İstanbul için üşüme zamanı

Botaş’ın Bakanlar Kurulu Kararı ile Rusya’dan doğalgaz alımı kontratını iptal ettiği Batı Hattı’nda şimdi de özel sektöre “engel” çıktı. EPDK, Rusya’dan gaz ithal etmek için başvuru yapan 26 şirketin başvuru dosyasını iade etmeye başladı. Görüşmelerin tıkanmasında özel sektöre ucuz fiyat teklif eden Gazprom’a karşı BOTAŞ’ın ‘tahkime giderim’ tehdidinin etkili olduğu öğrenildi.
BOTAŞ’ın Rusya’dan 6 milyar metreküp doğalgaz ithal ettiği anlaşma yıl sonunda bitiyor. Yani 18 gün sonra Rusya’dan gaz akışı kesilecek. Batı hattından gelen gaz İstanbul ve Trakya bölgesi için hayati önem taşıyor.

EPDK dosyaları iade ediyor
Batı hattında BOTAŞ’ın anlaşmasının bitirileceğinin Bakanlar Kurulu Kararı ile açıklanmasının ardından özel sektör devreye girdi. Süre geçen hafta bitti. 26 şirket başvurdu. Ancak sadece iki şirket Gazprom’dan ‘anlaşabiliriz’ yönünde bir mesajla geldi. Bu da alım-satım sözleşmesi değildi. Aksel ve Bosphorus, Gazprom’dan ön yeterlilik yönünde bir garanti alabildiler. Aksel, Fatih Baltacı’nın şirketi. Baltacı Enerco ve Aksel üzerinden yani iki şirket üzerinden başvuru yapmıştı. Bosphorus ise Metin Şen’in şirketi. Bu iki şirket de şu anda BOTAŞ’ın daha önce devrettiği 4 milyar metreküplük gazı ithal eden firmalar. Şimdi 6 milyar metreküplük anlaşma çerçevesinde de gaz ithal etmek isteyen Aksel ve Bosphorus şirketlerinin başvuruları da kabul edilmedi. Şirketlerin Gazprom’la anlaşma yapamamasının nedenine ilişkin ise kulislerde BOTAŞ’ın tahkimi gündeme getirmesinin yattığı öğrenildi.

Gazprom’la anlaşma yapmak üzere giden şirketlerin daha düşük fiyattan gaz almak istediği, Gazprom’un da BOTAŞ’a verdiği fiyattan daha düşük fiyat vermesi halinde BOTAŞ’ın tavrının ne olacağını sorduğu öne sürüldü. BOTAŞ’ın bu durum karşısında tahkime gidebileceğini gündeme getirmesi üzerine Gazprom’un da özel sektörle anlaşma yapmaya yanaşmadığı kaydedildi. Anlaşma olmaması halinde ortaya çıkacak sıkıntı için ise EPDK yetkilileri arayışa geçti. EPDK’nın geçen hafta BOTAŞ yetkilileri ile görüşme yaparak ‘durumunuz nedir?’ diye sorduğu öğrenildi. Alternatif olarak sıvılaştırılmış doğalgaz deposundaki stoku soran EPDK’nın piyasadan LNG alınmasına gerek olup olmadığını araştırdığı öğrenildi.

Al ya da öde devreye girecek
EPDK tebliğle yıllar itibariyle ne kadarlık gaz ithalatı yapılacağını belirledi. Buna göre ithalat 2012’de 4 milyar, 2013’te 4 milyar, 2014’te 4 milyar, 2015’te 5 milyar, 2016 ve sonrasında 6 milyar metreküpü aşmayacak. Uzmanlar, BOTAŞ’ın 6 milyar metreküplük anlaşmayı sona erdirmesine rağmen firmalara 2012’de 4 milyar metreküplük gaz ithalatı izni vermesini al ya da ödeden kaynaklanan alımların yapılmak istenmesine bağlıyor. Gelecek 5 yılda al ya da öde nedeniyle 7 milyar metreküplük gaz alınacağı tahminleri yapılıyor. Özel sektör Batı hattı için anlaşamazsa al ya da ödenin devreye girebileceği belirtiliyor.

Kimler teklif vermişti
EPDK’ya ithalat lisansı almak için başvuran şirketler şunlar:
Aygaz, OMV, Demirören, Zorlu, Aksa, Kor Doğal Gaz, Turcas, Gazon, İstanbul Enerji, Naturgaz, Egegaz, Enerco, Bosphorus, Avrasya Gaz, Akfel, Gazline, Gazport, Bir Enerji, Doğal Enerji, Çeşme Gaz, Hattuşa, Saf Doğal Gaz, OPM Enerji, Kibar, Maya, Sezar Tekstil.(RADİKAL)