Kadın sigortalılar doğumun öncesinde ve sonrasındaki istirahat süreleri boyunca iş hayatından uzak kalırlar. Uzak kalınan bu dönemde kadın işçilerin adına SGK'ya prim ödenmez. Prim ödenmemesi hali ise eksik kalan günler kadınların emeklilik zamanını ve maaşını doğrudan etkiler. Kişilerin yaşadığı bu olumsuzluğun mağduriyet yaratmaması adına ise kadınlara özel olarak sunulan doğum borçlanması hakkı yasalaştırılmıştır.
Genel hatlarıyla 4A, 4B ve 4C sigortalılık kollarına bağlı olarak çalışma hayatını sürdüren ve doğum süresince çalışma hayatına ara veren kişilere sunulan bu hak sayesinde anneler eksik prim günlerini borçlanabilirler. Peki, doğum borçlanması nasıl yapılır? İşte çalışan anneleri yakından ilgilendiren doğum borçlanmasına dair merak edilen bilgiler...
Doğum borçlanması; temelde eksik kalan prim günlerinin geriye dönük olarak ödenmesi anlamına gelen, kadın çalışanlara özel olarak tanınan hizmet borçlanması haklarından bir tanesidir. Doğumun öncesinde;
Hizmet akdine bağlı olarak 4A sigortalılık statüsünde,
Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışma kapsamında 4B sigortalılık statüsünde,
Kamu görevlisi sigortalı sayılan 4C sigortalılık statüsünde çalışma hayatını sürdüren kadın çalışanlar ile bunların hak sahipleri yararlanabilir.
Kadın sigortalıların doğum borçlanması hakkından yararlanabilmesi için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında şartlar belirlenmiştir.
Kadın sigortalıların doğum borçlanmasından yararlanması için doğumdan öncesinde sigortalı olarak çalışma hayatına başlaması gerekir. Çalışma hayatı başlangıcı olarak staj süreleri de kabul edilir.
Doğum canlı olarak gerçekleşmesi gereklidir.
Sigortalı çalışanların resmi başvurularını yapması beklenir.
Doğum borçlanması hakkı, evlat edinen ve evlatlık veren anneleri de kapsar.
Doğum nedeniyle işe ara verilen süre boyunca kadın çalışanların adına herhangi bir prim ödemesi yapılmamalıdır.
Doğum borçlanması süresi tek bir çocuk için 2 yıl olarak belirlenmiştir. Kadın sigortalılar en fazla 3 çocuk için (6 yıl) prim ödemesi yapılabilir.
4A ve 4B sigorta kollarına bağlı olarak çalışma hayatını sürdürenlerin doğum borçlanması için Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü ya da Sosyal Güvenlik Merkezine başvurularını iletmesi gerekir. 4C sigortalılık koluna bağlı olarak çalışan kadınların ise; Sosyal Güvenlik Kurumu Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığına borçlanma talep dilekçesiyle başvurularını yapmaları gerekir.
Şahsen başvuruların yanında e-Devlet kapısında da online başvuru yapmaya imkan verilmiştir. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından oluşturulan "4A Doğum Borçlanması Başvurusu, 4B Doğum Borçlanması Başvurusu, Son Kez 4C Sigortalısı Olan Kadın Sigortalının Doğum Sonrası Primsiz Geçen Süreleri Borçlanma Başvurusu ve Takip" sayfaları üzerinden online başvuru adımları tamamlanır.
Doğum borçlanması prim ödemelerinin minimum ve maksimum miktarları brüt asgari ücret üzerinden belirlenir. Buna göre; 2020 yılı içerisinde günlük taban ücreti 31.39 TL olarak ödenir.