Borsa, altın... Piyasaların gözü faiz kararında! Neleri etkileyecek? 'Alternatif yatırım araçları...'

Piyasaların gözü faiz kararında. Peki, Merkez Bankası'nın faiz kararı ne olacak? Beklentiler ne yönde? Öğretim üyesi Prof. Dr. Zeynep Ökten, faiz kararıyla ilgili değerlendirmelerini ve beklentilerini aktardı.

"GÖRÜŞ BİRLİĞİ FAİZİN İNDİRİLECEĞİ YÖNÜNDE"

Habertürk yayınında konuşan Ökten şu ifadeleri kullandı:

"Yani burada bir topyekûn bir birlik içindeyiz. Beklenti indirim konusunda, faiz indirimi gerçekleşecek. Yani mesela aslında bundan önceki toplantıda da indirim bekliyorduk ama çeşitli siyasi sebeplerden yani gelişmelerden dolayı, risklerden dolayı indirime gidilmemişti. Ama artık indirilmesi gereken çok ciddi bir alan var. Çünkü faiz 46 ama yani faizle enflasyon arasındaki fark 10-11 puana kadar açılmış vaziyette. Tabii özel sektör çok ciddi faizden yakınıyor çok haklı olarak. Sanayi verileri çok kötü geliyor, yatırımlar düşüyor ve bunun olumsuz etkisini ekonomide hissetmeye başladık. Ve bu eğer faizler bu kadar yüksek giderse gelecek çeyrekte yani bundan sonraki iki çeyrekte de büyüme verisi çok kötü gelecek. Dolayısıyla bir şekilde faizin indirilmesi gerekiyor ki son PPK toplantısında da zaten faiz indirimine dair bir sinyal verilmişti. Onun için burada görüş birliği faizin indirileceği yönünde.

"PİYASAYA YANSIMASI HEMEN OLMAZ"

Ayrılık ise acaba 250 baz puan mı, 300 mü, 350 mi olabilecek diye. Bunların hepsi olabilir, ihtimal dahilinde. Fakat ben ara noktayı seçiyorum. Yani böyle bir 300 baz puan yani 46'dan 43'e inecek bir faiz bekliyorum. Çünkü biliyorsunuz Ağustos ayında PPK toplantısı yapılmayacak. Diğer toplantı Eylül'de, sene sonuna kadar da faizi indirebileceğimiz bir yaklaşık 100 baz puan var. Yani işte 46'dan 35'e kadar hatta 110 baz puan var. Dolayısıyla gelecek üç toplantıda bu 300, 300, 350 baz puan gibi indirime gidilmesi bekleniyor. Onun için de bunların piyasaya yansıması hemen olur mu? Hemen olmaz. Çünkü 43'e de inse faiz hala çok yüksek bir faiz. Yani bunun kredi alana maliyeti bunun çok daha üstünde olduğu için özellikle sanayi kesimine çok yüksek bir maliyetle kredi tahsisi olabiliyor. Onun için burada kademeli bir indirim ama ben önden yüklemeli bir indirim bekliyorum. 300 - 350 baz puan gibi. Ve daha sonra da kredinin genişletilmesi yani kredi muslukların da açılması. Çünkü şu anda krediye erişim de çok zor. Onun için sadece faiz indirmek yetmiyor. Aynı zamanda krediye erişebilirliği de olanaklı hale getirmeleri lazım.

PİYASA BU BEKLENTİYİ SATIN ALDI MI?

Tabii aldı. Yani piyasa zaten buraya odaklandı. Piyasa önceden bunu satın aldı. Yani faiz indiği zaman birdenbire her şeyin işte borsanın yukarı doğru filan çıkacağını beklemeyelim. Hani birdenbire çok yukarı gidecek bir borsa veya düşecek bir altın... Çünkü hani faiz indirildiği zaman acaba bu gibi tepkiler mi olur diye böyle bir tepkiyi beklemiyoruz. Çünkü zaten bu bilinen bir şey haline geldi. Yani tüm ortak karar bu yönde. Ama tabii ki faizin inmesi yani faizden elde edilen gelirin azalması, diğer alternatif yatırım araçlarının daha karlı hale gelmesi ve insanların bir şekilde tasarruflarının bir kısmını oraya doğru yönlendirmesi anlamına da gelebilir. Çünkü şunu da unutmayalım; en son PPK kararından sonra biliyorsunuz mevduattan elde edilen gelirlere uygulanan stopaj oranı yükseltildi. Yani bunun anlamı ne? Mevduattan elde ettiğiniz gelir için daha yüksek bir vergi ödüyorsunuz. Yani mevduattan elde ettiğiniz gelir net olarak azalıyor. Onun için şimdi bir de faiz indirimi ile birlikte bu gelir daha da azalınca diğer alternatif araçlara doğru da bir yön alma olacak ki bu zaten oluyor. Yani böyle ani şok bir şey olacağını beklemiyoruz. Çünkü piyasa zaten buna çok hazır"

FAİZİN DÜŞMESİ GÜNLÜK HAYATI NASIL ETKİLER?

"Peki ya bizim günlük hayatımızı nasıl etkiler? Yani faizin düşmesi, çarşıyı, pazarı onu soruyorum. Yani günlük böyle sade bir vatandaş olarak herhangi bir yatırımımız yoksa işte dövizimiz yoksa, altınımız yoksa, kenarda bir paramız yoksa bizi nasıl etkileyecek ya da etkiler mi gerçekten?" sorusu üzerine Ökten şu şekilde konuştu:

"Etkilemez. Şöyle bir şey söyleyeyim; tabii buradaki faizdeki indirim kademeli olarak şimdi çok yüksek bir faiz var sistemde. Bu faizin etkisi ne? İnsanların işte tasarruf oranlarının artmasına sebep olur. Tüketimi düşürür. Tabii ki elinde parası olanın. Ama diğer taraftan önemli bir etki şurada olacak.. Sanayi kesimin yatırıma başlamasıyla birlikte işsizlik rakamlarında düşüş bekleyebiliriz. Ama bu hemen olmaz. Yani bu bu ay işte faiz indirimi oldu, birdenbire sanayi arttı, işe alımlar çoğaldı... Bu olmayacak. Bu kademeli olarak ancak gelecek sene belki bunun etkisini hissedeceğiz. Çünkü biraz evvel söylediğim gibi 43'e de inse faiz bir şekilde sanayi birdenbire üretim yapmaya başlamayacak. Halkın normal hepimizin hissedeceği bir şey de yok. Eğer birikmiş bir parası, bir tarafta bir yatırımı filan yoksa bunun etkisini çarşıda, pazarda göremeyiz.

HANGİ SEKTÖRLERİ ETKİLER?

Konut sektörün de etkisi olacağını tahmin ediyoruz. Fakat gene de 43 faiz de çok yüksek olduğu için birdenbire konutlarda bir satış patlaması yaşamayız. Yani demin söylediğim gibi yıl sonuna kadar kademeli indirimlerle birlikte esasında piyasada sektörler de etkilenecek. Yani 46'dan 43'e inen bir faiz hala çok yüksek maliyetli bir faiz. Dolayısıyla konut sektörü üzerinde de birdenbire bir artış yaşanacağını şu anda düşünmüyorum. Yani hala alacağınız bir kredi miktarının geri ödemesi çok yüksek olacaktır diye düşünüyorum. Ama önemli olan şudur; yani çok yüksek faizden artık nispeten daha düşük faize. Ama sene sonu bile olsa hala dünyanın en yüksek faizlerinden bir tanesine sahip olan bir ülke halindeyiz. Ama biz bir şekilde önemli olan konumuz, esas bizi ilgilendiren yani çarşıyı, pazarı ilgilendiren enflasyonun düşmesidir.
Ve bu yüksek faizin sebebi de yaşadığımız yüksek enflasyon ve bu enflasyonu baskılamak için uygulanan faiz yöntemidir. Onun için bizi esas ilgilendiren, işte çarşıya çıktığımızda paramızın 'Aa artık kıymetlendi paramız, ya bak aldığım parayla ben daha fazla mal ve hizmet alabiliyorum, 3 ekmek daha fazla alabiliyorum' demeniz için ilk önce enflasyonun tek haneli rakamlara düşmesi gerekiyor"