Ekonomiyi soğutmak için krediler sınırlandırılmaya çalışılırken; Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu da (BDDK) önlemlerin kapsamını genişletiyor. Kredi kullandırımı, kredi kartı verilmesi zorlaştırılacak. Hazırlanacak kredi rehberiyle adeta müşterinin emarı çekilecek. Takvim'in haberine göre BDDK'nın sektörün görüşüne açtığı Kredi Riski Yönetimi Tebliğ Taslağı, bankaların borç vereceği kurum ve kişileri tüm yönleriyle incelemesini zorunlu kılıyor. Dikkat çeken bazı düzenlemeler şöyle:
REHBER OLUŞTURULACAK
KREDİ REHBERİ ZORUNLU: Bankalar kredi riski stratejisi ve politikaları ile uyumlu yazılı bir kredi rehberi oluşturacak. Rehberde, kredi onay sürecinin her aşaması, müşterinin tanınması, borç paranın kullanım amacının tespiti, kredi fiyatlaması, teminat alınması gibi ayrıntılara yer verilecek.
SEKTÖREL ANALİZ: Kredi riski politikalarında belirlenen ülke, sektör, ürün risk grubu ve bireysel bazda kredi limitleri ile sınırları bilgisayar sistemine geçirilecek. Bankalar maruz kaldıkları risk düzeyini bu kayıtlar üzerinden ölçecek.
GÜVENİLİRLİK TESTİ: Bankalar kredi kullandırmadan önce borçlunun güvenirliliği ve itibarını test edecek.
Kredi talebinde bulunmaya yetkili olup olmadığı, kredi kullanım amacı, geri ödeme kaynakları gibi ayrıntılar da kayda girecek.
İŞ DENEYİMİ YETMEYECEK: Tüketici kredilerinde bir işin değil harcamanın finansmanı söz konusu olduğunda 'iş deneyimi' elverişli bir bilgi olarak görülmeyecek.
GERİ ÖDEMELER: Geri ödeme kapasitesinin hesaplanmasında bankalar ihtiyatlı davranmak zorunda olacak. Bu kapasiteye sahip olmayan kişileri kredilendirmeden kaçınacak.
PARAYI NE YAPACAKSIN?: Müşterinin krediyi kullanacağı alan hakkında bilgi edinilecek.
Müşterinin kredi dosyasında, borçlunun finansal durumu, tahmini kârlılık düzeyi, nakit akımı projeleri, stres testi sonuçları gibi ayrıntılara yer verilecek.
İPOTEKLİ KREDİLER: İpotek teminatına sahip büyük kredilerde, ipoteğe konu olan gayrimenkul 3 ayda bir değerlemeye tabi tutulacak.
KREDİ KARTINA DİKKAT: Bankalar kredi kartı müracaatına onay vermeden önce müşterinin kredi değerliliğini, finansal durumunu değerlendirmeye elverişli bilgiler toplayacak. İstikrarlı bir geliri bulunmayan kişilerin kredi kartı taleplerinde, geri ödeme güçleri, dönem borcu limitini düzenleyen uygulamalar oluşturulacak.
ÖDEME SIKLIĞINA BAKILACAK: Kredi kartı hesaplarında risk seviyesi, limit kullanım düzeyi, nakit çekim sıklığı, asgari ödeme tutarı düzeyinde ödeme yapma sıklığı, ödemelerde gecikme sıklığı dikkate alınacak.