İstanbul, 2 Ocak (DHA) - Online istihdam platformu Kariyer.net’in araştırma ve danışmanlık şirketi CURIOCITY iş birliğiyle gerçekleştirdiği Kariyer.net üyesi 1.878 yeni mezun ve 223 işverenin katılımıyla gerçekleştirilen “Çalışma Hayatında Yeni Mezunlar” araştırmasının sonuçlarına göre, her 10 yeni mezundan altısı kariyerini titizlikle planladığını belirtirken, yedisi kariyerlerinin akışının “piyasa şartları ve fırsatlar” tarafından belirlendiğini ifade etti.
Meslek seçiminde idealist davranan yeni mezunların kariyerlerinin hangi yöne gideceğini önlerine çıkan fırsatlar şekillendiriyor. “Kariyerimi titizlikle planladım” ifadesine katılanların oranı yüzde 58. Yeni mezunlara kariyer hedefleri sorulduğunda; ilk sırayı yüzde 70 ile “İşinde uzmanlaşmak” alıyor. Bunu sırasıyla işte uzun süreli/istikrarlı şekilde çalışmak (yüzde 54), iyi bir lider/yönetici olmak (yüzde 53), yaratıcı/yenilikçi olmak (yüzde 50), uluslararası bir kariyere sahip olmak (yüzde 40), her zaman iş yaşam dengesine sahip olmak (yüzde 40) ve girişimci olmak (yüzde 37) gibi hedefler izliyor.
Araştırmaya katılan yeni mezunların yanıtlarına göre; “Yapılmak istenen meslek” üniversite ve bölüm seçiminde en etkili kriter olarak ön plana çıkıyor. “Sınavda alınan puan” ve “Üniversite sonrası iş/kariyer fırsatları” ise üniversite ve bölüm seçimde etkisi yüksek olan diğer iki kriteri oluşturuyor. Üniversitenin saygınlığı, sosyal imkanları ve yurt/burs desteği gibi olanaklarının araştırmaya katılan gençlerin yüzde 15’inden daha azı tarafından önemli bulunduğu görülüyor.
Gençlerden bazılarının kısa süre içerisinde ilk işlerinden ayrılma kararını ise ilk 4 - 6 ay içerisinde aldıkları ve işlerinden ayrılma nedenlerinin; düzensiz/fazla çalışma saatleri (yüzde 23), iş tanımının ve sorumlulukların net olmaması (yüzde 20), iş tanımı ve sorumluluklar dışında görev verilmesi (yüzde 18) olduğunu belirtiyor.
Çalışma Hayatında Yeni Mezunlar araştırmasına göre; yeni mezunların ilk işlerini kabul etmelerinde etkili olan kriterler incelendiğinde; öğrenme olanakları (yüzde 17), kariyer fırsatları (yüzde 14) ve yetkinliklerine uygun bir iş olması (yüzde 13) ilk 3 sırayı alırken, bu süreçte seçim şansının olmadığını belirtenlerin oranı ise yüzde 27.
Diğer yandan araştırmada, her 10 gençten 7’si “Daha iyi iş olanakları için ülke değiştirir misiniz?” sorusuna “Evet” yanıtını verirken, her 10 gençten 9’u daha iyi iş olanakları için şehir değiştirebileceğini belirtiyor.
Araştırmaya katılan yeni mezunların neredeyse tamamı (yüzde 96) okurken staj yaptığını belirtiyor. Katılımcıların yüzde 80’i stajlarını zorunlu olduğu için yaptığını dile getirirken kendi isteği ile staj yapanların oranı yüzde 16’da kalıyor. Gençlerin kendilerini iş hayatına hazırlayan staj yerlerini ortalama 3 ayda buldukları görülüyor.
Geleceğin meslekleri yazılım ve yapay zeka
Araştırmaya katılan yeni mezunlar ve işverenler, geleceğin ilk iki mesleğinin sırasıyla yazılım ve yapay zekâ/robotik olduğu konusunda hemfikir. Yeni mezunlara göre geleceğin gözde mesleklerinde ilk dört sırayı; yazılım (yüzde 17), yapay zekâ/robotik (yüzde 10), uzay (yüzde 5) ve teknoloji (yüzde 5) oluşturuyor. Diğer yandan işverenler geleceğin ilk 4 mesleğini; yazılım (yüzde 25), yapay zekâ/robotik (yüzde 7), bilişim (yüzde 7) ve sosyal medya (yüzde 6) olarak sıralıyor.
Gençlerin ve işverenlerin, gelecek vadeden firma yapıları sıralamasında da hem fikir olduğu görülüyor. Her iki taraf da sıralamayı; kurumsal büyük firmalar, kendi işini kurma, freelance çalışma, start up’lar ve küçük/orta ölçekli firmalar olarak yapıyor.
Araştırmaya göre işverenler; sorumluluk sahibi, araştırmacı ve yenilikçi, alanında/sektöründe bilgi sahibi ve en az bir yabancı dil bilen adayları öncelikli olarak tercih ediyor. Bu sıralamayı, sosyal yönden gelişmiş olmak, inisiyatif kullanabilmek, teknolojik yenilikleri takip etmek, okurken her fırsatta çalışmak ve staj yapmış olmak takip ediyor.
Bunların yanında işverenlerden yüzde 48’i yeni mezunları “Maddiyat odaklı” bulurken, sabırsız bulanların oranı ise yüzde 42 olarak öne çıkıyor. Geliştirilmesi gerektiği düşünülen bu alanları sırasıyla, kendini ifade edebilmek (yüzde 32), düzenli/disiplinli olmak (yüzde 30), iyi bir şekilde sözlü/yazılı iletişim kurabilmek (yüzde 26), kendine güvenmek (yüzde 25), iş/özel hayat arasında denge kurabilmek (yüzde 24) ve kendi potansiyelini keşfetmek (yüzde 20) izliyor.
Farklı kriterlerin işe giriş sürecindeki etkileri adaylar ve işverenler tarafından değerlendirildiğinde;
- İşverenlerin yüzde 74’ü “yabancı dil iş bulma sürecinde etkilidir” derken adaylar için bu oran yüzde 59’da kalıyor.
- İşverenlerin yüzde 48’i mezun olunan üniversitenin aday tercihinde etkili olduğunu söylerken; adaylar bu oranın yüzde 26’da kaldığını düşünüyor.
- Hem yeni mezunların hem de işverenlerin yüzde 50’den fazlası staj yapmış olmanın iş bulma/aday tercihi yapmakta etkili olduğunu belirtiyor.