BİZE ULAŞIN
Son dakika | Yeni yılda uygulanacak asgari ücret belli oldu. 2023 yılında asgari ücret net 8 bin 506 TL olarak uygulanacak. Asgari ücrete temmuzdaki zamma göre yüzde 54,6, yılbaşına göre ise yüzde 94 zam yapıldı. Bu gelişme sonrasında gözler memur ve emekli maaşlarına yapılacak zamma çevrildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin katıldığı canlı yayında açıklamalarda bulundu.
İşte Bakan Bilgin'in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
Sendikaların mutlu olmasını beklemek kolay değil. Türk-İş daha önce 7750 küsür bir rakam açıklamıştı. Ona da açlık sınırı diyorlar. Kendileri belirliyorlar o sınırı. Birisi bir şey söylüyor, sonra tekrar ede ede doğruymuş gibi algılanıyor. Yoksulluk sınırı belirlemişler. 25 bin lira. 25 bin lirayı kaç kişi alıyor? Koca konfederasyonda bir kişi yok. Yoksulluk sınırı araştırması nasıl yapılır? Bunu yapmak için yöntem bilmek lazım, araştırma teknikleri bilmek lazım, istatistik bilmek lazım. Çalışma yaptırdım. Sokaktaki insanın beklentisi ile işçilerin meseleye bakışı farklılaşıyor. İşçiler Ankara, İstanbul ve İzmir'de 8 bin liranın üzerinde istediler. Türkiye ortalaması ise daha düşük. Anadolu'nun muhtelif illerinde 7 bin 600 küsur istediler. Üç büyük şehirdeki örneklemi dikkate alarak baktığımızda talep edilen rakam 8 bin lira civarındaydı.
Bütün sendikalarla görüştüm. Bana gelen en önemli şey, dediler ki 'Siz 8 bin liranın ne kadar üzerinde asgari ücret verirseniz biz o kadar zor durumda kalırız.' İşçi sendikaları dedi. 'Neden?' dedim. 'Çünkü bizim toplu sözleşmelerde aldığımız ücreti aşmanızı istemiyoruz. O zaman sendikalar fonksiyonsuz hale gelir." dediler. Türkiye'de ilk kez burada söylüyorum. Sendikalar 8 binin çok üzerine çıkmayın dediler. Sendikalarımızın bu konuda daha pazarlıkçı, aktif olmaları için söylüyorum. Bazı konfederasyonlarımız 10 bin, 13 bin gibi rakamlar söylediler. Açıkladığımız asgari ücret makul bulundu. Asgari ücretle çalışanların oranı yüzde 38.
Sayın cumhurbaşkanımız emekçilerimizi enflasyon şartları karşısında koruyacak bir politika izliyor. Geçen sene nasıl temmuzda müdahale ettik. İhtiyaç olursa geçen seneki gibi yine müdahale yapılır.
Bizim memur maaşlarıyla ilgili imzaladığımız madde var. Enflasyon farkını toplu sözleşmelerde veriyoruz. Bu sene de enflasyon üzerinde artış vereceğiz. Onu şimdi açıklamayayım. Son ay enflasyonu hesaplandıktan sonra belirleniyor. Aralık ayı enflasyonu açıklandıktan sonra ocak ayında belli olacak. Aralık ayında enflasyon düşüşü devam edecek. Biz tüm bunları değerlendirerek alım gücünü destekleyecek oranda karar vereceğiz.
Maliye Bakanımızla talepleri birlikte değerlendirdik. Vergi dilimleri için çalışma yapılıyor. Maliye Bakanımız bunu açıkladığı zaman çok önemli etkisi olacak. Kamu çalışanların ücretlerini çok rahatlatacak. 'Ocak ayında aldığımız maaşı neden temmuzda alamıyoruz' eleştirileri ortadan kalkacak.
En alt düzeyde ücret alan emekliler var. Çok düşük kaldı. Açıklandığı gün fena değildi, enflasyon şartları içinde az kaldı. Bunlar kim? Prim gün sayılarını tamamlamamışlar, daha çok Bağkur'lular. Devlet 'bu insanlarımıza borçlanma imkanı getirelim' demişler. Prim borçları bağladıkları emekli maaşından ödenmiş. Bir sosyal destek bu. Bunların sayısı 500 bin civarında. Bunları da biz nasıl sosyal devlet ücretsiz, gelirsiz kimseyi bırakmaz diye bir düzenleme yaptıysa, bunlar da yeniden ele alınarak düzenlenecek.
En düşük emekli maaşı ne olabilir sorusunu, bütün bu zamlar, oranlar belirlendikten sonra ortaya çıkacak. Emekli maaşları primle ilişkilidir. Kimse prim ödemesin diye muhalefet söylüyor. Bu bağlantıyı ortadan kaldıran bir şey. Biz prim ödeyerek emekli maaşı alıyoruz. Asgari ücretle bunu birbirine karıştırmamak lazım. Prim ödemese de emekli maaşı verelim mantığı sürdürülebilir değil.
Biz görüşlerimizi paylaşıyoruz. EYT deyince 8 Eylül 1999'dan önce işe başlamış olanları kastediyoruz. Bir de bazı istisnaları var. Doğum yapmış, askerlik yapmış olanların askerlik borçlanması var. Onların dışında en çok sorulan soru; prim gün sayım eksik, borçlanabilir miyim? 1999'dan sonra işe girdilerse EYT'yi kapsamayacaktır. Mevcut yasamızda olan haklar devam edecek. Yurt dışında çalışanlar var. Olağanüstü bizim kurumlarımıza müracaat edenler var. Orada da benzer kafa karışıklıkları var. Onlar da 'prim gün sayılarımızı tamamlayalım, emekli olalım' diye kuyruklar oluşturuyor. Onlarda da aynı şey geçerli. EYT, 8 Eylül 1999 öncesi işe başlamayı zorunlu kılıyor. Dünyanın neresinde olursanız olun. Aksi takdirde borçlanarak olmaz.
Aralık ayına kadar yaklaşık 1 milyon 900 bin kişi. Ocak ayında 2 milyonu biraz geçen kişi dediğimiz şartlara uygun, prim gün sayısı ve hizmet süresi tamamlanmış olanların sayısı. Eğer hiçbir yaş sınırı olmasa bunlar giriyor. 2 milyon giriyor. Bazıları 5-6 milyon var diyor. Geçen uzman kılığında bir adam 'Bu iş 13 milyona çıkar' diyor. Şu anda onları belirlemeye çalışıyoruz. Müracaat ediyor. Adam daha önce Bağkur, SSK'da, yurt dışında çalışmış. Onların dosyalarını müracaat edilmeden biz birleştiremiyoruz. O hummalı bir çalışma. Bütün çalışmalar ortaya çıktıktan, toplam tabloyu gördükten sonra yaş sınırına karar verilecek. Ben burada devleti düşünüyorum, yurttaşlarımıza en fazla katkı yapabilecek çözüm üzerinde durmam gerekir. Yaş sınırına henüz karar verilemedi. Neticede tabloya bakarak siyasi karar verilecektir. Hükümet karar verecektir. Cumhurbaşkanımız değerlendirecektir. Tabloyu tam olarak tespit etmeye çalışıyoruz. Hangi yaşta kaç kişi bulunuyor? Yaş aralığı nereden nereye geliyor. EYT'de ortalama yaş yüzde 49.9. Bu çalışmayı bitirmeye çalışıyoruz.
Tahmin ediyorum EYT'yi bu ay sonuna kadar Meclis'e götürürüz. Bitirebilirsek bu ay içinde, bitiremezsek ocak ayında götürürüz. Ben son durumu 26 Aralık'ta sayın Cumhurbaşkanımıza arz edeceğim. Meclis'in iradesiyle çıkınca Resmi Gazete'de yayınlanır ve yürürlüğe girer.
EYT'lilerle ilgili sadece kamuya maliyeti konuşuluyordu. Proje yürüyor, bitmek üzere hissedilince işverenler endişeye kapıldı, odalar, işveren kuruluşları harekete geçti. TİSK yöneticileriyle görüştüm. Onları tek tek dinledim. Söyledikleri şu; 'Nitelikli işçilerimiz var, yüksek ücret alıyorlar. Bunların bizimle devam etmesini istiyoruz. Kıdem tazminatları alıp gitmeye kalkarlarsa yoğunlaşma olur' dediler. İşverenler kıdem tazminatlarını vergiden belli miktarını düşüyorlar. Eğer işveren işçisine 'Sen benim için önemlisin, değerlisin, kıdem tazminatını vereyim, çalışmaya devam et' derse, biz ona sosyal güvenlik desteği vereceğiz. Sosyal güvenlik destek priminde 5 puanlık indirim yapacağız.
