"Başınız belaya girer"

SPK Başkanı Vedat Akgiray, yeni Sermaye Piyasası Kanunu taslağı ve özellikle bağımsız üye düzenlemesini getiren düzenleme ile milyar dolarlık fonları yöneten fonların İMKB ile ilgilenmeye başladıklarını söyledi. Akgiray "İnanamıyorlar, "gerçekten bunu yaptınız mı?' diye soruyorlar" dedi.

Akgiray, TOBB ve TÜSİAD'ın eletirdiği şirketlerin bağımsız üye bulundurma zorunluluğuyla ilgili olarak "Bazı şeyler hızlı ve yanlış yorumlandı. Bazı şeyleri biz açıkladıkça kabul edecekler. Ana niyette hiç bir geri adım atmayacağız. Uygulamada bir iki sıkıntı çıkıyorsa, zaman gibi..Tabii ki kabul ederiz" dedi

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray, yeni Sermaye Piyasası Kanunu ve şirketlere Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda bağımsız üye bulundurma zorunluluğu getiren düzenlemelerin yüzlerce milyar dolarlık fonları İstanbul Borsası'na yönlendireceğini kaydetti.

Habertürk'te yer alan haberde 10 yıl önce İstanbul Finans Merkezi diye bir söylemin bile olmadığını kaydererek bu fikrin artık gerçekçi geldiğini belirten Akgiray "Çok büyük bir atılım bu. Bizim bir sürü ülke ile ilişkilerimiz var. Son zamanlarda OECD ile birlikte Ortadoğu, Kuzey Afrika, Avrasya ülkelerinin sermaye piyasalarını geliştirme, kurumsal yönetim ülkelerini benimsetme konusunda projeler yönetiyoruz. Bu projeleri yaparken bakıyoruz, bizden yardım bekliyorlar. 50 ülke var böyle.

Akgiray SPK'nın çıkardığı kurumsal yönetim alt düzenlemesinden sonra yurtdışından çok büyük fonlardan İMKB'ye yatırım yapmayı düşünüp yapmamış, korkmuş veya az yapmış fonlardan olumlu reaksiyon aldıklarını ifade ederek şunları kaydetti: "Siz bunu hakikaten yaptınız mı? Biz şimdi çok rahatladık. Bundan sonra Türkiye'ye farklı bakacağız diyorlar. Önceki gün 200 milyar dolar yöneten bir fonun yöneticisi ile görüştüm. İMKB'yi soruyorlar. Daha İngilizce metin çıkmadı, Türkçe metinden tercüme ile yapılıyor bu yorumlar."

Şeffaf yönetimin yerli yatırımcılar için de önemli olduğunu kaydeden Akgiray, "Benim tanıdığım para sahibi olan insanlar var. Diyorum ki SPK Başkanı'nı da tanıyorsonuz gelin artık borsaya yatırım yapın. Aldığımız tepki şu: Ben şirkete yatırım yapacağım da o firmayı kim nasıl yönetiyor göremiyorum. Yani şeffaflık eksikliğinin doğurduğu bir güven eksikliği var. Ben Türkiye'nin en büyük firmasının hissesini alıyım ama benim hisseyi ne zaman alacağım ne zaman çıkacağım konusunda firmanın beni sürekli bilgilendirmesi gerek. Benim görmediğim bir ortamda başkasının verdiği karar dayalı olarak paramı riske atmam diyor" şeklinde konuştu.

TOBB VE TÜSİAD'LA ANLAŞACAĞIZ
Akgiray Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda hazırlanan şirketlerin bağımsız üye bulundurma zorunluluğuna Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) karşı çıkmasına yönelik olarak "Hepsini dinliyoruz. Gerekirse birkaç revizyon yaparız. Geri adım atmama gibi yobazlığımız yok. İhtiyaç neyse düzeltiriz. Köklü bir değişikilik yapılıyorsa ve eğer kimsenin sesi çıkmıyorsa değişim yok demektir aslında. Değişimlerin getirdiği uyumdan kaynaklı sorunlar çıkabilir. Bizim yapmaya çalıştığımız şeyde firmaların toplam mevduatını artırıcı kasıt var. Sadece küçük yatırımcının hakkını savunmak için çalışma yapmıyoruz. Bazı şeyler hızlı ve yanlış yorumlandı. Bazı şeyleri biz açıkladıkça kabul edecekler. Ana niyette hiç bir geri adım atmayacağız. Uygulamada bir iki sıkıntı çıkıyorsa, zaman gibi..Tabii ki kabul ederiz." diye konuştu.

TÜRKİYE 100 YILDIR BEKLEDİĞİ FIRSATI YAKALADI

Yeni Sermaye Payasası Kanunu neyi amaçlıyordu?
Yeni Sermaye Piyasası Yasası tanımları ve cezaları netleştiriyor. Şimdi tanımlar net değil. Tanımlar net olmayınca ceza vermek zorlaşıyor. Kanunun getirdiği en büyük yenilik kamuoyunu aydınlatma ve şeffaflık.

Mevcut kanun 30 yıllık. Güncelleme zorunluluğu vardı. İkinci olarak 1990'lı yılların başlarından beri dünya sermaye piyasalarını unuttu. Hep krediye dayalı ve bankaların kredilerinin türevlerine dayalı büyüme ve zenginleşme modelleri ortaya çıktı. Mevzuat da buna göre şekillendi. Kriz bunun büyük bir hata olduğunu gösterdi herkese. Reel ekonomiden, gerçek varlıklardan kopuk olmayan bir sermaye piyasası yapılanması bugün dünyanın ihtiyacı.

Üçüncü gerekçemiz ise Türkiye'nin 100 yıldır yakalayamadığı fırsatı yakalaması. Son 100 yılımız hep savaşlar, yeni bir demokrasi oturtmak kavgası ile geçti. 1980'lerden sonra Türkiye liberal ekonomiye geçti. 1990'lı yıllar sermaye piyasaları açısından kayıp yıllardı. Yüksek faiz, yüksek enflasyon ve kısa vadecilik zihniyeti ile bir yere gidemedik. Son 7-8 yıldır Türkiye'nin yakaladığı istikrarlı ekonomik büyüme ve dünyada artan ağırlıkta sözü olması Türkiye'ye yeni bir şans veriyor. Dünya yeniden yapılanırken, biz bunu hızlı ve doğru şekilde yapabilirsek, Türkiye'nin yakaladığı global ülke olma şansını desteklemiş ve hızlandırmış olacağız. Sermaye piyasalarının dönemi artık başlıyor ama hukuki altyapısı eksik bir piyasa yapılanması uzun soluklu olmaz.

Türkiye'yi global güç alarak nasıl hayal ediyorsunuz?
Microsoft ilk kurulduğu yıllarda bir bankadan kredi alıp büyümedi. Hatta New York Borsası'na gitti ama kriterleri tutturamıyor diye kabul edilmedi. O da Nasdaq'a gitti. Halkın yoğun katılımı, verdiği sermaye ile Microsoft oldu 1990'lara kadar gördüğümüz o çok başarılı ekonomik sistemi ile dünya devi olması Amerikan sermaye piyasalarının gelişmişliği sayesinde oldu. Türkiye bir KOBİ'ler ülkesidir. Çok başarılı girişimciler var. Fakat bir kurumsallaşma, sermaye piyasalarına ulaşma kültürü yok. Niye onbinlerce KOBİ sermaye piyasalarını kullanmasın. Bunu becerebilirsek Türkiye'nin büyümesi bu yüzyıla damgasını vurur.

TAHTASI KAPALI BİR KAÇ ŞİRKETTE ÇÖZÜM YOLU GÖRÜNDÜ
Tahtası kapalı şirketlerin yatırımcıları konusunda bir çalışmanız var mı?
Yeni çıkacak yasa ile geçmişte yapılan bazı uygulamalar bir daha yapılamayacak. Ancak biz tahtası kapalı şirketlerle ilgili çalışıyoruz. Ama bir çok şey geçmişte kalınca işin bir sürü boyutu çıkıyor. Çok kolay olmuyor ama olabildiği kadar olacaktır. Bundan sonra o yanlışlıklara izin verilmemeli. Tahtası kapalı şirketlerin çoğunda hukuki süreçler devam ediyor. Hukuki süreçleri etkileyecek bir çözüm istemiyoruz. Birkaç tanesinde bir çözüm olabileceğini gördük. Fakat bir çok kurum devreye girmiş, çok kurumun hafızası var. Toparlamak zor oluyor. Çalışmanın bizi aşan boyutu da var. Belki başka kanunları da değiştirmek lazım.

Borsanın yönetimi aniden değişti. En azından süresinin dolması beklenemez miydi?
Bu kişilerle ilgili değil. Bazen bazı köklü değişiklikleri yapmak gerekirse aracıyı değiştirmek gerekir. Bazen isim değişikliği değişime yardımcı olur. Önümüzdeki günlerde göreceksiniz ki İMKB'de çok büyük değişiklikler olacak.

HALK ARZ İÇİN PAZARLAMACI GİBİ DOLAŞTIM
Halka arz seferberliğinde zorlandığınız konular oldu mu? En fazla önünüze çıkan engel ne oldu?

Dünyanın hiç bir yerinde bir SPK Başkanı yoktur ki kalabalık toplantılarda 'Ey şirketler halka açılın' desin. Tabiri caizse bir pazarlamacı gibi dolaştım ortalıkta. Bunu bizden ziyade başta borsalar ve aracı kurumların özel kurumların yapması gerek. Fakat ben göreve gelince şunu gördüm; sermaye piyasası gündemi yoktu, ne İstanbul'da ne Ankara'da. Televizyona ve gazeteye çıkmayı sevmiyorum, çoçuklarım da sevmiyor ama birilerinin farklılığının olması lazım ki bir görünürlük, bilinirlik olsun. Bazı zamanlarda haddimi aştım çok da kızanlar oldu bana Ankara ve İstanbul'da. Makamıma uygun davranıyor muyum diye kendi kendime şüphe ettim. Olsun dedim, konuşacağımız şey duyulsun. Sermaye piyasalarının sırası geldi. Bu maya tuttukça daha geri çekileceğiz.

Halka yeni açılan şirketlerde nasıl bir gelişme sağlandı. Hem yatırımcıya hem de şirketlere faydası oldu mu?

Halka yeni açılan şirketlerin çoğuna baktım hepsinin yapısı düzeldi. Ancak halka arzlar insanların kötümser olduğu döneme denk geldi. Borsanın performansı ile birlikte halka açılan şirketlerin değerleri de düştü. Bilançolarına bakıyoruz, çok daha iyi olmaları lazım. İMKB'deki şirketlerin değerleri fiyata yansımıyor. Fiyatlar değerlerin altında. Yeni halka açılan şirketlerde de durum böyle. Bu yüzden halka açık şirketin hissesini alıp üç ay bekleyen insanlar şikeyet etmesin. Biraz şans verin insanlara. Bu uzun vadeli bir yatırım.

FENERBAHÇE HALKA AÇIK OLDUĞUNU UNUTMASIN
Başkan Akgiray Fenerbahçeli yöneticilerin kendilerini ligden düşürme söylemleriyle ilgili olarak "Futbolda rekabet aklın önünde gidiyor. Herhangi bir sektörde yöneticiler böyle aşırı duygusal lafler etseler başları derde girer. Biz de Fenerbahçe, Galatasaray ailemizin parçası. Büyük kulüplerin yöneticilerimizden işin sermaye piyasalarına etkilerini dikkate alsalar daha iyi olur. Biraz daha profesyonel yönetim istiyoruz. Kendi ve halkın menfaatleri var" dedi.

BİR TANE SPK VARSA 10 TANE HIRSIZ VAR
SPK bu yıl 30'uncu yılını kutluyor. Size göre yapılan en iyi şey ve yapılamayan ne?
Sermaye Piyasası Kurulu'nun 30 yıldır başardığı en büyük şey insan kalitesini koruyabilmiş olması. Bu 30 yılın 15 yılı SPK hep ihmal edilmiş. Buna rağmen başkan kim olursa olsun tüm personel ortamalanın çok üstünde yetenekli. En büyük başarısızlık da bu değerli insan kaynağını tam anlamıyla kullanamamış olması. 1991 ile 2002 arasında İMKB'nin ayakta kalmış olması çok büyük başarı. Kolay para varken, kim uzun vadeli sermaye piyasası yatırımı yapar, kim fabrika açar?

Sizin döneminizde manipülasyonlar azaldı mı? Hala insanlar borsada manipülasyonla karşı karşıya gelebilir mi?
Manipülasyonlar çok azaldı. Ancak bitmedi. Hırsızlığın arsızlığın birden çok yolu var. Bazıları sonradan üretilen yollar. Bir tane SPK varsa 10 tane hırsız var. Biz öğrendikçe nasıl yapıldığını tedbir alıyoruz. Teknoloji ve düzenlemelerle önlem alıyoruz. İMKB de bir şey yapılmamış, hep SPK'dan beklenmiş. Düzenleme ve teknolojiyi kulanırsak polislik oynamaya gerek kalmaz. Önreğin gözetim daiersini yeni kurduk. İMKB'de de aynı şey var.

DELİKANLI İSTANBUL FİNANS MERKEZİ OLACAK
Nasıl bir Türkiye sermaye piyasası oluşturup bırakmak istiyorsunuz?
Bir Türk olarak hayalim çok itibar edilen, büyük bir seramye piyasası oluşturmak. Uzun yılar bu işi proje işi yapmak ayrıca zvek verir, Rövanşı almak gibi olur. Lonrda finans merkezi nesi var fazla? İstanbul Londra'ya rakip olsun istiyorum. Londra hep Ameraka'daki düzenlemelerden kaçan kurumların yeri olmuş. Öyle istemiyorum tabii, düzgün kuralları olan delikanlı İstanbul olsun istiyoruz.

UZLAŞMA VE İHTİSAS MAHKEMELERİ DE KURULACAK
Başkan mevcut taslakta bulunmadığını ancak SPK'nın uzlaşma mekanizması ve ihtisas mahkemelerinin kurulması ile ilgili ayrı bir yasal düzenmele üzerinde çalıştığını ifade etti.