2019'a ulaştırma projeleri damga vurdu

ARİFE YILDIZ ÜNAL - Türkiye, 2019'u ulaştırmada birbirinden önemli projeleri hayata geçirdiği yıl olarak geride bırakmaya hazırlanıyor. Otoyollardan havalimanlarına, demir yollarından şehir içi raylı sistemlere kadar atılan adımlarla bir yandan zamandan tasarruf edilirken diğer yandan konforlu ulaşım sağlandı.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, ulaştırma ve haberleşme alanında kamu-özel iş birliğiyle (KÖİ) yapılanlar da dahil çok büyük ve önemli projeleri 2003'ten bu yana 757,2 milyar liralık yatırımla hayata geçirdi. Söz konusu yatırım harcamalarında yüzde 62'lik payla kara yolu sektörü birinci sırada yer aldı.

Bakanlıkça başlatılan 198,5 milyar liralık KÖİ projelerine ilişkin yatırımların yüzde 77'si tamamlandı. Yapımı devam eden KÖİ projeleriyle 45,5 milyar liralık yatırım daha ülkeye kazandırılacak.

Bakanlığın yatırım portföyünde KÖİ projeleri hariç 505 milyar liralık 495 ana proje bulunuyor. Bunların 237,5 milyar liralık kısmı gerçekleştirildi.

- Bölünmüş yol ağı 27 bin 123 kilometreye çıkarıldı

Türkiye'nin ana kara yolu ulaşım aksları olan Doğu-Batı ve Kuzey-Güney koridorlarının tamamına yakını yapıldı. 2003'te 6 bin 101 kilometre olan bölünmüş yol ağı, 27 bin 123 kilometreye çıkarıldı.

Lokal trafikle transit trafiğinin birbirinden ayrılmasıyla kent merkezindeki trafik yoğunluğunu rahatlatan ve kesintisiz akım sağlayan çevre yollarında son 17 yılda 1513 kilometrelik kesim tamamlandı. Çevre yollarında 1183 kilometrede çalışmalar devam ediyor. 915 kilometrelik kesim ise planlama aşamasında bulunuyor.

- Trafik yoğunluğuna karşı Marmara Otoyol Ringi

Asya ile Avrupa arasında köprü konumundaki Türkiye'de mal ve hizmetlerin güvenli ve kesintisiz ulaşımını temin etmek ve küresel rekabet endeksindeki konumunu daha üst sıralara taşıyabilmek için otoyol uzunluğunun artırılması önem taşıyor.

Bu kapsamda ülkedeki sanayi ve ticaretin yüzde 60'ından fazlasının gerçekleştiği Marmara Bölgesi'nde bu hacme uygun ulaşım altyapısı için Marmara Otoyol Ringi yapılıyor. Hem İstanbul'un giriş ve çıkışlarını rahatlatacak otoyol projeleri hem de iki kıta arasında alternatif sağlayacak 1915 Çanakkale Köprüsü ile bölgesel çevre yolu oluşturuluyor.

Uzunluğu 426 kilometreyi bulan ve üzerinde Osmangazi Köprüsü'nün de yer aldığı Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu'nun tamamı 4 Ağustos'ta hizmetine sunuldu.

İstanbul ile İzmir arasındaki mesafeyi 8,5 saatten 3,5 saate düşüren otoyol yapılmamış olsaydı, devlet yolu güzergahı kapasitesini doldurduğundan trafik akımı kesintileri hariç seyahat hızı saatte 40 kilometrenin altına düşecek, seyahat süresi ise 8-8,5 saatten 11-12 saate çıkacaktı.

Marmara Bölgesi'nde oluşturulan otoyol ringinin önemli bir parçası olan 398 kilometrelik Kuzey Marmara Otoyolu transit ve yük trafiğini İstanbul şehir merkezinden uzaklaştıracak. Yaklaşık 253 kilometresi trafiğe açılan otoyolun tamamı 2020'de hizmete girecek.

- Akıllı ulaşım için 29 eylem belirlendi

Bakanlıkça tek platformlu yolların fiziki ve geometrik standartları da yükseltiliyor. 2003-2018 yıllarında ortalama 808 kilometre tek yol yapıldı. Bu yıl başında 250 kilometre hedef konulmasına karşın 412 kilometre tek yol yapımı tamamlandı.

Akıllı ulaşım sistemleri üzerinde önemle durulurken, Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi ve Eylem Planı'nda yer alan 5 stratejik amaca ulaşmak için 29 eylem belirlendi.

Türkiye'de ilk defa 505 kilometre uzunluğundaki güzergahta akıllı ulaşım altyapısı tamamlandı. Hedef, 5 aşamada 5 bin 406 kilometre yolda altyapıyı oluşturmak olarak belirlendi. Altyapısı tamamlanan 505 kilometrelik yolun mimari tasarımı da tamamlanıyor. Gelecek yıl yapımına başlanacak projeyle Türkiye'nin ilk akıllı yolu tesis edilecek.

- Demir yolunda özel sektörün payı yüzde 11'e yaklaştı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde, hükümetlerin desteğiyle 2003'ten bu yana ulaşım modları arasında dengeli dağılımın sağlanması amacıyla demir yolları da yeni bir anlayışla ele alındı.

Son 17 yılda demir yollarına toplam 137,5 milyar lira yatırım yapıldı. 2009'dan itibaren "yüksek hızlı tren (YHT)" işletmeciliğine başlandı. Yeni hat yapımının yanı sıra mevcut konvansiyonel hatlar yenilendi. Elektrifikasyon ve sinyalizasyon çalışmaları hızlandırıldı.

1213 kilometresi YHT olmak üzere toplam 2 bin 115 kilometre yeni hat yapıldı. Bugün 12 bin 803 kilometre demir yolu ağında işletmecilik yapılıyor. YHT ulaşımı 4 destinasyonda 13 il ile ülke nüfusunun yüzde 42'sine hizmet veriyor.

Almanya'dan sipariş edilen 12 tren setinden ilkinin teslimatı kasım ayında yapıldı. Söz konusu tren setleri, test sürüşlerinin tamamlanmasının ardından 2020'de hizmete sunulacak.

Ana hatlardaki yenilemeyle yük taşımacılığında da artış oldu. 2017'de 28,5 milyon ton olan yük taşımasının bu yılın sonunda 32,6 milyon tona ulaşması bekleniyor. Bu yıl demir yolunda özel sektör yük taşımacılık payı yüzde 11'e yaklaştı. Elektrik ve sinyal projeleriyle yük taşımasının hem artış göstermesi hem de taşıma maliyetlerinin düşmesi hedefleniyor.

- Ankara-Sivas YHT hattında fiziki ilerleme yüzde 94'ü buldu

Ankara-Sivas YHT hattının altyapı çalışmalarında yüzde 94 fiziki ilerleme sağlandı. Hatta, gelecek günlerde test sürüşlerine başlanması ve 2020'nin ilk yarısında işletmeciliğe geçilmesi öngörülüyor. Böylece iki kent arası seyahat süresi demir yoluyla 12 saatten 2 saate düşecek.

Bir bölümü Avrupa Birliği hibeleriyle finanse edilen Samsun-Sivas (Kalın) Demir Yolu Hattı Projesi'nde altyapı ve üstyapı çalışmaları tamamlandı. Sinyalizasyon işlerinde yüzde 97 fiziki ilerleme sağlandı. Yıl sonu itibarıyla hatta sinyalli işletmeciliğe geçilecek.

Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren Hattı'nda İPA desteğiyle yapılacak 153 kilometrelik Kapıkule-Çerkezköy kesiminin temeli 25 Eylül'de atıldı. Halkalı-Çerkezköy kesiminin de ihale çalışmalarına devam ediliyor.

Pekin ile Londra'yı birbirine bağlayan demir yolu bağlantıları içinde Türkiye'den geçen "Orta Koridor" en kısa güzergah konumunda bulunuyor. İpek Yolu'nu yeniden Demir İpek Yolu olarak canlandırmak için Avrupa'yı Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan ve Kazakistan üzerinden Çin'e ulaştıran Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu 30 Ekim 2017'de işletmeye açılmıştı.

Bakü-Tiflis-Kars ve Marmaray hatlarını kullanarak Çin'den Avrupa'ya kesintisiz giden ilk yük treni, yaklaşık 11 bin 500 kilometrelik demir yolu güzergahını 18 günde katetti.

Bugüne kadar 11 bin 590 kilometrelik konvansiyonel ana hatların yenileme ve komple bakımı tamamlandı. Hatların yüzde 43'ü elektrikli, yüzde 45'i sinyalli hale getirildi.

Türkiye'nin kıtalar arasındaki stratejik konumunu daha iyi değerlendirebilmek amacıyla bölgesel yük taşımacılığında önemli ticaret hacmine sahip 25 lojistik merkezden 9'u işletmeye alındı, 2'sinin kısa süre içinde devreye girmesi için çalışmalar sürüyor. Proje kapsamında 2 lojistik merkezin yapımı sürerken, diğerleri de etap etap devreye alınacak.

Adapazarı'nda hızlı tren ve sehir içi raylı sistem araçları için kurulan Alüminyum Gövde Üretim Fabrikası, haziran ayında hizmete alındı. Kurulan Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü ile yerli ve milli demir yolu hamlesi hızlandıracak.

- İstanbul Havalimanı'nda yolcu sayısı 45 milyonu geçti

Türkiye, havacılığa yapılan yatırımlar ve düzenlemeler sayesinde bu alanda dünya ortalamasının üzerinde büyüme performansı gösterdi.

İstanbul, dünyanın en büyük havalimanlarından birine kavuşarak, önemli bir destinasyon ve transfer noktası olma konumunu güçlendirdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 29 Ekim 2018'de açılarak kademeli taşınmanın başladığı İstanbul Havalimanı'nın ilk fazı, bu yıl 7 Nisan'da tam kapasiteyle faaliyete geçti. İstanbul Havalimanı'nda 45 milyondan fazla yolcu trafiği gerçekleşti.

Tasarımı ve üretimi ilk kez yerli firma tarafından gerçekleştirilen "sıcak hava balonu", 10 Ekim'de test uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi ve 13 Kasım'da "Tip Sertifikası" aldı.

- 5G için milli ürünler geliştiriliyor

Bu yıl, haberleşme alanında da önemli gelişmelerin yaşandığı bir yıl oldu.

Bilgi toplumuna geçişin temel altyapısını oluşturan genişbant abone sayısı 2003'te 23 binken, bu ay itibarıyla 75 milyonu geçti.

"Her yerden herkese genişbant" hedefiyle Ulusal Genişbant Stratejisi ve Eylem Planı yürürlüğe konuldu.

Ulusal Siber Güvenlik Organizasyonu oluşturuldu. Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi (USOM) ve siber olaylara müdahale ekipleri (SOME), 7/24 siber olaylara müdahale ediyor. Bu ay Uluslararası Siber Güvenlik Tatbikatı uluslararası katılımla yapılacak.

En ileri teknolojileri vatandaşlara sunmak amacıyla 4,5G'den sonra "5G ve Ötesi" teknolojiler için milli ürünler geliştiriliyor. Bu kapsamda 5G Türkiye Forumu kuruldu, 5G Vadisi Açık Test Sahası (5G VATS) Projesi ile üniversitelerin, teknoloji firmalarının test yapabilmelerine imkan sağlandı.

İşletmecilerin ileriye yönelik 5G operasyonlarını test etme şansına sahip olmaları amacıyla 5G'nin ilk uygulaması İstanbul Havalimanı'nda gerçekleştirilecek.

Dünya şehri ve turizm merkezi İstanbul'un Çamlıca tepelerindeki antenler nedeniyle oluşan görüntü kirliliğini ortadan kaldırmak için inşa edilen Küçük Çamlıca TV Radyo Kulesi'nde çalışmalar hızlandırıldı, söz konusu kulenin gelecek yıl hizmete alınması hedefleniyor.

- PTT hasar kaydı hizmeti de veriyor

Geleneksel posta hizmetlerini iki asra yakın tecrübesiyle başarıyla yürüten PTT, bölgesel ve küresel iş birlikleri kurarak dünya markası olma hedefiyle yoluna devam ediyor.

PTT ülke sathında hiçbir banka şubesinin bulunmadığı 1302 yerleşim yeri dahil, tamamı online hizmete açık 5 binin üzerinde iş yerinde vatandaşa hizmet sunuyor.

İnternet üzerinden ürünlerin satılabildiği, KOBİ'lere de ürünlerini pazarlama imkanı veren Türkiye'nin milli pazar yeri platformu "epttavm.com", 10 binin üzerinde tedarikçi, 18 milyondan fazla ürün ve 4 milyon kayıtlı üyesiyle e-ticaretin önemli aktörlerinden biri oldu. Sitede ürün satışıyla online HGS bakiye yüklemesi, trafik cezası ve motorlu taşıtlar vergisi (MTV) ödemesi, kilometre ve hasar sorgulama hizmeti de veriliyor.

PTT'nin şirketten şirkete e-ticaret modeli olan "PttTRade" de hizmete girdi. KOBİ'lere ihracat ortamı kurulması amacıyla oluşturulan platform üzerinden isteyen firmalara ücretsiz üyelikler sağlanıyor.

Türksat, yapılan yatırımlar sayesinde Asya, Avrupa ve Afrika'da 118 ülkede yaşayan 3 milyar insana ulaşan uydu kapasitesine erişti. Böylece Türkiye'de uydu haberleşme hizmetleri dışa bağımlı olmadan, kesintisiz ve güvenli bir şekilde sağlanıyor.