Kıdem tazminatına çökülecek mi? Çalışan herkesin gözü orada... Uzman isim 'lafın özü' diyerek tüm işçilere seslendi

Çalışan emekçinin yıllarca beklediği kıdem tazminatı tarihe mi karışacak? Son günlerin önemli başlıklarından biri de kıdem tazminatı oldu. Bazı çalışanlar kıdem tazminatı korkusuyla işi bıraktıklarını dile getirdi. Yıllardır gündem de olan konuyla ilgili henüz yapılan yeni bir düzenleme yok. Peki bu haberlerin kaynakları neler?

"HABERLER ASILSIZ DEĞİL"

Türkiye Gazetesi yazarı SGK Başmüfettişi İsa Karakaş bu haberlerin aslında asılsız olmadığını belirtti. Ancak korkulan bir şey olmaması gerektiğini de vurgulayan Karakaş, 'Kıdem tazminatına çökülecek mi?' sorusunun yanıtı verdi. Uzun yıllardır masada olan konuyla ilgili işçi-işveren uzlaşısı olmadığını vurgulayan Karakaş, 'lafın özü' diyerek, 'sakın bu haberler nedeniyle işinizi gücünüzü bırakmayın' ifadelerini kullandı.

Karakaş köşesinde konuyla ilgili şu ifadeleri kaleme aldı;

Tam da mübarek ramazan ayı başlangıcında işçilerimiz haklı olarak paniklemeye başladı. Zira yoğun olarak bazı medya organlarında “Kıdem tazminatına çökülecek! Kıdem tazminatı fona devredilecek! Kıdem tazminatı TES’de devredilecek…” şeklinde haberler çıkınca elbette işçilerimizin en önemli varlığı olan kıdem tazminatı konusunda endişelenmeleri yersiz değildir.

"HABERLERİN KAYNAĞI ASILSIZ DEĞİL"

Peki mezkûr medya organlarının haber kaynağı nedir? Hükûmetin OVP programında yer alan işverenlerin katılımıyla OKS’ye dayanan TES’in en geç bu senenin son çeyreğinde yürürlüğe öngörülmesidir. Lafın özü medyanın haberleri asılsız değildir. Haberlerinin kaynağı TES’tir.

Mevcut ekonomik şartlar ve istihdam üzerindeki yüklerin ağırlığına ilave olarak işçi ve işverenlerin yeni prim yüküne katlanacak mecalleri olmadığı aşikârdır.

"TAMAMLAYACI EMEKLİLİK"

Bu durumda tek seçenek kalmaktadır. O da kıdem tazminatının TES’e entegre edilerek işçi ve işverenlere ilave maliyet çıkarmadan “Tamamlayıcı Emeklilik!” sisteminin uygulamaya konulmasıdır.

Tamamlayıcı Emeklilik!.. Bununla ilgili yazılacak konuşulacak çok şey var. Ancak şimdi yeri değil. Başka bir yazımda mevcut sosyal sigorta sistemi açısından ayrı değerlendireceğim…

KIDEM TAZMİNATI ENDİŞELERİ DOĞRU MU?

Şimdi gelelim asıl konumuz olan değerli işçilerimizin kıdem tazminatı endişelerine.

30 yıla varan bürokratlık ve bu alanlarda komisyonlarda görev yapmış en büyük işçi sendika ve konfederasyonlarında binlerce işçi liderini eğitmiş en büyük işveren kuruluşlarında konferanslar vermiş Başuzman olarak kıdem tazminatının mevcut uygulamasının değişmeyeceğinden son derece emin olduğumun altını çizmek isterim…

Özellikle 2003 yılında tamamen değiştirilen İş Kanunu ile birlikte ülkemizde kıdem tazminatının fona devredilmesi konusu her daim gündeme gelmiştir.

"İŞVEREN KESMİ DE SICAK BAKMIYOR"

Buna karşın bu konuda bir arpa boyu yol alınamamıştır. Keza işçi kesimi fon, TES gibi uygulamalara hiçbir zaman sıcak bakmamıştır. İşveren kesiminin de artık fon meselesine sıcak bakmadığını yakından izlemekteyim.

İşin ilginç yönü bu sene uygulamaya geçirilmesi öngörülmesine karşın TES ile ilgili hâlen somutlaşmış ete-kemiğe bürünmüş yeni bir çalışmanın olmamasıdır. Çünkü hükûmet de geçmiş deneyimlerden hareketle TES’in yükünü taşıyacak olan işçi-işveren kesiminin bu uygulama hususunda ikna edilmesinin mümkün olmadığını en az bizim kadar bilmektedir.

"FONLA İLGİLİ BİR ÇALIŞMA YOK"

Kıdem tazminatıyla ilgili fon olursa mevcut uygulama tamamen değişir. Zira bu durumda fon ile kıdem tazminatında köklü bir reform yapılarak, kıdem tazminatına hak kazanma şartları, tazminatın biriktirilmesi, işletilmesi, ödenmesi ve idaresinin değişmesi kaçınılmaz olacaktır. Ancak Ankara’dan takip ettiğimiz kadarıyla hükûmetin şu anda fonla ilgili yeni bir çalışmasının olmadığı yönündedir.

İŞÇİ-İŞVEREN UZLAŞMASI SAĞLANMADI

Fon meselesi 2003 yılından beri bu iktidarın gündeminde bulunmaktadır. 2003’te yürürlüğe giren 4857 sayılı İş Kanunu’nda da ‘fon’ modelinin benimsendiği görülüyor. Keza söz konusu kanunda ‘fon’ ile ilgili yasal düzenleme yapılıncaya kadar eski düzenlemenin (1475 sayılı kanunun 14. maddesi) yürürlükte kalacağı öngörülüyor. 2002’de Bilim Kurulu tarafından hazırlanan Kıdem Tazminatı Fonu Taslağı, bu konuda hazırlanan en somut çalışma niteliğinde. Bu taslağın ele alındığı 2004’te toplanan Çalışma Meclisi’nin en tartışmalı konusu yine kıdem tazminatı oldu. İzleyen süreçte hemen hemen her yıl gündeme gelen kıdem tazminatı ile ilgili olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından değişik taslaklar üzerinde çalışmalar yapılmasına rağmen kıdem tazminatı fonu kurulamadı. İşçi ve işveren kesimi arasında uzlaşma olmayınca kıdem tazminatına ilişkin öngörülen düzenlemeler her defasında rafa kaldırıldı. En son 2021’de rafa kaldırılmıştı.

"KIDEM TAZMİNATI ELDEN GİDECEK Mİ?"

Diğer yandan son yıllarda hükûmet tarafından hazırlanan plan ve programlarda OKS/TES gibi yeni emeklilik sistemleri öngörülmektedir. En son olarak 2024 yılında revize edilen OVP/Orta Vadeli Programda hâlen uygulanmakta olan OKS/Otomatik Katılım Sisteminin işverenlerin de katkısı ile 2. basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulması öngörülmektedir.

Hâl böyle olunca geçmiş 23 yılda olduğu gibi kıdem tazminatı elden gidecek mi? Öngörülen bu yeni sisteme devrolacak mı? Şeklinde panik başladı. Çoğu işçi sırf bu nedenle işten ayrılarak kıdem tazminatını almayı düşünmektedir. Üstelik son günlerde Ankara’da hatta bazı milletvekillerinin fon meselesini tartışması kıdem tazminatı konusunda endişelerin artmasına sebep olmuştur.

Peki işçiler endişelenmekte haklı mı? Gelin beraber bu konuyu irdeleyelim.

"HÜKÛMET EMR-İ VAKİ YAPMAZ!"

Hükûmet daha önceki yıllara ilişkin program ve eylem planları başta olmak üzere birçok defa kıdem tazminatının sosyal taraflarının uzlaşmasıyla yapılacağını, işçilerin hak kaybının olmayacağını kamuoyuna beyan etmiştir.

"KIDEM TAZMİNATINIZA HİÇBİR ŞEY OLMAYACAK"

İşçi kesimine baktığımızda işçi sendikalarının kıdem tazminatının Fon, OKS ya da TES ve benzeri yeni düzenleme yapılmasının hiçbir zaman sıcak bakmadığını ve bu tutumlarında bir değişiklik olmadığını görmekteyiz. İşveren kesimine baktığımızda ise başlangıçta fon düzenlemesini arzu eden işveren kesiminin de günümüzde fon düzenlemesine bile çok sıcak bakmadığı görülmektedir. TES/Tamamlayıcı Emeklilik Sistemine ilave prim ödemeye de sıcak bakmamaktadır.

Lafın özü değerli işçi arkadaşlar, sakın bu haberler nedeniyle işinizi gücünüzü bırakmayın. Kıdem tazminatınıza hiçbir şey olmayacak. Daha önceki yazılarımda da söylediğim üzere kazanılmış haklarınıza dokunulmayacak…