Domates krizi çözülüyor

Milliyet Gazetesi’nden Mithat Yurdakul’un haberine göre; Rusya'nın Türk domatesine uyguladığı ambargoda yeşil ışık sonunda yandı. Rusya, öncelikle bazı mevsimlerde Türkiye'den domates almaya karar verdi. Türkiye'den kendi üreticisi üretmediği dönemlerde domates alacak olan Rusya, Türkiye'den domatesle birlikte salça gibi ürünler de ihraç edecek.

Bir süredir Türkiye'de bulunan Rus görevlilerin teknik temasları sonrasında alınan karara göre, Türkiye'den öncelikle teknik şartları sağlayan 3 firma ihracat yapacak.

Domates ihracatının yüzde 70'ini Rusya'ya yapan Türkiye, iki ülke arasında yaşanan uçak krizinin ardından Rus ambargosuyla karşılaşmıştı. İki ülke ilişkileri arasındaki normalleşmenin ardından, 1 Ocak 2016 itibarıyla Türkiye'ye yönelik ekonomik ambargolara başlayan Rusya, Türkiye'den domates, portakal, elma, kayısı, brokoli, mandalina, armut, tavuk ve hindi gibi birçok ürüne ithalat yasağı koymuş, daha sonra domates dışındaki ürünlerde ambargodan vazgeçmişti. Türkiye, kritik önemde olan domates ihracının çözümü için çalışmalarını yoğunlaştırmıştı.

3 Firmadan ihracat

Türkiye'ye gelen Rus heyetle temaslarda bulunan Türk heyeti, Rusya'nın domates üretimi yapamayacağı mevsimlerde ihracat yapılabilmesinin önünün açılması yönünde teklifte bulundu. Edinilen bilgiye göre Ruslar da bu teklife sıcak baktı. Rus görevlilerin teknik temasları sonrasında alınan karara göre, Türkiye'den öncelikle teknik şartları sağlayan üç firma ihracat yapacak. Bu üç firma, daha önce Rusya'ya ihracat yapmış firmalardan seçilecek.

Rusya'nın domates ekimi yapabildiği birkaç ay dışında tüm yılı kapsayacacak ihracat izninin birkaç ay içinde yürürlüğe girmesi bekleniyor. Kurulacak mekanizmayla, Türkiye'deki domateslerden numune alınacak ve istenen şartları sağlayan domatesler, gümrükte tıkanma yaşanmadan gönderilecek. Böylece pestisit gibi sorunların da önüne geçilmesi bekleniyor. Kurulacak mekanizmayla, domates ihracı konusunda demetimden kaynaklanan gümrük kuyrukları da oluşmayacak.

Yarıya yakınını Türkiye'den alıyordu

Yeni sistemle, krizin ardından seralarda domates üretmeye başlayan Rus çiftçisi de mağdur edilmeyecek. Rusya'nın domates ihtiyacı öncelikle olarak yerli üreticisinden karşılanacak. Özellikle ülkenin güney bölümündeki seraların verimli şekilde çalıştığı belirtildi.
Rusya, Türkiye'den domates ihracına yeniden vize verilmesiyle, marketteki domates fiyatının da düşeceğini hesaplıyor. 2014 yılında Türkiye'den Rusya'ya 508 milyon dolarlık domates ve salatalık ihracatı gerçekleştirilmişti. Ambargodan önce Rusya'daki domateslerin yüzde 43'ü Türkiye'den geliyordu.