Şikâyet yoksa ceza da yok

Eğer bir apartman sakini ısı pay ölçer takılmadığı için yönetimi dava ederse ancak makheme kararıyla ceza uygulanması söz konusu. Bu, maddi durumu yeni sisteme geçmeye müsait olmayan dar gelirlilerin yaşadığı apartmanlar için büyük önem taşıyor.

Türkiye’de enerji tüketimini azaltmak amacıyla mayıs ayından itibaren merkezi sistemle ısınan konutlarda zorunlu olarak devre sokulan “Isı pay ölçer” sisteminde, uygulamayı gerçekleştirecek firmaların kışın yaklaşmasıyla birlikte ceza silahını kullanması, kafaları iyice karıştırdı. 27 uygulayıcı firmadan bazıları daire başına 600 TL ile 1000 TL arasında değişen maliyetlerdeki sistemin konutlara takılmaması durumunda daire sahiplerinin cezalandıracağına dikkat çekiyor. Oysa, 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu’nda (ENVER) ceza yaptırımıyla ilgili herhangi bir madde yok. Merkezi sistemle ısındıkları halde ısı pay ölçer taktırmayan konutlara ceza uygulanabilmesi için mahkemelerce alınmış bir karar olması gerekiyor. Bu kararın alınabilmesi için de pay ölçer taktırmak istediği halde apartmanına yeni sistem kurulmayan konut sahiplerinin yönetim aleyhine dava açması gerekiyor. Şu anda açılmış davalardan sonuçlanmış bir örnek bulunmuyor. Yani durup dururken kimsenin apartmana girip dairelerde ısı pay ölçer var mı yok mu kontrol etmesi, olmayana da ceza kesmesi gibi bir durum yok. Sadece bir apartman sakini yasaya vurgu yaparak apartman yönetimi aleyhine dava açarsa ancak o zaman yaptırım devreye giriyor.
Bakanlığa şikayet edin

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile birlikte ısı pay ölçer sisteminin merkezi sistemle ısınan binalara tatbik edilmesini sağlatan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı Enerji Verimliliği Daire Başkanı Murat Bayram, ısı pay ölçer kurulumu ile ilgili şu sana kadar 27 şirketin yetkilendirildiğini söyleyerek, “Bu sayı, bu hafta 29’a ulaşacak. Yasa, merkezi sistemle ısınan binalara ısı pay ölçerlerin zorunlu olarak takılmasını içeriyor. Ancak, bu taktırmayanlar için ceza uygulanacak anlamı taşımıyor. Bırakın firmaları, bakanlıkların bile ceza kesme yetkisi bulunmuyor. Bunun için mahkemeden karar çıkması gerekiyor. Bakanlıktan ya da herhangi bir kurumdan şu anda, kapıya gelip, ‘siz sistemi taktırmamışsınız’ diyerek, ceza kesemez. Kanuna herkes uymak zorunda. Bu tarz vakalar yaşandığı taktirde ilgili kişilerin şikayet edilmesi gerekiyor. Sonuçta bu sisteme geçmeme gibi bir lüks yok. Ama şu anda ceza uygulaması da yok” dedi.

Ceza daire sahiplerine
Mahkemelerin vereceği ceza kararları büyük ihtimalle maddi olması bekleniyor. Çıkacak olan cezayı sadece bina ya da site yönetimini de kapsamayacak. Ceza, bina yöneticisi ya da site yönetimi üzerinden tüm sakinlere yansıtılacak. Türkiye’de şu anda 2 milyon merkezi ısıtma sistemli bina bulunuyor. Tamamı geçerse 1 yıl öncesine göre yüzde 30 taarruf potansiyeli oluşuyor. Bu da 600 bin binaya denk geliyor. 600 bin binada 2.5 milyon kişinin yaşadığı bir şehir anlamı taşıyor. Bu yolla her yıl bir şehri bedava ısıtma imkanı doğuyor.
Sistem nasıl çalışıyor

Merkezi sistemle ısınan binalarda bugüne kadar genellikle yakıt bedelleri metrekare üzerinden hesaplanıyordu. Yeni sistemde ise her radyatöre bir pay ölçer takılarak, tüketilen enerji miktarı üzerinden ödenecek yakıt bedeli hesaplanıyor. Sistemin çalışması için binada bulunan tüm kalorifer peteklerine uzaktan okumalı ısı ölçüm ekipmanları ve oda sıcaklığını ayarlanan seviyede sabit tutan özel radyatör vanaları takılıyor. Isı pay ölçer cihazı ise peteğin üzerine monte ediliyor.

Harcadığın kadar öde
Türkiye genelinde merkezi sistemle ısınan iki milyonu aşkın bina stoğu bulunurken, ‘ısı pay ölçer’ cihazlı sisteme geçenlerin sayısı 150 bine ancak ulaşıyor. Dönüşümün son günü olarak belirlenen mayıs ayının sıcak havalara denk gelmesinden dolayı çok önemsenmeyen bu sistem, kış aylarının gelip, doğalgaz faturalarının giderek artacak olmasıyla birlikte tekrar gündeme gelecek. Sistem çok kolay bir şekilde binaya kurulabilirken, her dairedeki kalorifer peteği üzerine ya da merkezi kaloriferin üstüne konulacak olan ‘ısı pay ölçer’ cihazı, sisteme geçişin rahat bir şekilde gerçekleşmesini sağlıyor.

600 TL’den başlıyor
Isı pay ölçer sistemini uygulamak üzere yetkilendirilmiş şirket sayısı 27’yi buldu. Sistemin kurulumu daire başına 600-1000 TL arasında değişiyor. Bir dairenin yıllık ortalama doğalgaz harcaması 1500 TL’ye ulaşırken, sistemi kullanan dairelerde, aynı konfor seviyesi yakalanarak, doğalgaz faturalarında yüzde 30’a varan tasarruflar sağlanabiliyor. Bu da sistemin kendisini 3 yıl içinde amorti etmesi anlamına geliyor.

3 yılda amorti ediyor
- Türkiye’de 2 milyon bina merkezi sistemle ısınıyor.
- Isı pay ölçer, şu anda 250 bin binada kullanılıyor.
- Isı pay ölçerin daire başına maliyeti 600-1000 TL arasında değişiyor.
- Isı pay ölçer sayesinde doğalgaz faturalarından yüzde 30 tasarruf edilebiliyor.
- Bir dairenin yıllık ortalama doğalgaz masrafı 1500 TL’ye ulaşıyor.
- Isı pay ölçer uygulayıcısı 27 şirket bulunuyor.
- Sistem, ortalama 3-3.5 yılda kendisini amorti ediyor.

Kimse komşusunu mağdur etmeyecek
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Enerji Verimliliği Daire Başkanı Murat Bayram, ‘komşudan elektrik çalma’ dönemine son vereceklerini belirtti. Bayram, “Eskiden 15 derece minimum sıcaklık zorunluluğu vardı. Komple kapatamıyorlardı. Artık biz bunu her il için farklı bir sistem geliştiriyoruz.Belirlediğimiz değerler altına indiğini tespit ettiğimiz daireler için farklı bir fiyat tarifesi uygulanacak. Kimse komşusunu mağdur edemeyecek” diye konuştu.