BİZE ULAŞIN
Kaldıraçlı işlemler geleneksel borsada veya kripto para borsasında işlem hacmini artırmak için, bir nevi borç para ile daha yüksek meblağlı pozisyon açmaktır. Kaldıraçlı işlemlerde çok çeşitli oranlı kaldıraçlar kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları normal kaldıraçken bazıları yüksek kaldıraçtır. Yüksek kaldıraçlı işlemler diğerlerine göre daha fazla kar oranı ve risk barındırır. Borsada kısa zamanda yüksek gelir elde etmeye yarayan kaldıraçlı işlem nedir?
Kaldıraçlı işlem, Forex piyasasında veya kripto para borsalarında, pozisyonlarda kullanılan sermayenin katlanması ve bu sayede daha yüksek sermaye ile pozisyonun açılmasıdır. Kaldıraçlı işlemlerde 2x, 5x gibi kaldıraçlar kullanılabilir. Forex piyasasında sermayeyi 100’e katlayan kaldıraçlar bile bulunur ancak geleneksel borsada kaldıraç oranları bazı ülkelerde kısıtlanmıştır. Örneğin Türkiye’de kullanılabilen en yüksek kaldıraç 10:1 kaldıracıdır.
Kaldıraçlı işlemler borç para ile sermaye ekleme mantığına göre çalışır ve pozisyonun zarar etmesi durumunda kaldıraç oranı kadar bu zarar katlanır. Yani kaldıraçlı işlemlerde işlem hacmi artırılırken her ne kadar kar etme oranı artsa da bir o kadar da zarar etme oranı da artar. Bu nedenle acemi yatırımcıların kaldıraçlı işlem yapması önerilmemektedir. Profesyonel yatırımcıların daha çok tercih ettiği kaldıraçlı işlemler yatırım konusunda daha analitik bir yaklaşım gerektirir. Yatırımcının kaldıraçlı işlem yaparken fazlasıyla grafik inceleyip işlemini destekleyen verilere göre hareket etmesi gerekmektedir.
Kaldıraçlı işlemler kripto para borsalarında kullanılırken çok daha dikkatli olunması gerekmektedir. Kripto para borsaları geleneksel borsalara göre daha fazla risk içerir ve kaldıraç kullanımında da bu risk artmaktadır. Öte yandan kripto para borsalarında kısa zamanda beklenmedik iniş çıkışlar olduğu için çok kısa zamanda, kaldıraçlı işlemlerle büyük karlar da elde edilebilir. Ancak piyasadaki bu hızlı değişikliklerin zarar da getirebileceği unutulmamalıdır.
Kaldıraçlı işlemler genellikle piyasanın belirli bir yönde hareket etme olasılığının güçlü olduğu zamanlarda yapılmaktadır. Bir yatırımcı, bir yatırım aracının değer kazanacağını öngördüğünde ve bunu destekleyen veriler ortaya çıktığında kaldıraçlı işlem yaparak yatırım değerini artırabilir ve daha fazla kar elde edebilir. Kaldıraçlı işlem örneklerine bakıldığında, 5:1 kaldıracını kullanan bir yatırımcı 10.000 TL değerindeki yatırımını 5’e katlayarak 50.000 TL değerindeymiş gibi işleme koyar. Yatırım aracı %2 değer kazandığında 200 TL değerindeki kar oranı da 5’e katlanarak 1.000 TL olur. Ancak yatırım aracı yatırımcının öngördüğü şekilde değer kazanmaz ve hatta değer kaybederse, aynı oranda bu değer kaybı katlanır. Yatırım aracı %1’lik bir düşüş yaşadığında bu düşüş %5’miş gibi yansır ve yatırımcı bu pozisyondan 500 TL zarara uğrar.
Kaldıraçlı işlemler kullanan bir yatırımcı bu işlemleri değer kaybetme öngörüsü üzerinden de kullanabilir. Bir yatırımcı, yatırım aracının değer kaybedeceğini öngörüyorsa yatırım aracının değeri yüksekken satış işlemi yapar ve kaldıraç ile de bu işlem hacmini artırır. Daha sonra yatırım varlığı değer kaybettiğinde bu varlığı düşük değerden alarak yerine koyar. Yatırım varlığını satış ve alış değeri arasındaki fark yatırımcının kazancı olmaktadır.
Finansal kaldıraç kavramı şirketlerin borçlanabilirlik derecesini göstermektedir. Kaldıraçlı işlemlerden daha farklı olan bu kavram, firmanın finansal risk derecesinin de bir ölçütüdür. Finansal kaldıraç, şirketin borç durumunu gösterdiği için yüksek finansal kaldıraç derecesine sahip olan şirketin borçlanma oranı da yüksek demektir. Çok fazla borçlanan şirketlerin net karını artırma olasılığı yüksek olsa da bu şirket herhangi bir nakit akışı veya kriz durumunda iflas edebilir demektir. Bu da finansal anlamda risk içerdiğinden şirketlerin finansal kaldıraç derecesinin belirli bir seviyede olması daha avantajlıdır.
Finansal kaldıraç oranı hesaplanırken şirketin toplam borçları toplam varlıklara bölünür. Formül: Finansal Kaldıraç Derecesi = Toplam Borçlar / Toplam Varlıklar. Formül ile hesaplama yapıldığında sonuç %50’den fazla çıkıyorsa bu şirketin çok fazla borcun ana para ve faizi ile finansal yük aldığı ve herhangi bir nakit akışı sorununda iflas edebileceği bilgisine ulaşılır.
