Elektrikte tasarruf yaptırdığı iddia edilen cihazlar yeniden ortaya çıktı. Akşam'ın haberine göre elektrik faturalarına Ekim 2010 ve Nisan 2011 tarihlerinde yapılan zamların ardından özellikle internet ve tele marketing yöntemiyle yeniden pazarlanmaya başlandı. Ancak uzmanlar, tüketicileri bu cihazlara karşı dikkatli olmaları konusunda uyarıyor; çünkü bu cihazlar elektrik faturalarında tasarruf sağlamak bir yana fatura tutarını da artırıyor.
Bu cihazların satışının önlenmesi için Reklam Kurulu ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na da başvuruda da bulunan Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), bu konuda henüz bir karar alınmadığı ve bu cihazların serbestçe satıldığından şikayetçi. Vatandaşların bilgilendirilmediğini belirten EMO yetkilileri, faturaları azalttığını iddia eden aletleri laboratuvar ortamında incelettirip bir rapor halinde ilgili tüm birimlere sunduklarını söylediler.
NASIL KANDIRIYORLAR?
EMO'nun hazırladığı rapora göre bu tür cihazları satanlar kompanzasyon yaptığını iddia ediyor. Kompanzasyon, elektrik akımının iş görmeyen gücü yani körgüç olarak tanımlanan 'reaktif enerji'nin sisteme geri verilerek, toplam elektrik üretiminde yaratacağı gereksiz artış etkisini önleme işlemine verilen isim. Ancak mevzuata göre mesken abonelerine, tek fazla beslenen abonelere, bağlantı gücü 9 kW'a kadar olan abonelere' reaktif enerji tarifesi uygulanmıyor. Yani bu cihazlar meskenlerde herhangi bir işe yaramıyor. Raporda elektrik tasarruf cihazı adı altında satışa sunulan bu tür aletlerin zaten kayda girmeyen bu reaktif enerjiye yönelik küçük kompanzasyon aletleri olduğuna vurgu yapılarak tüketiciler uyarılıyor.
35 LİRAYA DA VAR 135 LİRAYA DA
Herhangi bir arama motoruna 'elektrik tasarruf cihazı' yazdığınızda karşınıza yüzlerce tasarruf cihazı satan internet sitesi çıkıyor. Hepsi de son yapılan elektrik zammının büyük puntolarla aktaran haberlere yer veriyor. Cihazın özellikleri çeşitli videolar eşliğinde anlatılıyor. Farklı marka, biçim ve büyüklükteki cihazların fiyatları da büyük değişiklik gösteriyor. 35 TL'den başlayan fiyatlar 125-130 bin TL'ye kadar çıkıyor.
ZAYIFLAMA HAPINDAN FARKI YOK
ELEKTRİK Mühendisleri Odası yöneticisi Orhan Örücü:
Bu aletlerin meskenlerde ve tek fazla bağlanan yerlerde hiçbir etkisinin olmadığını hatta tüketimi artırdığını saptadık ve ilgili kurumlara bildirdik. Tasarruf artık Türkiye'de bir sektör haline geldi. 2 hap için 5 kilo verin gibi bir durum bu da. Vatandaşların tasarruf isteği sömürülüyor. Bu pazarın büyüklüğü hakkında kimsenin bir bilgisi yok, satın alan 100 kişiden en fazla 2'si ilgili makamlara şikayet ediyor. Bu cihazlar merdiven altında kolaylıkla yapılıyor maliyeti de en fazla 10 TL, o nedenle hesaplaması da zor. Vatandaşlar ceplerinden hiç para harcamadan tasarruf edebilirler.
ZAMLARDAN SONRA ATIYOR
TÜKETİCİ Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Başkanı Sıtkı Yılmaz: Bizim 'tasarruf tacirleri' olarak adlandırdığımız bu sektör zamların ardından faaliyetlerini artırmaya başladı. Ne kadarlık bir pazar oluştuğunu söylemem zor çünkü sadece bizim değil hiç kimsenin elinde böyle bir istatistiki bilgi yok ancak hiç durmadan bu işe devam ettiklerine göre hatırı sayılır bir büyüklüğe ulaştığını söyleyebiliriz.
REKLAM KURULU'NDAN 200 BİN TL CEZA
REKLAM Kurulu tüketicilerin cep telefonlarına 'Tebrikler! kol saati kazandınız, fotoğraf makinesi kazandınız' şeklinde mesaj gönderen şirketlere ceza kesmeye devam ediyor. Bu mesajların ardından 'Hediyenizi alın ve tasarruf cihazı almak için hemen arayın' diyen firmalara verilen toplam ceza tutarı 200 bin TL'yi buldu.
Bu cezalara karşın şirketler satış yapmaya devam ediyor, kısa mesaj yöntemini bırakan şirketler şimdi de dağıtım şirketlerinin adını kullanıyor.
DAĞITIM ŞİRKETLERİ DE UYARIDA BULUNUYOR
SON aylarda bu cihazları pazarlayan şirketler, çalışma yaptıkları bölgelerdeki dağıtım şirketlerinin ismini kullanmaya başladı. Mart ayında İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım Şirketi (AYEDAŞ) 'elektrik tasarruf cihazı' adı altında satılan cihazlarla hiçbir ilgisinin olmadığını açıklamak zorunda kaldı. Şirket mesken tarifesinden elektrik kullanan abonelerin bu cihazlar sayesinde herhangi bir tasarruf sağlayamayacağı uyarısında da bulundu.
Aynı durumu Sakarya bölgesinin elektrik dağıtımını yapan Sedaş da yaşadı. Sedaş Bşkanı Bekir Sami Güven tasarruf cihazı adıyla herhangi bir cihazı müşterilerine önermediklerini söyledi. Güven, konuyla ilgili çok sayıda şikayet aldıklarını söyledi.
EPDK: GÖREV ALANIMIZA GİRMİYOR
Akşam'A konuşan Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu yetkilileri 'Bu konudaki şikayetleri duyuyoruz, bu cihazların tasarruf sağlama özelliği yok ancak bizim görev alanımıza girmiyor. Biz Kurum'dan lisans alan şirketleri denetlemekle yükümlüyüz, tüketicilerin Reklam Kurulu'na başvurmalarını öneriyoruz' dediler.