14 Kasım önemli ekonomi başlıkları: Konutta iştah artıyor, Dolar endeksi 107 seviyesine hareket ediyor...

Fintables Türkiye'deki ve Dünyadaki gelişmelerin nabzını tutmaya devam ediyor. Tüm gelişmeleri aktaran Fintables yaşanan gelişmeleri aktardı.

☑ Konutta neredeysen son 2 yılın en güçlü aylık verisi geldi. Hem normal hem ipotekli satışlarda ciddi artışlar var. Son çeyrekte bu trendin devam etmesi bekleniyor.

☑ Merkez'in Güncesi’nde yayımlanan blog yazısında Türkiye’nin ihracat performansı ve özellikle Avrupa Birliği (AB) pazarındaki gelişmeler analiz edildi. Analizde 2023 yılında küresel parasal sıkılaşmanın etkisiyle dış talep zayıfladığına ve bu durum Türkiye’nin ihracatında sınırlayıcı etken olduğuna dikkat çekildi.

☑ TÜİK’in inşaat maliyet endeksi verilerinde eylül ayında bir önceki aya göre %0,57, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %38,93 oranında artış var. Artış oranı, Nisan 2021’den bu yana yıllık bazda kaydedilen en düşük oran olarak dikkat çekiyor.

☑ Dolar Endeksi, 107 seviyesine doğru hareket ediyor. Endeks, son 1 yılın en yüksek seviyesinde. Trump'ın başkanlık seçimini kazanmasının ardından Cumhuriyetçiler, iki yasama organında da çoğunluğu elde ederek tam kontrol sağladı.

AJANDA

❶ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, haftalık para ve banka istatistiklerini yayımlayacak.
❷ Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, haftalık bankacılık sektörü verilerini duyuracak.
❸ ABD’de işsizlik haklarından yararlanma başvuruları ve Fed Başkanı Powell’ın konuşması var.

KONUTTA SON İKİ YILIN ZİRVESİ

Konutta son 22 ayın en iyi aylık verisini aldık. Türkiye’de konut satışları ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %76,1 oranında artarak 165.138 olarak gerçekleşti. En çok satış yapılan iller sırasıyla 24.812 satışla İstanbul, 15.257 ile Ankara ve 8.658 ile İzmir oldu. Ocak-Ekim arası kümülatif olarak bakarsak konut satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre %11,9 artarak 1.112.374’e ulaştı. İpotekli konut satışları Ekim ayında geçen yıla göre %278,2 artış göstererek 21.095 olarak kaydedildi ve toplam satışların %12,8’ini oluşturdu. Yıl başından ekim ayına kadar geçen süreçte ipotekli konut satışları %31,9 oranında düşerek 113.405 oldu. Ekim ayında gerçekleşen ipotekli satışlardan 5.167’si, Ocak-Ekim dönemindeki 26.869 ipotekli satış ise ilk el konut satışları olarak kaydedildi.
Yabancılara yapılan konut satışları Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre %16,3 oranında azalarak 2.122 olarak kaydedildi ve toplam satışların %1,3’lük kısmını oluşturdu. Yabancıların en çok konut aldığı şehirler arasında Antalya (750 konut), İstanbul (724 konut) ve Mersin (148 konut) öne çıktı. Ocak-Ekim döneminde yabancılara yapılan konut satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre %37,2 düşüşle 19.212 olarak kaydedildi. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı yapılan gruplar arasında 373 konutla Rusya Federasyonu vatandaşları, 172 konutla İran vatandaşları ve 136 konutla Ukrayna vatandaşları yer aldı.

MERKEZ'İN GÜNCESİ'NDE İHRACAT DEĞERLENDİRİLDİ

TCMB'nin "Merkez'in Güncesi" sitesinde yayımlanan blog yazısında Türkiye’nin ihracat performansı ve özellikle Avrupa Birliği (AB) pazarındaki gelişmeler analiz edildi. Analizde 2023 yılında küresel parasal sıkılaşmanın etkisiyle dış talep zayıfladığına ve bu durum Türkiye’nin ihracatında sınırlayıcı etken olduğuna dikkat çekildi. Ancak 2024 yılının ilk sekiz ayında, Türkiye’nin ihracatı %3,9 oranında artarak 170,8 milyar ABD dolarına ulaştı. Ocak 2023’te 252 milyar euro olan AB’nin aylık ithalatı, Ağustos 2024’te 201 milyar euro seviyesine kadar geriledi. Bu olumsuz talep koşullarına rağmen Türkiye, aynı dönemde AB’ye ihracatını arttırarak aylık ortalama 8,7 milyar dolardan 8,9 milyar dolara çıkardı. Bu gelişmeler Türkiye’nin AB pazarında önemli bir pazar payı kazanımına işaret ediyor. Ocak-Ağustos döneminde Türkiye’nin AB ithalatındaki payı %4,1 ile tarihi zirveye çıktı.
Türkiye’nin AB’ye ihracatındaki sektörel pazar payı katkıları yüzdesel olarak da incelendiğinde, motorlu kara taşıtı imalatında AB talebindeki gerileme ihracatı 4,7 yüzde puan aşağı çekerken, pazar payı kazanımı ihracata 5,9 yüzde puan katkıda bulundu ve net ihracat artışı %1,2 oldu. Petrol ürünleri ve diğer ulaşım araçları gibi sektörlerde de pazar payı kazanımları ihracata yüksek katkılar sundu. Ana metal sanayi, kimyasal ürünler ve elektronik gibi sektörlerde ise düşük talebe rağmen pazar payı kazanımlarıyla ihracat artırıldı. Öte yandan, zayıf talep koşulları giyim, tekstil, makine ve deri ürünleri gibi sektörlerde ihracatın azalmasında etkili oldu.

ATIŞTIRMALIKLAR

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül 2024 inşaat maliyet endeksi verilerini yayımladı. Buna göre, inşaat maliyet endeksi eylül ayında bir önceki aya göre %0,57, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %38,93 oranında artış gösterdi. Artış oranı, Nisan 2021’den bu yana yıllık bazda kaydedilen en düşük oran olarak dikkat çekiyor. Geçen yılın aynı ayında bu oran %119,83 seviyesindeydi. Ayrıca, aylık bazdaki artış son üç ayın en düşük seviyesine ulaşmış durumda. Malzeme ve işçilik endekslerine bakıldığında, Eylül ayında malzeme maliyetleri bir önceki aya göre %0,77, işçilik maliyetleri ise %0,18 artış kaydetti. Yıllık bazda ise malzeme endeksindeki artış %31,56, işçilik endeksindeki artış ise %56,68 olarak gerçekleşti. Bu veriler, inşaat sektöründe maliyet artışlarının hız kestiğini ve önceki dönemlere göre daha ılımlı bir artış trendine girdiğini gösteriyor.

Pegasus Hava Yolları CEO'su Güliz Öztürk, Bloomberg HT'ye verdiği röportajda şirketin büyüme stratejileri ve finansal performansı hakkında önemli bilgiler paylaştı. Öztürk, 2018 yılından bu yana yurt dışında sağlıklı bir büyüme sürdürdüklerini ve bunun finansal göstergeleri olumlu etkilediğini belirtti. Şirketin cirosunun %80'inin yurt dışından döviz bazlı geldiğini ifade eden Öztürk, yurt içinde ise 35 noktaya uçuş gerçekleştirdiklerini söyledi. Filo genişlemesi konusunda da bilgiler veren Öztürk, son çeyrekte 6 yeni uçağın filoya katılacağını ve 2029 yılının sonuna kadar toplamda 52 yeni uçağın daha ekleneceğini belirtti. Bu plan doğrultusunda filo büyümesinin devam edeceğini vurguladı. Pegasus, 2025’te de çift hane büyüme bekliyor.
Alarko Tarım Genel Müdürü Melike Koçoğlu, CNBC-e'ye yaptığı açıklamada, Alarko Holding bünyesinde en büyük yatırımı tarım sektörüne yapacaklarını ve 2028'den itibaren holdingin ana değerinin %25'inin tarımdan gelmesini hedeflediklerini belirtti. Türkiye ve yurt dışındaki yatırımların toplam 900 milyon doları bulacağını ve niş gübre işine girdiklerini, tohum ve kurutulmuş meyve-sebze sektörlerini de uzun vadeli yatırım alanları olarak gördüklerini ifade etti. Koçoğlu, modern seracılık alanında Türkiye’nin en büyüğü konumuna geldiklerini ve şu anda 800 dönümlük seralarda üretim yaptıklarını, yıl sonunda bu alanı 1.500 dönüme, 2028 yılına kadar ise 5.000 dönüme çıkarmayı hedeflediklerini belirtti.

TRUMP İLE DOLAR DESTEKLENMEYE DEVAM EDİYOR

Trump'ın zaferiyle birlikte, ekonomik büyüme ve şirket kârlarının artacağı beklentisi doları desteklemeye devam ediyor. Dolar Endeksi, 107 seviyesine doğru hareket ediyor. Endeks, son 1 yılın en yüksek seviyesinde. Trump'ın başkanlık seçimini kazanmasının ardından Cumhuriyetçiler, iki yasama organında da çoğunluğu elde ederek tam kontrol sağladı. Senato, temsilciler meclisi ve başkanlığın kazanılması, ABD siyasetinde çok önemli bir avantaj sağlıyor.

ABD EKİM ENFLASYONUNU AÇIKLADI

ABD'de Ekim 2024 enflasyon verileri açıklandı. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), aylık bazda %0,2, yıllık bazda ise %2,6 artış gösterdi; bu rakamlar piyasa beklentileriyle uyumlu gerçekleşti. Enerji ve gıda fiyatlarının hariç tutulduğu çekirdek TÜFE ise Ekim ayında aylık %0,3, yıllık %3,3 artış kaydetti; bu veriler de beklentilerle örtüştü.ABD Merkez Bankası (Fed), para politikası kararlarında enflasyon verilerini yakından takip etmektedir. Bu verilerin beklentilere paralel gerçekleşmesi, Fed'in faiz politikaları üzerinde belirleyici olacaktır.
Kaynak: Fintables