Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğe İlişkin Uygulama Talimatı yayınladı.
Uygulama talimatında, yurt içi yerleşik gerçek kişilerin döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonlarının Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüşmesi halinde, mevduat ve katılım fonu sahiplerine sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esasları düzenleyen tebliğin nasıl uygulanacağına dair ayrıntılar yer alıyor.
Buna göre, 20 Aralık'ta mevcut olan döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan döviz, yurt içi yerleşik gerçek kişi hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilecek.
Sisteme katılmak isteyen bankalar nezdinde TCMB adına dolar, avro ve İngiliz sterlini hesaplar açılacak. Bankanın topladığı taleplere ilişkin satın aldığı dövizler saat 17.00'ye kadar TCMB'ye bildirilecek ve toplu bir şekilde söz konusu hesaplara aktarılacak. TCMB hesabına aktarılan dövizlere ilişkin dekontlar ile dönüşümü yapılan tutarlara ait bilgiler, bildirim formuna uygun olarak TCMB'ye aynı gün elektronik ortamda bildirilecek. Banka tarafından TCMB hesabına aktarılan dövizler, Merkez Bankasınca dönüşüm kuru üzerinden satın alınacak.
Döviz alış işlemleri karşılığı Türk lirası tutarları Merkez Bankasınca bankanın EFT merkezine masrafsız olarak gönderilecek. Saat 17.00'ye kadar sonuçlandırılamayan işlemler için ise Türk lirası tutarlar bankanın Merkez Bankası nezdindeki zorunlu karşılık hesabına aktarılacak.
Vade sonunda hesap sahibinin döviz bazında anaparasını her koşulda koruması esas olacak. Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan düşük olması durumunda banka tarafından hesap sahibine "anapara+faiz/kar payı" ödenecek.
Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda ise faiz/kar payı tutarı kur farkından büyük ise banka tarafından hesap sahibine "anapara+faiz/kar payı" ödenecek. Ancak, faiz/kar payı tutarı kur farkından küçük ise banka tarafından hesap sahibine "anapara + faiz/kar payı"na ilave olarak "kur farkı–faiz/kar payı" tutarı ödenecek. Söz konusu ilave tutar, Merkez Bankasınca bankaya verilecek.
Hesap sahibi toplamda kur farkı kadar getiri elde edecek. Banka vade sonunda, hesap sahibine tahakkuk eden faiz veya kar payını Merkez Bankasına bildirim formuna uygun şekilde bildirecek.
Banka kayıtları ile Merkez Bankası kayıtlarının mutabakatı sonrasında vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması ve kur farkı üzerinden hesaplanan tutarın faiz/kar payından yüksek olması durumunda; kur farkı üzerinden hesaplanan tutardan faiz/kar payı düşülerek oluşan bakiye Merkez Bankasınca aynı gün ilgili bankanın hesabına aktarılacak.
Vadeden önce çekim yapılması durumunda ise çekim yapılan tarihte saat 11.00'de Merkez Bankasınca ilan edilen kurun dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda Merkez Bankasınca kur farkına ilişkin ödeme yapılmayacak. Ancak çekim yapılan tarihte saat 11.00'de Merkez Bankasınca ilan edilen kurun dönüşüm kurundan düşük olması durumunda hesabın vadeden önce kapatıldığı tarihte saat 11.00'de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurundan hesap bakiyesi güncellenecek. Aradaki fark banka tarafından Merkez Bankasının bildirilecek Türk lirası hesabına aktarılacak.
Söz konusu uygulama talimatı, 22 Aralık'tan itibaren yürürlüğe girdi.
Döviz tevdiat hesapları ve katılım fonlarının vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına dönüşümü ile ilgili talimatın ilgili kısımları şöyle:
MADDE 4- (1) 20/12/2021 tarihinde mevcut olan döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan döviz, yurt içi yerleşik gerçek kişi hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru (Döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında
bulunan dövizin Türk lirasına çevrildiği gün saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan
edilen döviz alış kuru) üzerinden Türk lirasına çevrilir.
(2) Sisteme katılmak isteyen bankalar nezdinde Merkez Bankası adına ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini hesaplar açılır ve bankanın topladığı taleplere ilişkin olarak satın aldığı dövizler saat 17:00’ye kadar Merkez Bankası'na bildirilir ve toplu bir şekilde söz konusu hesaplara aktarılır.
(3) Merkez Bankası'nın hesabına aktarılan dövizlere ilişkin dekontlar ile dönüşümü yapılan tutarlara ait bilgiler Ek-1’de yer alan bildirim formuna uygun olarak Merkez Bankasına aynı gün elektronik ortamda bildirilir.
(4) Banka tarafından Merkez Bankası'nın hesabına aktarılan dövizler, Merkez Bankası'nca dönüşüm kuru üzerinden satın alınır.
(5) Döviz alış işlemleri karşılığı Türk lirası tutarları Merkez Bankası'nca bankanın EFT merkezine masrafsız olarak gönderilir. Saat 17:00’ye kadar sonuçlandırılamayan işlemler için ise Türk lirası tutarlar bankanın Merkez Bankası nezdindeki zorunlu karşılık hesabına aktarılır.
Vade sonunda kur farkının ödenmesi
MADDE 5 – (1) Vade sonunda hesap sahibinin döviz bazında anaparasını her koşulda koruması esastır.
(2) Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan düşük olması durumunda banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kâr payı ödenir.
(3) Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda;
a) Faiz/kâr payı tutarı > kur farkı ise banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kâr payı ödenir.
b) Faiz/kâr payı tutarı < kur farkı ise banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kâr payı + “kur farkı – faiz/kâr payı” tutarı ödenir, Merkez Bankasınca bankaya “kur farkı – faiz/kâr payı” tutarı ödenir. Hesap sahibi toplamda kur farkı kadar getiri elde eder.
(4) Banka vade sonunda, hesap sahibine tahakkuk eden faiz veya kâr payını Merkez Bankası' na Ek-2’de yer alan bildirim formuna uygun şekilde bildirir. Banka kayıtları ile Merkez Bankası kayıtlarının mutabakatı sonrasında vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması ve kur farkı üzerinden hesaplanan tutarın faiz/kâr payından yüksek olması durumunda; kur farkı üzerinden hesaplanan tutardan faiz/kâr payı düşülerek oluşan bakiye Merkez Bankası'nca aynı gün ilgili bankanın hesabına aktarılır.
(5) Vadeden önce çekim yapılması durumunda;
a) Çekim yapılan tarihte saat 11:00’de Merkez Bankası'nca ilan edilen kurun dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda Merkez Bankası'nca kur farkına ilişkin ödeme yapılmaz.
b) Çekim yapılan tarihte saat 11:00’de Merkez Bankası'nca ilan edilen kurun dönüşüm kurundan düşük olması durumunda hesabın vadeden önce kapatıldığı tarihte saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurundan hesap bakiyesi güncellenir. Aradaki fark banka tarafından Merkez Bankası'nın bildirilecek Türk lirası hesabına aktarılır ve bu işlemlere ilişkin bilgiler Ek-3’de yer alan bildirim formuna uygun olarak Merkez Bankası'na aynı gün elektronik ortamda bildirilir.
