BİZE ULAŞIN
Küresel petrol fiyatları istikrarlı şekilde yükselişini sürdürürken, Avrupa’da araçlarının depolarını doldurmak isteyen sürücüler rekor benzin ve dizel fiyatlar ile karşı karşıya kaldı. İspanya, İngiltere, İtalya, Almanya ve İsviçre gibi ülkelerde fiyatlar tavan yaptı. Bazı ülkeler arasında ise ‘benzin turizmi’ başladı. Polonya hükümeti ülkedeki yüksek enflasyon nedeniyle vatandaşın sırtındaki yükü azaltmak amacıyla akaryakıttan aldığı vergiyi yüzde 23'den yüzde 8'e düşürdü. Ucuz akaryakıt almak isteyen komşu ülkeler bu haberle Polonya’ya akın etmişti.
Petrol fiyatları, Ukrayna ile Rusya arasında artan tansiyonun ardından yüzde 4’ün üzerinde yükseliş gösterdi. Brent petrolün varili yüzde 3,64 artışla 95,05 dolardan işlem görüyor.
İspanya’da geçen yıl eylülde 1,52 euro olan benzinin litre fiyatı, geçen hafta 1,53 euroya ulaşmıştı. Geçen iki haftada sürekli artan fiyatlar bugün itibarıyla 1,58 euroya yükseldi. Motorinin litre fiyatı ise 1,46 euroya çıkarak, 2012'deki rekorunu yineledi.
Avrupa'da petrol fiyatlarında referans olarak alınan Brent tipi ham petrolün varilin güncel fiyatları, Kovid-19 tedbirlerinin gevşetilmesi sonrası hızla artan talep karşısında üretimin yetersiz kalması nedeniyle 90 doların üzerine tırmandı.
Rafine petrol ürünlerinin de fiyatlarının yükselmesine neden olan bu durum, dünya genelinde akaryakıt fiyatlarının artışında etkili oluyor.
İngiltere’de akaryakıt fiyatlarında tüm zamanların en yüksek seviyeleri görüldü. İngiliz araç sigorta şirketi RAC tarafından yapılan açıklamada, ülkede ortalama benzin pompa fiyatının 12 Şubat itibarıyla litre başına 1,47 sterlin, dizel benzinin fiyatı ise 1,51 sterlini aşarak tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaştığı bildirildi.
Ülkede en son geçen yılın son çeyreğinde ağır araç sürücülerinin sayısının ihtiyacın altında kalması nedeniyle akaryakıt sıkıntısı ortaya çıkmış, en son akaryakıt fiyatlarında kasım ayı itibarıyla bu seviyelere yaklaşılmıştı.
Brent türü ham petrolün varil fiyatının 90 doların üzerine çıkması İngiltere'de akaryakıt fiyatlarının artışında etkili oldu. Petrol fiyatları son dönemde Rusya-Ukrayna sınırındaki gerilimler nedeniyle yükseliyor. İngiltere’de hızla artan enerji fiyatlarının da etkisiyle enflasyon, geçen yılın aralık ayında yıllık bazda yüzde 5,4 ile son 30 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Böylece son verilerle birlikte ülkede yıllık enflasyonun yüzde 7,2 olduğu 1992 yılının mart ayında bu yana en yüksek seviye kaydedilmiş oldu.
Merkezi Londra’da bulunan Capital Economics, yıllık enflasyonun ülkede bu yılın nisan ayı itibarıyla yüzde 7 seviyesine ulaşmasını bekliyor. İngiliz enerji denetim kuruluşu Ofgem, bu ay başında perakende gaz ve elektrik fiyatlarındaki "üst fiyat limiti"nin 1 Nisan'dan itibaren yüzde 54 artırılacağını açıklamıştı. Açıklamada gaz ve elektrik faturalarında fiyat tavanının yıllık 1277 sterlinden 1971 sterline yükseltildiği belirtilmişti.
Küresel gaz fiyatlarında rekor artış yaşandığının ifade edildiği açıklamada, tavan fiyatın yükseltilmesinden 22 milyon müşterinin etkilemesi bildirilmişti. Söz konusu artışla, otomatik ödeme yapan müşterilerin gaz ve elektrik faturalarında yıllık ortalama 694 sterlin artış olacağı hesaplanıyor. Ofgem, 2019'dan bu yana ülkedeki tüketicilerin haklarını korumak için enerji faturalarında üst fiyat limiti uyguluyor.
İtalya'da benzinin litre fiyatı bu hafta içinde 2 euroyu geçerek rekor düzeye ulaştı. Ülkede akaryakıt fiyatlarındaki hızlı yükseliş bu hafta içinde de sürdü. İtalya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı verilerine göre, Roma ve Milano'daki bazı satış noktalarında benzinin litre fiyatı 2 euroyu geçerek, 2012’deki rekor düzeyi de aştı. Şehirlerarası yollardaki bazı benzin istasyonlarında bugün itibarıyla benzinin litre fiyatı 2,2 seviyesine kadar çıkmış durumda. Motorinin litre fiyatı ise 1,6 ile 2,1 euro arasında değişiyor.
İtalyan basını da benzin fiyatlarının "göklere çıkarak yıldızlara ulaştığını" yazdı. Diğer yandan hükümet, akaryakıt fiyatlarının yanı sıra artan elektrik maliyetlerine yönelik de çözüm arayışında. Başbakan Mario Draghi liderliğindeki hükümetinin, şirketler ve aileler için yükselen enerji fiyatlarına en az 5 ile 7 milyar euro arasında bir paketle müdahale etmeye hazırlandığı belirtildi.
Bu arada, artan enerji maliyetleri ülke genelinde protestolarla karşılanmaya başladı. İtalyan Belediyeler Birliği'nin (ANCI) çağrısıyla çok sayıda belediye 10 Şubat akşamında ülke genelinde tarihi yapıların ışıklarını birkaç saatliğine söndürerek sembolik protesto gerçekleştirdi.
Almanya’da sürücüler depolarını her doldurduklarında rekor benzin ve dizel fiyatlar ile karşı karşıya kalıyor. Almanya'da benzin (E10) litre fiyatı bu ay içinde 1,712 euroya ulaşarak, 2012’den beri en yüksek seviyesine ulaştı. Motorin litre başına fiyatı da ortalama 1,640 euroya yükseldi.
Ülkede petrol, elektrik ve gaz fiyatlarının artmasıyla pahalı enerji birçok hane için artan bir sorun olmaya devam ediyor. Alman Otomobil Kulübü ADAC’ın verilerine göre, ülke çapında benzin (E10) litre fiyatı bu ay 1,712 euroya yükselerek son 9 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. En son Ortadoğu’da jeopolitik risklerin arttığı ve Avrupa’da borç krizinin yaşandığı 13 Eylül 2012'de bir litre benzin fiyatı 1,709 euroya yükselmişti.
İsviçre'de akaryakıt fiyatları son 4 aydır yükselirken petrol fiyatlarının bu ayın sonuna doğru son 14 yılın en yüksek seviyesine çıkması öngörülüyor. 2021'in başından ekim ayına kadar litre fiyatı 1,50 İsviçre Frangı seviyelerinden 1,70 frank civarına yükselen 95 oktan benzin, 22 Ekim 2021'den bu yana 3 kez üst üste gelen zamlardan ötürü 1,80 frank bandında ilerliyor.
Son bir haftadır litre fiyatı 1,85 franka yükselen 95 oktan benzinin, bu ayın sonuna doğru İsviçre'nin birçok kantonunda litresi 2 franga çıkarak 2008'den bu yana en yüksek fiyatlarını bulması bekleniyor.
Yılın başından itibaren litre fiyatı 9 rappen (kuruş) artarak 1,82'den 1,91 franga yükselen dizel fiyatlarının da şubat sonunda 2 frangı bulacağı tahmin ediliyor. Benzin ve dizel fiyatlarındaki artışa karşın ülkede LPG fiyatları sabit ilerliyor. Sene başında litresi 0,97 frank olan LPG'nin litre fiyatı dün 0,95 frank olarak belirlendi.
İsviçre'de 2008'deki küresel ekonomik kriz nedeniyle 95 oktan benzinin litre fiyatı 1,87 franga yükselmişti.
Polonya hükümeti, ülkedeki yüksek enflasyon nedeniyle vatandaşın sırtındaki yükü azaltmak amacıyla 1 Şubat itibariyle akaryakıttan aldığı vergiyi yüzde 23'den yüzde 8'e düşürdü. Yapılan uygulamayla yakıtta litre başına 0,60 zloti (yaklaşık 2 TL) indirim yapılmasının ardından Schengen anlaşması dolayısıyla Polonya'ya sorunsuz şekilde seyahat eden sınır kentlerde yaşayan Almanya, Çekya vatandaşları ucuz akaryakıt nedeniyle ülkeye akın etti. Yakıt almak için gelen “petrol turistleri”, depolarını doldururken, yanlarında getirdikleri bidonlara da stok yaptı.
Yakıt stoğunun önüne geçebilmek için Polonya devletine ait petrol şirketi PKN Orlen, sınır kentlerindeki akaryakıt istasyonlarında "yalnızca depoya dolum yapılması" sınırlaması getirdi. Şirketten yapılan açıklamada satış sürekliliğini sağlamak için özellikle sınır bölgelerindeki akaryakıt istasyonlarında, yalnızca araçların depolarına dolum yapıldığı belirtildi. Ülke çapındaki bin 819 akaryakıt istasyonuyla ülkenin en büyük akaryakıt perakendecisi olan şirket tarafından, mevcut akaryakıt talebini karşılamak için gerekli lojistik adımların da atıldığı bildirildi.
Geçtiğimiz hafta Polonya'da benzinin litre fiyatının 1.15 euro, Almanya'da ise 1.71 euro olduğu belirtilirken, düşük akaryakıt fiyatları nedeniyle Polonya'ya olan "akaryakıt turizminin" bir süre daha sürmesi bekleniyor.
