ERHAN CİHAN ÜNAL - Ekonomide dengelenme sürecinin sağlıklı ilerlemesi ve geleceğe yönelik beklentilerin iyileşmesi, hizmet, perakende ve inşaat başta olmak üzere sektörel güven endekslerini son 1,5 yılın zirvesine çıkardı.
Türkiye ekonomisine yönelik saldırılar nedeniyle kur atakları, jeopolitik riskler ve diplomatik gelişmelerle birlikte geçen yıl yükselişe geçen enflasyon ve faiz oranları tüketicilerin geleceğe olan beklentilerini olumsuz etkilemişti. Hükümetin ve ekonomi yönetiminin aldığı tedbirler ve uygulanan politikaların etkisiyle ekonomide başlayan dengelenme süreci enflasyonun uzun bir aranın ardından yeniden tek haneye gerilemesini, faizlerde 1200 baz puanlık düşüşü beraberinde getirmişti.
Özellikle son dönemde dengelenme sürecinin sağlıklı ilerlemesi, bu durumun ekonomik verilere yansıması, tüketicilerin ve sektörlerin geleceğe yönelik beklentilerinin tekrar iyileşmesini sağladı.
AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgiye göre, hizmet sektörü güven endeksi 93,2 ile bu ay son 20 ayın zirvesini gördü. Nisan 2018'de 97,1 seviyesinde olan endeks, yaşanan olumsuzlukların etkisiyle 75,7 seviyesine kadar gerilemişti. Endeks, özellikle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz indirimi kararlarının ardından 6 aydır üst üste değer kazandı.
- Perakende ve inşaat sektörlerinde güven arttı
Perakende ticaret sektörü güven endeksi aralıkta 102,6'ya çıkarak, Mart 2018'deki seviyesine yükseldi. Mart 2018'de de 102,6'lık seviyeyi gören endeks ekonomide yaşanan olumsuzlukların etkisiyle 87'ye kadar düşmüştü. Bu seviyeden toparlanmaya geçen ve TCMB faiz kararlarının etkisiyle hızla yükselen endeks 21 ayın zirvesine çıktı.
Faiz indirimlerinden direkt etkilenen sektörlerinden başında gelen inşaat sektörüne olan güven de Türkiye ekonomisine yönelik kur ataklarının başladığı Ağustos 2018 seviyesine ulaştı. Ağustos 2018'de 68,8 seviyesinde olan endeks, faiz ve enflasyondaki yükselişin etkisiyle 49,8'e kadar gerilemişti. Bu seviyeden toparlanmaya başlayan inşaat sektörü güven endeksi bu ay son 17 ayın en yüksek noktası olan 68,9'a çıktı.
- Geleceğe yönelik beklentilerde de iyileşme var
Sektörel güven endekslerinin alt başlıklarına bakıldığında, gelecek dönemlere yönelik beklentilerdeki iyileşme dikkati çekti. Gelecek 3 aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisi aralıkta 17 ayın zirvesi olan 100,5'e yükselirken, hizmetlere olan talep beklentisi 20 ayın en yükseğini gösteren 89,3 seviyesine ulaştı.
Gelecek 3 aylık dönemde perakende ticaret sektöründe tedarikçilere verilecek siparişlerin miktarı beklentisi 100 seviyesinin hemen altında yer alırken, iş hacmi-satışlar beklentisi de 101,8 oldu.
İnşaat sektöründe toplam çalışan sayısı beklentisi 21 ayın en yüksek seviyesini gösteren 89,2'ye çıktı.
Sektörel güven endeksleri 0-200 aralığında değer alıyor. Endeksin 100'den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini gösteriyor.
Son 2 yılda aylara göre sektörel güven endekslerinin aldığı değerler şöyle:
Yıllar
Aylar
Hizmet Sektörü Güven Endeksi
İnşaat Sektörü Güven Endeksi
Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi
2018
Ocak
102,0
87,0
106,2
Şubat
100,7
83,8
104,7
Mart
99,1
78,9
102,6
Nisan
97,1
78,8
100,3
Mayıs
92,0
77,2
97,1
Haziran
91,2
75,3
94,4
Temmuz
91,9
77,1
97,3
Ağustos
88,0
68,8
93,4
Eylül
79,4
57,3
88,5
Ekim
75,7
58,7
87,0
Kasım
79,8
56,6
90,7
Aralık
81,5
55,4
96,4
2019
Ocak
78,3
56,7
92,5
Şubat
79,5
51,8
90,8
Mart
81,6
54,1
90,7
Nisan
83,1
53,9
90,6
Mayıs
79,4
49,8
89,9
Haziran
85,4
50,4
93,2
Temmuz
83,5
52,4
90,4
Ağustos
89,1
55,5
95,0
Eylül
89,3
60,1
97,6
Ekim
90,7
65,1
102,3
Kasım
91,3
63,9
101,2
Aralık
93,2
68,9
102,6