BİZE ULAŞIN
Denizlerde 1 Eylül'de başlayan balık avı sezonu Karadeniz'de sürüyor. Karadeniz'de palamut bereketiyle sezonu açan balıkçılar hamside umduğunu bulamadı. Tezgahlarda bir görünüp bir kaybolan hamsinin bölgede avlanabilir boy uzunluğu 9 santimin altında kalması popülasyonu olumsuz etkiledi. Son yıllarda aralıklarla yapılan hamside av yasağı kısıtlamalarının yeterli olmadığını belirten uzmanlar, 1 yıl av yasağı önerisinde bulundu.
KTÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ahmet Cemal Dinçer, 9 santimlik hamsinin tüketime elverişli olmadığını söyleyerek, “Hamsi beklenileni bu sene de vermedi. Balığımız giderek incelemektedir. Bunun avının, kısmi de olsa benim önerim bir yıl tamamen durdurulmasıydı. Ancak geçen yılda bakanlık sezon içerisinde 10 günlük kısıtlamalara falan gitti. Kısmi bir faydası olmuş olsa da geleceğe yönelik, yani bu yıl beklenen randımanı vermemiştir. Şimdi böyle baktığımızda her ne kadar balık ince de gözükse bunun da büyük bir çoğunluğunun yasal boy olan 9 santimetreyi sağlayabildiğini de ifade etmek istiyorum. Biz bazen tezgahtakilere de kızıyoruz, işte bu kadar ince balığı niye alıyorsunuz falan diye. Her ne kadar yasal boy olan 9 santimetreyi tutmuş olsa da insan gıdası olarak tüketime elverişli, kaliteli olmadığından irisinin, yani sofralarımızda tüketilebilecek olduğumuz hamsinin fiyatı çok yüksekti, bazen 80, bazen 100 liraları buldu” ifadelerini kullandı.
Sürdürülebilir av için hamsi avına 1 yıl ara verilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Dinçer, “Her yıl yine şikayet ettiğimiz gibi hamsinin 4 aylık bir periyotta avcılığı sürdürülebilir olması gerekirken bir bakıyorsunuz bir hafta var, 10 gün sonra tekrar yok, bir ay sonra bir daha görüldü ve bir daha gitti. Şimdi özellikle bu sene hem sezonu erken kapatıldı hem de sezondan istenilen miktarda hamsi avcılığı gerçekleştirilemedi. Yeterince sürüler oluşturulmamıştır. Sürüler dağınıktı ve avlanan hamsi de son derece küçüktü. İri hamsi olarak bize sunulan ise muhtemelen gırgır gemilerinde ya elekten geçirilerek veya daha sonra da tasnif edilmek suretiyle bize sunuldu. Dolayısıyla sürdürülebilir kaliteli hamsi avcılığında gerçekten dikkatli olmamız lazım. Bu stoku tekrar eski günlerine kavuşturmak için gerekli duyarlılığı göstermemiz lazım. Naçizane önerim, hamsi avcılığının hiç olmazsa sezonunda bir yıl sene durdurulmasında ısrar ediyorum. Ertesi yıl hem kaliteli, daha ucuz besin yeriz" diye konuştu.
Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlanma Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Osman Samsun, Karadeniz’deki yoğun hamsi avcılığının kontrol altına alınmadığı takdirde gelecek yıllarda farklı sorunlara yol açabileceğini belirtti.
Prof. Dr. Samsun, “Bilim insanları olarak hamsi stoklarının yıllardır üremelerini ve göçlerini araştırıyoruz. Son 20 yılda hamsi üzerindeki aşırı avcılık ayrıca küresel ısınma nedeniyle de denizlerimizde su sıcaklıklarının artması, diğer balıklarla beslenen diğer türlerin de Akdeniz ve Ege üzerinden Karadeniz’e gelmesi sonrası Karadeniz ekosistemi oldukça değişti. Daha başka değişiklikler var. Kirlilik faktörleri var. Birçok faktörün sonucunda hamsilerin hayat döngüleri eskiye göre daha farklılaştı. Bunun sonucunda hamsilerin büyüme performansları kondisyon faktörü dediğimiz et verimlilikleri daha küçüldü” dedi.
Bu sezon avlanan hamsilerin büyük çoğunluğunun 6 ile 8 santimetre boyunda olduklarını ve bu boy grubundaki hamsilerin de genellikle hiç ürememiş olduklarını belirten Prof. Dr. Osman Samsun, “Bu hamsilerin Karadeniz’deki toplam hamsi stoku içerisindeki miktarının 160- 200 bin ton civarında olduğu öngörülüyor. Ülkemizde bu hamsileri avlanmasına ilişkin 9 santimetre yasağı olmasına rağmen komşumuz Gürcistan ve Abhazya bölgesinde bu avcılık faaliyetleri devam etmektedir. Gırgır tekneleri üzerlerinde bulunan bir sistem sayesinde bu 6 ile 8 santimetre olan küçük hamsiler elenebiliyor ve daha iri olanlar piyasaya kasalarlar sevk ediliyor. Dolayısıyla küçük hamsilerin denizde avlandıktan sonra yeni hayatları sona eriyor. Bir daha üreme şansları olmuyor. Ortak akılla, sinerjiyle, ortak koruma politikalarıyla Türk balıkçısının modern gemilerinin, teknolojik cihazların her sene daha çok arttığını biliyoruz. Gürcistan, Abhazya, Ukrayna, Romanya, Bulgaristan, Moldavya gibi 6 Karadeniz ülkesinin Karadeniz ekonomik topluluğu çerçevesinde ortak bir denetim faaliyeti, ortak bir koruma politikası oluşturması bilim dünyası açısından esas sorunun çözecek olan ana anahtardır” ifadelerini kullandı. (DHA)
