Milyonlarca çalışanı ilgilendiren, izin, kıdem ve tazminat meselesi pek çok kişinin kafasını kurcalıyor. İş yerinde aldığınız maaş kadar haklarınızı bilmeniz de çok önemli. Örneğin çalışırken izinlerin paraya çevrilip, çevrilemeyeceğini, dinlenme hakkını, yıllık izin gibi konuların cevaplarını haberimizde bulabilirsiniz. İşte tüm çalışanları ilgilendiren detaylar…
Çalışanların bilmesi gerekenlerden ilk olarak yıllık izinle başlayalım. Yıllık izin işçiye, kanunun çerçevesinde tanınan dinlenme hakkını ifade etmektedir. Yıllık izne hak kazanmak için aynı işyerinde tam bir yıl çalışılması gerekiyor. İzin süreleri ise yine kanun çerçevesinde belirlenmiş ve süre 50 ve üstü, 18 yaş ve altında çalışanlara 20 günden az olamaz.
50 günden fazla olamayan yıllık izinler işyerindeki kıdeme göre hesaplanmaktadır. Eğer işçinin işyerinde 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) hizmeti varsa yıllık izin süresi 14 günden; 5 yıldan fazla 15 yıldan az hizmeti varsa 20 günden; 15 yıl ve daha fazla hizmeti varsa 26 günden az olamaz. Bir yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) hizmeti olanlar, ancak 5 yıllık hizmet sürelerini doldurduktan sonra hak kazandıkları yıllık izinlerini 20 gün üzerinden kullanabilir. Yıllık izin süreleri ile ilgili yaş gruplarına göre de değişmektedir. 18 ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık izin süresi en az 20 gün olmalıdır.
Yıllık iznini kullanmak istemeyen işçi, izin sürelerini paraya çeviremez, böyle bir talepte de bulunamaz. Yıllık izinden vazgeçilemez veya silinemez. Bunun yerine izin hakkı bir sonraki yıla aktarılır. Kullanılmayan izin ücreti ise işten ayrılırken alınır. Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez.
Yıllık ücretli izin kullanılırken bir başka işte çalışılamaz. Çalışırsa işveren, yıllık izin için ödediği ücreti işçiden geri talep edebilir.
Sigortalılara yıllık ücretli izin süresi için ödenecek ücretler üzerinden iş kazaları ile meslek hastalıkları primleri hariç, diğer sigorta primlerinin, işçi ve işverenler yönünden ödenmesine devam edilir.
İzin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere bölümler halinde kullanılabilir.
Yıl içinde alınmış olunan mazeret izinleri ya da raporlu olunan süreler işveren tarafından izin hakkından mahsup edilemez. Yani işveren, izin aldığınız günleri, yıllık izninizden kesemez.
İşveren, kullanılan yıllık izin süresine ait ücreti, işçi izne çıkarken peşin olarak vermek ya da avans olarak ödemek zorundadır.