Altın fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle son yıllarda bazı kuyumcularda satılan, gelir düzeyi düşük ve ''özel günlerde çeyrek takmak zorunda olduğunu düşünen'' insanların daha çok talep gösterdiği, fiyatı yaklaşık 20 lira olan 14 ayar ''pres'' ya da ''döküm'' çeyrek görünümlü plakalara karşı, kuyumcuların Darphane'den üretmesini istediği çeyrek altının yarısının beklenen ilgiyi görmeyeceği belirtiliyor.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Sadettin Parmaksız, İstanbul Altın Borsası'nda işlem gören ve en az 1 kilogramlık külçe altınları alıp meskük ve ziynet haline getirdiklerini anlatarak, sektörden gelen talebi karşıladıklarını, bu konuda sıkıntı yaşamadıklarını dile getirdi.
Parmaksız, 2006-2010 arasında altın fiyatlarının iki katından fazla arttığını, 2006'da ortalama 28,843 lira olan fiyatın 2010'da 60,076 liraya çıktığını belirterek, fiyattaki yükselişe ters orantılı talepte azalma olduğunu, 2006'da yaklaşık 66, 2010'da ise yüzde 45 düşüşle yaklaşık 36,7 ton altının Darphane'ye ulaştığını kaydetti.
Bu yılın ilk 4 ayında, 2010'un aynı dönemine göre üretimlerinde ''ciddi'' artış olduğuna işaret eden Parmaksız, geçen yılın ilk 4 ayında 12 ton olan üretimin, miktar olarak yüzde 80 artışla, 2011'in aynı döneminde 12,2 ton ziynet ve 8,3 ton meskük olmak üzere 20,5 tona, adet olarak da 3,7 milyondan 5,3 milyona yükseldiğini bildirdi.
ÇEYREK ALTININ YARISININ ÜRETİMİ
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın, Ankara'nın Gölbaşı ilçesinde esnaf ziyaretinde bulunurken, altın fiyatlarını hatırlatarak, esnafa ''(Darphane çeyrek altının yarısı kadar altın bassın) diyorlar. Ne diyorsun iyi olur mu?'' diye sorduğunun ve esnafın bunu olumlu karşıladığının hatırlatılması üzerine de Parmaksız, konuyla ilgili İTO'dan 2010'un sonunda Hazine'ye ulaşan bir yazılı talebin bulunduğunu belirterek, şunları kaydetti:
''Darphane, çeyreğin yarısını üretme kabiliyetine sahip. Bununla ilgili daha önce yapılmış bir çalışmamız da söz konusu. Fakat çeyrek altının yarısı çok küçük, taşınabilmesi ve muhafazası çok zor. 'Yapabilir misiniz?' Evet, yaparız. Ama 'yapılmalıdır mı?', o ayrı bir tartışma konusu. Kayıpları daha fazla, işçiliği daha yüksek... Çünkü altında ebatlar küçüldükçe işçilik artar.''
Parmaksız, Cumhuriyet altınlarının ziynet ve meskük şeklinde iki türde, çeyrek, yarım, tam, 2,5'lik ve 5'lik olmak üzere 10 ayrı çeşit olarak Darphane tarafından üretildiğini, Cumhuriyet altınlarının basılması ve özelliklerinin TBMM'nin 1951 yılındaki 1738 sayılı kararına dayandığını hatırlatarak, çeyrek altının yarısının üretilebilmesi için de yine bir kanun hükmüne ihtiyaç duyulacağını dile getirdi.
Çeyreğin ağırlığının 1,75 gram ve 22 ayar olduğunu, üretilmesi halinde çeyreğin yarısının yaklaşık 0,9 gram olacağını belirten Parmaksız, tüketicilerin, yarım çeyreğe yakın, Darphane'nin çıkardığı sertifikalı 1 gramlık altınları da alabileceğini, Darphane'nin 2 yıldır 1 gramın yanı sıra 2,5, 5, 10, 20, 50 ve 100 gramlık altınlar ürettiğini anlattı.