Özge Özdemir
BBC Türkçe
Türkiye'de yıllık enflasyon Nisan ayında yüzde 11,87 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre TÜFE'de (Tüketici Fiyat Endeksi) yıllık en yüksek artış yüzde 21,65 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti.
Enflasyon 9 yılın en yüksek seviyesinde: %11,87Yıllık enflasyon 5 yıl sonra çift haneye çıktıIMF Türkiye büyüme beklentisini yüzde 2,5'e düşürdüİşsizlik 2010'dan bu yana ilk kez %13'teUlaştırmada yükseliş yıllık yüzde 17,94 olurken gıda ve alkolsüz içeceklerde artış ise yüzde 15,63 oldu.
Gıda enflasyonu uzun zamandır enflasyonun yükselişinde başı çeken kalemlerden.
Enflasyon içinde ağırlığı yüzde 21,77 olan gıda ve alkolsüz içecekler harcama grubunun Mart ayı yıllık enflasyonu yüzde 12,53 olmuştu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Nisan ayında gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu'nun (PPK) toplantı notlarında gıda enflasyonunda gerçekleşen bu yükselişe dikkati çekti.
PPK, tüketici enflasyonundaki yükselişin Mart ayında temel belirleyicisinin yıllık gıda enflasyonu olduğunu aktardı.
TCMB, geçtiğimiz hafta açıkladığı Nisan Enflasyon Raporunda ise 2017 yılı ilk çeyreğinde gıda enflasyonunun yüzde 12,53 ile Ocak Enflasyon Raporu öngörülerinin üzerinde gerçekleştiğini vurguladı.
TCMB'ye göre gıda enflasyonundaki yükselişe sebep olan etmenler şöyle: Olumsuz hava koşullarının gıda arzı üzerindeki yansımaları Türk lirasındaki değer kaybı Meyve-sebze ihracatında son dönemde yaşanan toparlanma Raporda, gıda fiyatlarındaki yükselişi kontrol altına almak amacıyla kurulan 'Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi' (Gıda Komitesi) kapsamında alınacak tedbirlerin önümüzdeki dönemde bu yükselişi kısmen sınırlayacağı beklentisine yer verildi.
Bu yüzden TCMB, gıda enflasyonu öngörüsünü 2017 yıl sonu için yüzde 9 ve 2018 yıl sonu için ise yüzde 7 olarak sabit tuttu.
BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan tarım yazarı İrfan Donat, gıda fiyatlarında süregiden yükselişin tarımda yıllardır devam eden kronik sorunlardan kaynaklandığını söylüyor.
Bloomberg HT televizyonunda Tarım-Analiz programını sunan Donat, tarımda yapısal sorunlar çözülmediği, orta ve uzun vadeli bir üretim planı ortaya konmadığı sürece gıda enflasyonunun yükselmeye devam edeceğini ortaya koyuyor.
Donat, gıda enflasyonunun yüksek seyretmesinin sebeplerini ise şu şekilde açıklıyor:
Üreticiden markete gelene kadar tarım ürünlerinde yaşanan fiyat değişimi, gıda enflasyonunun önemli gerekçelerinden biri olarak gösteriliyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin (TZOB) açıkladığı Nisan ayı rakamları da bunun çarpıcı bir örneğini ortaya koyuyor.
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, bu hafta içinde Nisan ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının yüzde 646,67 ile en çok kuru soğanda olduğunu açıkladı.
Kuru soğanı yüzde 488,43 ile elma, yüzde 360 ile kuru kayısı takip etti.
Bu fiyat farkının Türkiye'deki gıda enflasyonunun önemli sebeplerinden biri olduğunu Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) kıdemli ekonomisti Abdolreza Abbassian da dile getiriyor.
BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan Abbassian, uluslararası gıda fiyatlarında yukarı yönlü bir eğilim yokken Türkiye'de yükseliş görülmesinin yerel gerekçelerden kaynaklandığını açıklıyor.
Abbassian, dünyadaki gıda fiyatları zirve yaptığı dönemlere göre düşüş eğilimindeyken Türkiye'de gıda fiyatlarının artmasının takip edilmesi gerektiğini söylüyor.
FAO tarafından izlenen küresel gıda fiyatları genişleyen arz ve güçlü hasat beklentilerinden dolayı Mart ayında düşmüştü.
Abbassian'a göre Türkiye'de gıda fiyatlarının dünya fiyatlarına göre negatif ayrışmasının ilk nedenlerinden biri Türk Lirası'ndaki değer kaybı.
Türk Lirası 2016 yılında ABD Doları'na karşı yüzde 17 değer kaybı yaşamıştı.
FAO Türkiye'nin gıda güvenliği uzmanı Keigo Obara da sonbahar aylarında yaşanan kuraklığa rağmen Türkiye'de tarım ürünleri arzında bir düşüş olmadığını dile getiriyor.
Obara, Aralık ve Ocak aylarında tarım tarafında yükselen üretici fiyatlarının Türk Lirası'ndaki değer kaybına bağlı olarak artan enerji fiyatlarından kaynaklanmış olabileceğini, bunun da tüketici tarafına yansıdığını söylüyor.
FAO ekonomisti Abbassian ise Türkiye'de mülteci sayısının yüksek olmasının ve Rusya'nın Türkiye'ye yaptırım uygulama kararının iç piyasada spekülasyona ve denetimsizliğe yol açmış olabileceğini vurguluyor.
Rusya, Kasım 2015'te düşen uçak yüzünden ilişkilerin bozulduğu dönemde Türkiye'deki tarım ürünlerine yaptırım uygulama kararı almıştı. İlişkiler iyileştikten sonra bazı ürünlere uygulanan yaptırım kaldırıldı.
Abbassian, ilk başta bu yaptırımların iç piyasadaki fiyatları düşürmesinin beklenebileceğini, ancak bu durumun fiyat spekülasyonunu artırmış olabileceğini aktarıyor.
Türkiye'de tarıma yatırım yapılması gerektiğini söyleyen Abbassian, çifçiden şehre varana kadar yaşanan fiyat değişimine ayrıca dikkati çekiyor.
BIST piyasalarında oluşan tüm verilere ait telif hakları tamamen BIST'e ait olup, bu veriler tekrar yayınlanamaz. Pay Piyasası, Borçlanma Araçları Piyasası, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası verileri BIST kaynaklı en az 15 dakika gecikmeli verilerdir.
SPK'nın 22 Nisan 2002 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan tebliği uyarınca yayımlanması istenen uyarı:
"Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir."
Finansal veriler Foreks A.Ş. tarafından sağlanmaktadır.
Mynet, yayınlanan verilerin doğruluğu ve tamlığı konusunda herhangi bir garanti vermez. Veri yayınında oluşabilecek aksaklıklardan, verinin eksik ve yanlış yayınlanmasından meydana gelebilecek herhangi bir zarardan Mynet sorumlu değildir.
Copyright © MYNET A.Ş. Telif Hakları MYNET A.Ş.'ye Aittir.