır. Temelde emtia, iki ayrı şekilde kategorize edilir. Bunların ilki tarım emtiaları iken, ikincisi ise diğer emtialardır. Pamuk, mısır, kahve, şeker, buğday gibi pek çok ürün tarım emtiaları kapsamındadır. Diğer emtialar ise enerji kaynaklarından değerli madenlere varan farklı metaları içerir. Yani doğal gaz, petrol, gümüş, altın, bakır gibi pek çok mal da diğer emtialar arasındadır.
Emtia borsası da tarım emtiaları ve diğer emtiaların alım satım işlemleri ile ilişkili olan bir kavramdır. Dolayısıyla örnek verilen bu malların her birinin alım satımının yapılmasını mümkün kılan piyasalara emtia borsası denilir. Türkiye’de 133 tane emtia borsasının mevcut olduğu bilinir. Bu emtia borsalarının bağlı olduğu kurum ise Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği olarak belirtilebilir. İstanbul, İzmir ve Adana Ticaret Borsası ise bu emtialar üzerinden işlem yapılabilen borsalara örnektir.
Borsada mal ve hisselerin fiyatlarını etkileyen çeşitli faktörler mevcuttur. Dolayısıyla emtia borsası da kapsadığı malların çeşitlerine göre farklı durumlardan etkilenir. Özellikle doğal afetler ve mevsimsel değişiklikler, tarım emtiaları kapsamındaki malların fiyatlarının değişmesinde rol oynar. Yine ekonomik faaliyetler ve arz-talep gibi faktörlerin de emtia borsasındaki malların fiyatları üzerinde etkili olduğu görülür.
Emtia borsasını etkileyen her bir faktörün dikkate alınması, bu piyasada kar getiren alım-satım işlemlerinin yürütülebilmesi bakımından önemlidir. Bu faktörler göz önünde bulundurulduğu takdirde emtia piyasasında yatırım faaliyetleri gerçekleştirilirken doğru adımlar atılabilir. Yine emtia piyasasında yer alan ürünlerin genel olarak vadeli işlemler kapsamında alınıp satıldığı söylenebilir. Ancak emtia ürünlerinin bir kısmının, spot piyasasında da yer bulduğu belirtilmelidir.
Yatırımcıların emtia borsasında işlem yürütürken hangi kavramlar ile karşılaşacaklarını merak ettiği görülür. Bu bağlamda ilk olarak vadeli piyasalarda işlem gören emtia mallarına yönelik olan bilgiler sunulabilir. Vadeli piyasalarda işlem gören bir emtia ürününün alım-satım faaliyetlerinde iki temel kavram ile karşılaşılır. Bunların biri spekülatif amaç iken bir diğeri ise hedging hedefidir. Yani vadeli piyasalarda emtia ticaretini spekülatif hedeflerle yapan bir kişinin, temelde yatırımcı olduğu söylenebilir. Ancak hedging amacı güderek vadeli piyasada emtia alım satımı yapan kişiler ile kurumların, genelde üreticiler ile tercih ettiği ürünleri sanayide kullanan firmalar olduğu belirtilebilir.
Bir yatırımcı, emtia alım satımı yapmak için farklı aracı platformlara başvurabilir. Söz konusu aracılar arasında bankalar, borsalar, Forex şirketleri ve VIOP hesapları mevcuttur. Dolayısıyla emtia yatırımına başlamadan önce dikkat edilmesi önerilen belli başlı hususlar vardır. Bu hususların başında ise yatırım yapılacak olan emtia ürünlerinin belirlenmesi yer alır. Çünkü alım satımı yapılacak olan emtia ürünleri belirlendikten sonra, bu ürünlerin mevcut olduğu aracı platformlar ve kurumlar da kolaylıkla tespit edilebilir. Ardından bankada ELÜS hesabı açılarak ya da VIOP, Forex, borsa hesabı oluşturularak emtia yatırımı yapmaya başlanabilir.
Emtia alım satımının hangi ürünler üzerine nasıl yürütüldüğü aşağıdaki gibi açıklanabilir;
