General açık verdi!

Ekonominin yumuşak karnı cari açık yıllık bazda 60.5 milyar dolar ile bir rekor daha kırdı. Mart ayı cari işlemler açığı ise 9.8 milyar dolar olarak açıklandı.

Bu gelişme de Türkiye'de piyasaların endişelerini artırdı. Ancak mart ayında 9.8 milyar lira olarak gerçekleşen açığın 1.4 milyar dolarının (GE'nin Garanti hisselerini aldığı tutar ile sattığı tutar arasındaki fark) bir süre önce Garanti Bankası'ndaki yüzde 18.6'lık hisse payını satan General Electric'in bu parayı kendi ülkesine götürmesinden kaynaklandığı öğrenildi. Bu işlem cari işlemler açığı hesabına dahil edilince aylık açık da ekonomistlerin tahmini olan 8.2 ile 8.5 milyar dolar aralığındaki 8.4 milyar dolar yerine 9.8'e çıktı.

Tek seferlik bir işlem olan bu rakam nisan ve daha sonraki aylarda olmayacağı için bundan sonraki cari işlemler açığı, mart ayındaki kadar yüksek beklenmese de yıllık bazda açığın daha şimdiden 60 milyar doları aşması piyasaları tedirgin etmeye yetti.

GELEN PARA SERMAYE HESABINDA
Garanti Bankası'nda GE ve İspanyol BBVA arasında gerçekleştirilen hisse alım satım işleminde BBVA'nın hem GE hemde Doğuş Holding'in bankadaki yüzde 6 hissesi karşılığında alacağı tutar olan 2.1 milyar doları Türkiye'ye getirdiği deMerkez Bankası'nın yayımladığı Ödemeler Dengesi Hesabı'na yansıdı. Ancak toplam4.3milyar dolar olan bu ödeme Sermaye ve Finans Hesapları kaleminde doğrudan sermaye girişi olarak görüldüğü için başka bir deyişle ülkeye giren 4.3 milyar dolar açığın finansmanı için değil sermaye hesabı olarak görüldüğü için cari açık rakamına herhangi bir etkisi olmadı. Bunun yanında doğrudan yatırım olarak gelen para finansman kalitesini güçlendirdi. Cari açığın finansman kalitesindeki bozulmanın da devam ettiğini belirten ekonomistler, yılın kalanındaMerkez Bankası'nın cari açığa karşı alacağı önlemlerin yanı sıra BDDK veMaliye Bakanlığı'nın önlemlerinin demasada olacağı görüşünde. Bankaların, yıl sonu cari açık beklentisi 75 milyar dolara kadar çıktı.

Beklenmedik açık doları 1.58 TL’nin üstüne taşıdı
Cari açığın mart ayında beklentilerin oldukça üzerinde gelerek aylık bazda rekor kırmasının ardından dolar 1.58 TL'yi aştı, faiz yüzde 5.68'e fırladı. Veri öncesine göre Türk Lirası dolar karşısında yaklaşık yüzde 1.4 değer kaybetti. Dolarda sadece dünkü artış 2.5 kuruşa dayandı. Tahvil bono piyasasında önceki gün yüzde 8.36'dan kapanan faiz cari açık verilerinin ardından yüzde 8.68'e kadar fırladı. Cari açığın dizginlenememesinin ardından bankalara yeni önlemler gelebileceği endişesiyle bankacılık hisselerine gelen sert satışlar İstanbul Borsası'nı da yangın yerine çevirdi. Bankalar öncülüğünde sallanan İMKB yüzde 2.4 çakılarak 65 bin 643 puandan kapandı. İş Yatırım yurtiçi piyasalar müdür yardımcısı Yasin Demir "Dün (önceki gün) Londra kaynaklı olarak başlayan çıkışlar, cari açık verisinin beklentilerin üzerinde açıklanmasının ardından iyice hızlandı. Yabancı ve lokallerden yoğun satış geldi" dedi. Bir bankanın döviz masası yöneticisi, "Bugün (dün) cari açık rakamının olumsuz açıklanması kur üzerinde tüm gün etkili oldu. Kur cari açık öncesinde sabah saatlerinde 1.5600 seviyelerinden işlem görürken, veri sonrası yüzde 1.4 civarında artış göstererek 1.5820 seviyesini gördü " dedi.

Denizbank Başekonomisti Saruhan Özel:
‘CARİ AÇIK SORUNU ÇOK ABARTILIYOR’
Cari denge açığının çok fazla abartıldığını düşünüyorum. Cari açığın karşılığında Türkiye'de yatırım yapılıyor. Cari açık hisse senedi veya gayrimenkul veya tahvil spekülasyonunun bir sebebi değil. Türkiye'nin cari açık karşılığında çok fazla borçlandığını da söylemek mümkün değil. Dış borcun GSYİH'ye oranı 2002'de yüzde 56 iken bugün yüzde 39. Özel sektörünkü yüzde 28. Demek ki, alınan borçlar karşılığında bunları ödeyebilecek yeterince katma değer yaratılıyor.

BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ:
‘YIL SONU BEKLENTİMİZ 75 MİLYAR $’
Hükümet ilave önlemler ile Merkez Bankası ve BDDK'nın çabalarını desteklemeli ancak genel seçimler nedeniyle henüz böyle bir destek göremiyoruz. İkincisi piyasada 2011 sonu cari açık beklentisi 57-58 milyar dolar ki, bunu başarmak bizce imkânsız. Yıl sonu için 75 milyar dolar açık beklentimizi koruyoruz. Son altı yıl ile Karşılaştırıldığında 2011 yılında açığın finansmanı hâlâ umut verici değil.

‘Petroldeki her 10 dolar artış 4 milyar yazıyor’
Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, geçen yıl Türkiye’nin 185 milyar dolar ithalat yaptığını hatırlatarak “Bu ithalatın 38.5 milyar doları enerji, petrol ithalatıdır. Türkiye 114 milyar dolar ihracat yaptı. Türkiye’nin dış ticaret açığına baktığınızda 70 milyar doların 40 milyar doları enerjiye ödediğimiz bedeldir. Petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık artış bizim cari açığımıza 4 milyar dolar yazıyor, menfi etkiliyor. Cari açık açıklandı. İşin bu boyutunu kimse dikkate almıyor’’ dedi.

İSYANDAN 3 AYDA 10.2 MİLYAR DOLAR GELDİ
Dikkat çeken bir başka kalem ise Türklerin yurtdışı mevduatlarında 10.2 milyar dolarlık azalma. Bu paranın Ortdadoğu’daki isyanlar nedeniyle başta Bahreyn olmak üzere bölge ülkelerindeki offshore hesaplardan Türkiye'ye geldiği belirtiliyor.(GAZETE HABERTURK)