Eğer maaşınız zamanında ödenmiyorsa... Devletten önemli açıklama!

Çalışma hayatında çok sık yaşanan bir hak gasbı sorunu olan geç ya da eksik maaş ödemesi ile ilgili çalışanların yapabileceği çok şey var. 4857 Sayılı İş Kanunu işverenlerin çalışanlara maaşlarını zamanında ve tam olarak ödemesini karara bağlıyor. İş Kanunu uyarınca işverenler çalışanlarının ücretlerini her ayın başında ve en geç ayda bir olacak şekilde ödemek zorundadır (Toplu iş sözleşmesi vb. durumlardaki özel hükümler taraflarca kabul edilmişse bu durum değişebilir). Aynı kanun işverenin maaşları geciktirme hakkını da saklı tutar ancak bu gecikmeyi 20 gün ile sınırlandırır. İstisnai durumlar haricinde ve maaş ödemesinin 20 günü aşacak şekilde gecikmesi durumunda ise çalışanlara bazı haklar doğuyor. Tazminata kadar uzanan bu haklarla ilgili detayları sizin için araştırdık.

MAAŞLAR HANGİ DURUMLARDA VE NE KADAR GECİKEBİLİR?

İşverenin ay başlarında ödemekle yükümlü olduğu maaşlar belli durumlarda geciktirilebilir. İşvereni zorlayabilecek mücbir sebepler -yangın, doğal afet, iflas, hastalık vb.- nedeniyle konulan geciktirme müddeti işverenin kendi iradesi dışında gerçekleşebilecek olaylar öngörülerek tanınmıştır. Ancak işçilerin haklarını korumak adına maaşların ödenmesinin gecikmesi 20 günle sınırlandırılır. 21. günden itibaren işçilerin hakları doğar. Ekonomik durumu ve işlerin kötülüğünü ileri sürerek ödemeyi geciktiren işverenler işçilerle bir şekilde anlaşmaya çalışsa da bu gerekçelerin hukuki bir karşılığı yoktur.

MAAŞ ÖDEMESİ HUKUKA AYKIRI BİR BİÇİMDE GECİKİRSE NE OLUR?

Maaşlar 20 günlük gecikmeden sonra ödenmezse ne olur?

Çalışanlar maaşların geciktiği süre zarfında maaş bordrosu gibi maaşın alındığını yansıtan hiçbir belgeyi imzalamamalıdır.

Çalışanlar iş yerlerindeki görevlerini yerine getirmeme hakkına sahiptir. Bu durum grev olarak tanımlanamayacağı gibi işverenin herhangi bir yaptırım yetkisi yoktur. Önemli nokta işe hiç gitmemek değil, iş yerinde görevini yerine getirmeyi reddetmektir.

Çalışanlar iş yapmama hakkını kullanmadan önce işvereni maaş ödemeleri konusunda uyarmalıdır. Olayın mahkemeye taşınması ihtimali gözetilerek uyarı yazılı olarak yapılmalı ya da ihtarname çekilmelidir. Bu uyarıda maaş ödenmemesi halinde işten ayrılmak istediğinizi veya iş yapmayacağınızı yazın.

Çalışanlar tek taraflı fesih ile iş akdini sonlandırarak işten ayrılma hakkını kullanabilir. Bu durumda ihbar tazminatı hariç her haklarını alırlar. Yani kıdem tazminatı, ek mesai ve yıllık izin ücreti, sosyal haklar vb. çalışana ödenmek zorundadır.

Geciken maaşlar için en yüksek faiz oranı uygulanır ve çalışanlar geçmiş 5 yıla dönük olarak maaşlarını isteyebilir.

Unutmayın ki, bahsettiğimiz noktalar maaşını bankadan alan ya da makbuz karşılığı alan çalışanlar için geçerlidir. Bu haklar ütopik gelse de olayı yargıya taşıdığınızda kazanma ihtimaliniz yüksektir.